Ασχημονώ θα πει συμπεριφέρομαι με απρέπεια. Όταν θέλουμε να υποτιμήσουμε και να απαξιώσουμε κάποιον για την απρεπή συμπεριφορά του, λέμε «Έξεστι Κλαζομενίοις ασχημονείν», επιτρέπεται δηλ. στους Κλαζομένιους να ασχημονούν. Η παροιμιώδης αυτή φράση έχει τη δική της ιστορία. Την αναφέρει ο Ρωμαίος συγγραφέας Κλαύδιος Αιλιανός στο βιβλίο του «Ποικίλη Ιστορία», τον 3ο μ.Χ. αιώνα.
Οι Κλαζομενές ήταν ελληνική αποικία στα παράλια της Μικράς Ασίας, κοντά στη Σμύρνη και στα Βουρλά, στο χωριό του νομπελίστα ποιητή μας Γιώργου Σεφέρη, πλούσια και μεγάλη. Ήταν η πατρίδα του μεγάλου φιλοσόφου της αρχαιότητας Αναξαγόρα. Οι Κλαζομένιοι ήταν γνωστοί για τον απείθαρχο, αλαζονικό και κακό χαρακτήρα τους και για τη ροπή τους στην ασχημοσύνη, στην απρέπεια. Ήταν σύμμαχοι με τους Σπαρτιάτες. Κάποτε απεσταλμένοι τους επισκέφθηκαν τη Σπάρτη. Κατά την παραμονή τους, ένα βράδυ, μαύρισαν με καπνιά, λέρωσαν τους θρόνους των εφόρων, των αρχόντων δηλαδή της Σπάρτης που βρίσκονταν στην εκκλησία του δήμου. Η απρεπής αυτή πράξη αποκαλύφθηκε και προξένησε την οργή των Σπαρτιατών που ζητούσαν την τιμωρία των ενόχων. Οι έφοροι όμως δεν ήθελαν να χαλάσουν τις σχέσεις τους με αυτή τη σπουδαία συμμαχική πόλη. Έκαναν το εξής. Διέταξαν έναν κήρυκα να διαλαλήσει σε όλη τη Σπάρτη «Έξεστι Κλαζομενίοις ασχημονείν», επιτρέπεται δηλ. στους Κλαζομένιους να ασχημονούν, κάνοντας έτσι μία εξαίρεση. Συγχρόνως, τους εξέθεταν στα μάτια των πολιτών της Σπάρτης. Ήταν μία έκφραση περιφρόνησης για ανθρώπους τέτοιας ποιότητας από τους οποίους είναι αναμενόμενη η απρεπής συμπεριφορά. Ήταν σα να έλεγαν στους Σπαρτιάτες: Τι περιμένετε από τους Κλαζομένιους; Τέτοιοι απρεπείς και ανάγωγοι είναι, τέτοια κάνουν. Από τον πλάτανο κορδομπούλια θα πάρεις, μην περιμένεις κεράσια.
Σήμερα, «Έξεστί τινι ασχημονείν», επιτρέπεται σε κάποιον να ασχημονεί. Επιτρέπεται να γράφει διάφορα συνθήματα στους τοίχους Σχολείων και γενικά δημοσίων κτιρίων, όχι όμως του σπιτιού του, να τους μαυρίζει και να τους λερώνει. «Έξεστί τινι», επιτρέπεται σε κάποιον να πετά σκουπίδια (σακούλες πλαστικές, τσιγάρα, χαρτιά, κλπ) στις άκρες των δρόμων της πόλης, έξω από μαγαζιά, σπίτια, κάτω από παρκαρισμένα αυτοκίνητα, στις σκάλες δημοσίων υπηρεσιών, έξω από κάδους σκουπιδιών, στις άκρες των δρόμων που οδηγούν έξω από την πόλη, κλπ. «Έξεστί τινι», επιτρέπεται σε κάποιον φανατικό οπαδό, μέσα στο γήπεδο, να πετά βεγγαλικά, κέρματα, μπουκάλια, καρέκλες και άλλα αντικείμενα εναντίον των παικτών και οπαδών της άλλης ομάδας και των διαιτητών. «Έξεστι», επιτρέπεται σε κάποιον να βλέπει κάποια ασχήμια και να μην αντιδρά. Επιτρέπεται, επιτρέπεται, επιτρέπεται. Όμως πρέπει να επιτρέπεται; Όλα είναι κυρίως θέματα οικογένειας, παιδείας και πολιτισμού. Ο καλύτερος τρόπος διδασκαλίας είναι ο τρόπος του παραδείγματος. Ας δείξουμε όλοι το καλό παράδειγμα και την ευπρέπειά μας. Οι αρχαίοι μας πρόγονοι θεοποίησαν την ομορφιά και την καλαισθησία στο πρόσωπο της Αφροδίτης. Επίσης, δημιούργησαν τον πιο αξιοθαύμαστο πολιτισμό. Ας τον προστατέψει ο καθένας μας και το κράτος ας δείξει το φιλικό του πρόσωπο και όχι το εχθρικό. Αξίζει.
