Άρθρο της Έλενας Κουντουρά * στην εφημερίδα ΜΑΓΝΗΣΙΑ
Η οργή δεν αρκεί απέναντι στα πολυάριθμα σοκαριστικά περιστατικά ενδοσυντροφικής και ενδοοικογενειακής βίας και στη θλιβερή λίστα των γυναικοκτονιών που διαρκώς μεγαλώνει.
Η κακοποίηση γυναικών, παιδιών και ηλικιωμένων σε όλες τις μορφές της συνιστά κατάφορη παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και στην έξαρση αυτών των εγκληματικών πράξεων πρέπει να απαντήσουμε με μηδενική ανοχή.
Ήδη έχουμε αργήσει πολύ να απαλλαγούμε από νοοτροπίες και προκαταλήψεις του παρελθόντος που δεν έχουν θέση στη σύγχρονη κοινωνία. Για αυτό, οφείλει η Πολιτεία χωρίς άλλη καθυστέρηση να εφαρμόσει το 2022 ένα ολιστικό σχέδιο εξάλειψης της έμφυλης βίας, και να υλοποιήσει όχι μόνο δραστικές πολιτικές πρόληψης αλλά και εκστρατείες αλλαγής της νοοτροπίας και σεβασμού στα ανθρώπινα δικαιώματα.
Στο τέλος του 2021, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο υιοθέτησε με συντριπτική πλειοψηφία τις προτάσεις μου σε δύο εκθέσεις, με τις οποίες πιέζουμε την Κομισιόν να εκδώσει το επόμενο διάστημα μία ολιστική οδηγία αντιμετώπισης όλων των μορφών έμφυλης βίας στην ΕΕ. Καλούμε τις εθνικές αρχές να διορθώσουν στρεβλώσεις και κενά στη νομοθεσία, στη λειτουργία των ανεπαρκών σήμερα μηχανισμών προστασίας των θυμάτων και στην πρόληψη κάθε μορφής βίας.
Ως εισηγήτρια του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου διαμόρφωσα μία πολύ σημαντική έκθεση για τον «Αντίκτυπο της Ενδοοικογενειακής Βίας και των Δικαιωμάτων Επιμέλειας στις Γυναίκες και τα Παιδιά». Με την έκθεση αυτή, βάλαμε για πρώτη φορά στο επίκεντρο όχι μόνο τις γυναίκες αλλά και τα παιδιά που τραυματίζονται και αυτά βαθιά είτε ως θύματα ενδοοικογενειακής βίας είτε ως θεατές και μάρτυρες.
Απαιτούμε να κυρωθεί άμεσα και να εφαρμοστεί στην πράξη από όλα τα κράτη-μέλη και από την ίδια την Ευρωπαϊκή Ένωση η Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης, το πρώτο διεθνές νομικό κείμενο που εισάγει δεσμευτικά μέτρα για την πρόληψη και την αντιμετώπιση της έμφυλης βίας, την τιμωρία των δραστών και την προστασία των θυμάτων. Παράλληλα, πιέσαμε την Κομισιόν να εντάξει άμεσα την έμφυλη βία στην λίστα των εγκλημάτων της ΕΕ, Eurocrimes.
Ζητούμε την υποχρεωτική εκπαίδευση του προσωπικού όλων των υπηρεσιών που διαχειρίζονται περιστατικά έμφυλης βίας, συμπεριλαμβανομένης της Αστυνομίας, των κοινωνικών λειτουργών, των ιατροδικαστών και των δικαστών. Όπως και οι υποθέσεις Οικογενειακού Δικαίου, που περιλαμβάνουν και τα κρίσιμα ζητήματα της επιμέλειας, να εκδικάζονται αποκλειστικά από εξειδικευμένα δικαστήρια και δικαστές, με την υποστήριξη ειδικών επιστημόνων, ψυχολόγων και παιδοψυχολόγων. Όταν δε υπάρχει ιστορικό ή έστω ένδειξη ενδοσυντροφικής βίας, οι αποφάσεις συνεπιμέλειας πρέπει να αναβάλλονται μέχρι να διενεργηθούν επαρκείς έρευνες και εκτίμηση κινδύνου.
Ταυτόχρονα, η έμφυλη βία στο διαδίκτυο πρέπει να αντιμετωπιστεί ως η προέκταση όλων των μορφών έμφυλης βίας εκτός διαδικτύου.
Ως εισηγήτρια της πολιτικής μου ομάδας διαμόρφωσα βασικές θέσεις στην Έκθεση για την έμφυλη βία στο διαδίκτυο, ένα ζήτημα εξαιρετικά επίκαιρο και στη χώρα μας. Ζητούμε να υπάρξει κοινός ορισμός της στην Ευρωπαϊκή Ένωση και ποινικοποίησή της. Όπως επίσης οι πράξεις εκδικητικής πορνογραφίας, γνωστές και ως revenge porn που βασίζονται στη χρήση εικόνων και βίντεο και στη διάδοσή τους σε ιστότοπους, να αντιμετωπιστούν ως εντεινόμενη μορφή ενδοσυντροφικής βίας και σεξουαλικής κακοποίησης και να τιμωρούνται ανάλογα.
Μία ακόμη από τις προτάσεις που μου υιοθέτησε το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο είναι να μπει τέλος στην επικίνδυνη και κακόβουλη χρήση της τεχνολογίας deepfakes, δηλαδή των πλαστών φωτογραφιών και βίντεο μέσω της τεχνητής νοημοσύνης που χρησιμοποιούνται συχνά για την παρενόχληση, τη διαπόμπευση και τον εκβιασμό των γυναικών.
Η Πολιτεία οφείλει να αντιμετωπίσει νομικά και θεσμικά τα ζητήματα αυτά με την κρισιμότητα που απαιτείται και να εντάξει τη διάσταση του φύλου οριζόντια σε όλες τις πολιτικές για την οικονομία, το κοινωνικό κράτος, την εργασία.
Στον πυρήνα των σχολείων, σε όλες τις βαθμίδες μέχρι το Πανεπιστήμιο, επιβάλλεται η συστηματική εφαρμογή εκπαιδευτικών προγραμμάτων και η κατάρτιση του προσωπικού. Ενώ καταλυτικό ρόλο ρόλο έχουν και τα μέσα μαζικής ενημέρωσης, όπου πρέπει επιτέλους να εκλείψει ο καταιγισμός εικόνων βίας και σεξιστικών προτύπων. Συνολικά η τηλεόραση, η διαφήμιση, τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, και χώροι όπως η μουσική που έχουν μεγάλη απήχηση στη νεολαία, πρέπει να προβάλλουν συστηματικά πρότυπα που να εμπνέουν στις νέες και τους νέους μας τον απόλυτο σεβασμό στα ανθρώπινα δικαιώματα και την ισότητα των φύλων.
Η αλλαγή της νοοτροπίας θα έρθει μέσα από το σχολείο, την οικογένεια, την ίδια την κοινωνία. Πρώτοι εμείς, άνδρες και γυναίκες, ως γονείς, ως εκπαιδευτικοί, ως άνθρωποι, πρέπει να μην αναπαραγάγουμε στρεβλές πατριαρχικές αντιλήψεις και έμφυλα στερεότυπα. Είναι χρέος μας να εκπαιδεύσουμε όχι μόνο τα κορίτσια μας να αντιδρούν σε κάθε απόπειρα απαξίωσης τους, αλλά και τα αγόρια μας να εκτιμούν τις γυναίκες, και συνολικά τα παιδιά μας να μάθουν από τις τρυφερές αυτές ηλικίες να σέβονται τον άνθρωπο, ανεξάρτητα από το φύλο.
*Ευρωβουλευτής ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία
