Υπό το στρεβλό φως της συγκυρίας και των σφοδρών εξεγέρσεων στις ΗΠΑ ενάντια στον συστημικό ρατσισμό και απέναντι στην ανάλγητη εξουσία του πρόεδρου Τραμπ, σταθερά μακιαβελικής, αυτάρεσκης και αλαζονικής περσόνας, ο οποίος για πολλοστή φορά αποδεικνύεται κατώτερος των περιστάσεων, καθώς αντιδρά με καταστολή, καταφεύγοντας σε εμπρηστικές δηλώσεις και έχοντας πάντα ως προτεραιότητα το πολιτικό του όφελος, προτάσσοντας τα συμφέροντα των οικονομικών ελίτ, θα προσπαθήσουμε να προβάλλουμε εγγενείς ανισότητες του καπιταλισμού που ανέδειξε η συγκυρία και να δούμε πώς οι εξελίξεις αλληλεπιδρούν σε ολόκληρη την ήπειρο αλλά και στα τοπικά μας.
Στην καρδιά του καπιταλισμού, δεν είναι υποβαθμισμένο μόνο το δημόσιο σύστημα υγείας, αλλά υπάρχει και τεράστιο πρόβλημα στέγασης και εργασίας, κι οι ανισότητες πάνω στα δυο αυτά θέματα αναδύθηκαν κατά τη διάρκεια της πανδημίας. Η φορμαλιστική έκφραση διάγνωσης θανάτου με «υποκείμενο νόσημα», κατ’ ουσία σημαίνει συστημική φτώχεια. Ακόμη και στο αδιαφιλονίκητο κάστρο του καπιταλισμού οι συνθήκες δεν είναι πια ίδιες με εκείνες που ήταν παλαιότερα. Εν τω μεταξύ η εργαλειοποίηση του (φυσιολογικού) φόβου έναντι στην πανδημία από τα κέντρα εξουσίας, μεθοδευμένα και χειραγωγημένα, για την τροφοδότηση μεγαλύτερου φόβου ήδη προξένησε και άλλα αποτελέσματα καθώς πλανιέται πάνω από την Αμερική και την Ευρώπη, το φάσμα της εκτεταμένης ανεργίας και μιας οικονομικής κρίσης που παίρνει διαστάσεις μεγαλύτερες από το κραχ του 1929. Επιπροσθέτως, πολλές κυβερνήσεις βρήκαν δικαιολογία για να προωθήσουν πολιτικές εις βάρος συνταγματικών ελευθεριών και σχέσεων εργασίας, μάλιστα το ίδιο φαινόμενο παρατηρείται και στην Ελλάδα. Η ιδέα της σχιζοφρενικής ανάπτυξης του καπιταλισμού που είναι και η αχίλλειος πτέρνα του δεν επαρκή από μόνη της για να κατανοήσουμε την αντίδραση των κατασταλτικών μηχανισμών που χρησιμοποιεί – εν προκειμένω της άμετρης χρήσης βίας της αστυνομίας – και ίσως θα έπρεπε να δανειστούμε στοιχεία από τις περιγραφές του Οργουλιανού 1984 και το Έγκλημα της Σκέψης. Η αμερικάνικη εξέγερση αναδεικνύει ακόμη ένα φαινόμενο: την παντελή έλλειψη δικαιοσύνης ως προς την καταδίκη αστυνομικών που έχουν κάνει κατάχρηση εξουσίας. Ενδεικτικό είναι ότι υπό κυβέρνηση Ομπάμα, το δικαστικό σώμα της Νέας Υόρκης, που είναι προοδευτικό, δεν πήρε καταδικαστική απόφαση για ούτε μία υπόθεση κατάχρησης εξουσίας. Από την άλλη βλέπουμε αστυνομικούς να ζητάνε συγγνώμη ή να διαδηλώνουν μαζί με τους διαδηλωτές. Σίγουρα η εποχή μας εγκυμονεί νέα προτάγματα για να αντιμετωπιστεί η βαθύτατη κρίση αξιών πρωτίστως. Η πανδημία πυροδότησε εκτός της υγειονομικής κρίσης μια βαθύτατη οικονομικό-κοινωνική κρίση με άγνωστες συνέπειες για τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα καθώς και την κοινωνική συνοχή, η οποία εξέθεσε ακόμη περισσότερες αδυναμίες του οικονομικού μας συστήματος, κυρίως όμως ανέδειξε την αυξανόμενη επισφάλεια της εργασίας, και όλα αυτά εν μέσω της οικολογικής κρίσης και της προσφυγικής και μεταναστευτικής κρίσης, οι οποίες είναι σε έξαρση και είναι προφανές ότι δεν μπορούν να αντιμετωπιστούν με τη συνέχιση των υφιστάμενων πολιτικών. Όπως βλέπουμε, σήμερα, στην Αμερική οι ανισότητες βάθυναν σε τέτοιο βαθμό που η εξέγερση επήλθε αναπόφευκτα. Το ίδιο μπορεί να συμβεί σε κάθε γωνιά της γης. Οι διαμαρτυρίες που οργανώθηκαν σε όλον τον πλανήτη αυτό απέδειξαν περίτρανα. Η ταχεία διεθνοποίηση του αυθόρμητου κινήματος «Black Lives Matter», που προέκυψε από τη στυγερή δολοφονία του Τζορτζ Φλόιντ από τον αστυνομικό Derek Chauvin πήρε μεγάλη διάσταση στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και με ένα hashtag # μετατράπηκε σε παγκόσμια διαμαρτυρία και ας παραδειγματιστούν και κάποιοι ντόπιοι «άρχοντες», κατ’ ευφημισμόν, που πουλάνε «μαγκιά» στους πολίτες που αυτοδιαχειρίζονται καταστάσεις για πολλά χρόνια, στήνουν πολιτιστικούς συλλόγους και διαχειρίζονται το νερό. Όλα τα συστήματα διάγονται από κάποια πολυπλοκότητα και δεν είναι τα πράγματα απλά ως φαίνονται. Μην ξεχνάτε ότι τα κινήματα είναι πάντα αυθόρμητα και ξεπηδούν εκεί που δεν τα περιμένει κανείς. Κι ας μην λησμονούμε ότι «All lives matter».
