Ο τρόπος αξιοποίησης ευρωπαϊκών προγραμμάτων για την βιώσιμη αστική ανάπτυξη, αλλά και το πώς μπορεί να υπάρξει ανάπτυξη με την παράλληλη προστασία του περιβάλλοντος, βρέθηκαν κατά κύριο λόγο στο επίκεντρο της θεματικής ενότητας «Περιβάλλον : Προϋπόθεση ή τροχοπέδη ανάπτυξης;», στη δεύτερη ημέρα (την Κυριακή πρωί), για τη 2η διημερίδα του ΟΜΙΛΟΥ ΚΑΡΕΚΛΙΔΗ με τον τίτλο «ΒΙΩΣΙΜΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ και ΝΕΕΣ ΠΡΟΚΛΗΣΕΙΣ».
Η εθνική εκπρόσωπος του URBACT – Υπουργείο Οικονομίας– Υποδομών- Ναυτιλίας –Τουρισμού κα Ματθίλδη Κωνσταντοπούλου αναφέρθηκε στο Πρόγραμμα URBACT, το οποίο είναι όπως εξήγησε, ένα Ευρωπαϊκό πρόγραμμα ανταλλαγής γνώσεων και καλών πρακτικών, για τη βιώσιμη αστική ανάπτυξη και παρέχει τη δυνατότητα συνεργασίας μεταξύ των πόλεων για την εξεύρεση λύσεων σε μείζονα αστικά θέματα. Στο URBACT μάλιστα, συμμετέχουν 290 πόλεις διαφορετικού μεγέθους, σε συνεργασία με τις Τοπικές Ομάδες Στήριξής τους, από 29 χώρες. Το σημαντικό για την μέλλουσα ανάπτυξη, είναι ότι άμεσα, ξεκινά η νέα προθεσμία υποβολής αιτήσεων, από έξι κατά πρώτο λόγο πόλεις που θα ενδιαφερθούν να συμμετάσχουν στη νέα λεγόμενη περίοδο.
Στόχοι του προγράμματος
Όπως εξήγησε η ίδια, το URBACT, είναι ένα ευρωπαϊκό πρόγραμμα εδαφικής συνεργασίας, συγχρηματοδοτούμενο από το ΕΤΠΑ και τα Κράτη Μέλη/ Κράτη Εταίρους (Ελβετία και Noρβηγία) . Κύριος στόχος, είναι η προώθηση ολοκληρωμένης & βιώσιμης αστικής ανάπτυξης στην Ευρώπη, συμβάλλοντας στην Πολιτική της Συνοχής, διευκολύνοντας την ανταλλαγή εμπειριών μεταξύ πόλεων, διαδίδοντας καλές πρακτικές και στηρίζοντας τους τοπικούς φορείς στην εκπόνηση τοπικών σχεδίων δράσης (ΤΣΔ). Στη γειτονική Λάρισα, έγινε η προώθηση της τοπικής οικονομικής ανάπτυξης μέσω της αξιοποίησης εγκαταλελειμμένων περιοχών λόγω αλλαγών του τομέα μεταποίησης ξυλείας και επίπλων. Στα πιλοτικά δίκτυα, URBACT II (FAST TRACK NETWORKS), εντάχθηκαν παλαιότερα οι δράσεις URBAMECO: Lyon (Γαλλία) – Νέα Ιωνία Μαγνησίας, με στρατηγικές και δράσεις αναγέννησης κομβικών μειονεκτικών αστικών περιοχών με έμφαση στην τοπική οικονομική ανάπτυξη και στην καταπολέμηση του κοινωνικού αποκλεισμού.
Το πρόγραμμα στην Ελλάδα
Το πρόγραμμα όπως εφαρμόστηκε στην Ελλάδα, προέβλεπε: Aστική ανάπλαση: 8 δίκτυα (υποβαθμισμένες γειτονιές, ιστορικά κέντρα κ αγορές, κοινωνικές κατοικίες, κτλ). Κοινωνική ένταξη: 6 δίκτυα (ηλικιωμένοι, νεολαία, κοινωνική ένταξη των μεταναστών, κοινωνική καινοτομία κ επιχειρηματικότητα). Κοινωνική ανάπτυξη και δημιουργία θέσεων εργασίας: 4 δίκτυα (καινοτομία και δημιουργικότητα, υποστήριξη σε επιχειρήσεις). Πόλεις χαμηλών ρύπων: 5 δίκτυα (φιλική προς το περιβάλλον μετακίνηση και κτίρια, παραγωγή και κατανάλωση τοπικών προϊόντων). Μητροπολιτική διοίκηση: 4 δίκτυα (ανάπτυξη, οικονομικά μέσα για αστική ανάπλαση, διαχείριση γης).
Θεματικές ενότητες
Στις «Θεματικές Ενότητες του URBACT», εντάσσονται η Οικονομία, το Περιβάλλον, η Κοινωνική Ενσωμάτωση και η Διακυβέρνηση. Στο Περιβάλλον ειδικότερα, αφορούσε : Εγκαταλελειμμένες περιοχές (Wood Footprint), Διατροφή (Gastronomic Cities), Χαμηλές εκπομπές ρύπων (Wood Footprint), Αστική Κινητικότητα (Urbact Markets), Ενέργεια (Re-block, Wood Footprint, Sustainable Food), Στέγαση (Sustainable Food), Πρόληψη κινδύνων (Sustainable Food) και Απορρίμματα (Gastronomic Cities, Sustainable Food). Ειδικότερα σε σχέση με το περιβάλλον, σύμφωνα με την κα Κωνσταντοπούλου, «οι πόλεις και οι γύρω περιοχές τους είναι υπεύθυνες, για ένα μεγάλο μέρος της χρήσης ενέργειας και των εκπομπών CO2 , επομένως, έχουν τεράστιες ευθύνες να εφαρμόσουν καινοτόμες λύσεις. Στο πλαίσιο των νέων προσεγγίσεων όσον αφορά τη βιωσιμότητα της μελλοντικής ανάπτυξης, οι μεταβαλλόμενες οικονομικές συνθήκες και οι κοινωνικές επιπτώσεις των παρεμβάσεων πρέπει πάντα να λαμβάνονται υπόψη».
Το URBACT III
Το σημαντικό όπως εξήγησε η ίδια, είναι το γεγονός ότι οι ενδιαφερόμενες πόλεις- δήμοι, θα έχουν τη δυνατότητα να κάνουν τις αιτήσεις τους, για το νέο πλέον πρόγραμμα, καθώς οι προθεσμίες είναι πλέον ζήτημα λίγων ημερών. Το URBACT III, έχει στόχο, να βελτιώσει τις ικανότητες των πόλεων να διαχειρίζονται βιώσιμες αστικές πολιτικές και πρακτικές με ολοκληρωμένο και συμμετοχικό τρόπο. Επίσης, να βελτιώσει το σχεδιασμό ολοκληρωμένων και βιώσιμων αστικών πολιτικών και τοπικών σχεδίων δράσης. Ακόμη, να βελτιώσει την εφαρμογή ολοκληρωμένων και βιώσιμων αστικών πολιτικών και τοπικών σχεδίων δράσης. Τέλος, να κάνει δυνατή την πρόσβαση σε γνώσεις σε όλους τους αρμοδίους και τους φορείς πολιτικής που λαμβάνουν αποφάσεις σχετικά με την αστική ανάπτυξη.
Πράσινες πόλεις
Ο Δήμαρχος Κοζάνης και Πρόεδρος του Δικτύου Ελληνικών Πράσινων Πόλεων Λευτέρης Ιωαννίδης αναφέρθηκε στη λειτουργία του Δικτύου με στόχο την αφύπνιση και ευαισθητοποίηση των Τοπικών Αρχών γύρω από τα Πράσινα θέματα, την ανταλλαγή γνώσεων και τεχνογνωσίας γύρω από την Πράσινη Διαχείριση μεταξύ των ελληνικών Πόλεων / Δήμων και τη συμβολή στην ανάπτυξη Πράσινων Πρακτικών & Πρωτοβουλιών σε τοπικό επίπεδο. Ο Βόλος συμμετέχει στις πόλεις του Δικτύου.
Διευκρίνισε ωστόσο, ότι ο ίδιος είναι μόλις επτά μήνες δήμαρχος, οπότε δεν θα μπορούσε να μιλήσει για την προηγούμενη πολιτική της δημοτικής αρχής, τονίζοντας ωστόσο, ότι το Δίκτυο «έχει παρουσιάσει κοιλιά και πλέον γίνεται προσπάθεια επανεργοποίησης». Διαπιστώνεται και από τον ίδιο, μια ανάγκη για ένταξη και άλλων δήμων στο Δίκτυο. Θα πρέπει ωστόσο αποκτήσει προηγουμένως υπόσταση, καθώς είναι σημαντικό, να έχει ενέργειες, να ανταλλάσσει πληροφορίες, ώστε να προχωρήσει ακόμη περισσότερο. Στόχος όπως υποστήριξε ο κ. Ιωαννίδης, είναι να προχωρήσει το Δίκτυο ακόμη περισσότερο, με ταυτόχρονη εξωστρέφεια.
«Το Περιβάλλον να ενσωματώνεται στις πολιτικές»
Αναφερόμενος στη διάσταση του Δικτύου, ο δήμαρχος Κοζάνης, τόνισε ότι το περιβάλλον πρέπει να ενσωματώνεται σε όλες τις πολιτικές μας, ενώ οφείλει να αποτελέσει παράδειγμα βιώσιμης ανάπτυξης. Όταν οι πολιτικές δεν σέβονται το περιβάλλον, όπως είπε, «πριονίζουν» το κλαδί, πάνω στο οποίο βασιζόμαστε. Ο Δήμος Κοζάνης, ανήκει στο «Σύμφωνο Δημάρχων», όπου στόχος μεταξύ άλλων, είναι να υπάρξει μείωση των ρύπων, ενώ αναγνωρίζεται ο κρίσιμος ρόλος για τη μείωση των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής. Βασικός στόχος, παραμένει η βελτίωση της ποιότητας ζωής των πολιτών, με την ταυτόχρονη δημιουργία στρατηγικού σχεδίου διαχείρισης των απορριμμάτων και με παράλληλο κέρδος, τη δημιουργία «πράσινων» θέσεων απασχόλησης. Παρεμβάσεις και τοποθετήσεις, υπήρξαν από παρευρισκόμενους, μεταξύ αυτών του βουλευτή Μαγνησίας της ΝΔ. κ. Χρήστου Μπουκώρου, του προέδρου της οικολογικής οργάνωσης «Εν Δράσει» κ. Χρήστου Καραζούπη, του πρώην δημοτικού συμβούλου κ. Γιάννη Κουρτίνα, του πρώην συμβούλου της Δ.Ε. Βόλου κ. Ν. Ντόκου κ.α. , ενώ τη συζήτηση συντόνισε ο δημοσιογράφος Ηλίας Κουτσερής.
Σημειώνεται ότι εξαιτίας ασθενείας, δεν ήταν εφικτό να ανταποκριθούν στην πρόσκληση και να συμμετέχουν στο συνέδριο, ο Πρόεδρος του Συνδέσμου Επιχειρήσεων Κομποστοποίησης, Δημήτριος Κανακόπουλος καθώς και ο ιδρυτής της Λακωνικής Βιοενεργειακής κ. Αργυρόπουλος.
