«Στην κόχη της μοίρας»

Γράφει ο Αδάμος Α. Μουζουρής με αφορμή το νέο βιβλίο της Μαρίας Καμηλάκη-Μανογιαννάκη

Με αφορμή το νέο μυθιστόρημα της συγγραφέως Μαρίας Καμηλάκη- Μανογιαννάκη με τίτλο «Στην κόχη της μοίρας», ο Φιλόλογος και Ιστορικός Αδάμος Α. Μουζουρής, ο οποίος θα συμμετέχει και στην παρουσίαση του βιβλίου, γράφει τα παρακάτω.

«Ενεργοί Πολίτες με Όραμα και Λογισμό, 48 χρ. Κατοχής.
(Στους Μαθητές μου, που Ονειρεύονται και δεν Βολεύονται).

Με ένα βιβλίο ταξιδεύω στο χώρο και το χρόνο, πληροφορούμαι, επικοινωνώ και προβληματίζομαι. Γνωρίζω τον εαυτό μου και τους άλλους. Γνωρίζω τις αξίες και τις αρχές, πρότυπα, στάσεις, συμπεριφορές του λαού μου και των άλλων λαών. Διευρύνω τους ορίζοντες μου, ακονίζω την κρίση μου και διεγείρω τη φαντασία μου. Ξεκουράζομαι, ευχαριστιέμαι και ψυχαγωγούμαι. Κοινωνικοποιούμαι, πολιτικοποιούμαι και γίνομαι μέτοχος του πολιτισμού.
Διαβάζοντας ένα βιβλίο ή και ένα κείμενο συναντάμε προσωπικά βιώματα και, νιώθοντας το βιβλίο οικείο. Το μυθιστόρημα «Στην κόχη της Μοίρας», της Μαρίας Καμηλάκη – Μανογιαννάκη, μεταξύ των πολλών αναφορών τρεις ήταν αρκετές, για να νιώσω δικό μου το πόνημα, και να είμαι εν δυνάμει συν ταξιδευτής και συνοδοιπόρος, όπως πιστεύω αυτή είναι και η θεμιτή επιθυμία της Συγγραφέως!
Η Μοίρα, .. με τη νοσταλγία να κωδικοποιείται σε μια αλυσίδα από Παιδικούς Φίλους, Αδελφούς, Συνοδοιπόρους και Συμπολεμιστές του 399 Τάγματος Πεζικού, του Μπογαζιού – Αμμοχώστου, που έφυγαν το λιοχάραμα της 20ης Ιουλίου το 1974 και δεν ματαφάνηκαν το λιόγερμα! Και εγώ εδώ! Και ξέρω ότι αυτό είναι ένα είδος Μοίρας, και μου είναι παρήγορη η ιδέα ότι κι ετούτη η Μοίρα μπορεί σε κάτι να εξυπηρετεί!
Η Αγία Μάνα που θρήνησε το Γιο της που έπεσε ή στην μια πλευρά «υλοποιώντας» την τρέλα της ματαιοδοξίας και της πλεονεξίας ή στην άλλη αποκρούοντας την τρέλα… Για την Αγία Μάνα που ίδια είναι όποιο χρώμα κι’ αν έχει, όποιας φυλής κι’ αν είναι, όποιον θεό κι’ αν πιστεύει και η Παιδεία. Η διάχυτη αγάπη – έγνοια της συγγραφέως για την παιδεία – μόρφωση, με οδηγούν στην αυταπόδεικτη ομολογία ότι είναι ευλογημένα τα παιδιά που την έχουν (είχαν) «Δασκάλα». Και η ευαισθησία που είναι το θεϊκό δώρο της δημιουργίας, πηγάζει από το δόσιμό της στο Λειτούργημά της (Δασκάλα)!
Γνωρίζω πολύ, ότι για τα ωραία και τα καλά είναι πολύς ο κόπος και λίγος ο χρόνος! Αξίζει όμως γιατί η γοητεία και η ικανοποίηση που αισθάνεται μία (ένας) που καταπιάνεται με τέτοιου είδους εγχειρήματα δημιουργικής προσφοράς, που είναι πηγές μιας από τις μεγαλύτερες απολαύσεις της ζωής. Γιατί είναι προσπάθειες χρήσιμης προσφοράς στον πολιτισμό, στον Άνθρωπο. Και με το πόνημά της, η συγγραφέας, είναι μέτοχος του πολιτισμού με τα πρώτα πατήματα – χαρίσματα των συγγραφικών αρετών της!
Σκέψεις και συναισθήματα που μου γεννήθηκαν με την ανάγνωση του μυθιστορήματος της Μαρίας Κ. και τις καταθέτω: Γλωσσική καθαρότητα. Πολυσυνθετική, μεστή και κελαρίζουσα, σε τόνο λυρικό, που συνάδει με τον καθάριο ποταμίσιο λόγο της συγγραφέως που είναι αντανάκλαση καθάριας ματιάς!
Λόγος χορταστικός συγκινεί και κεντρίζει τη φαντασία. Διάλογος μεστός συναισθημάτων και ψυχικών εξάρσεων με το θυμό της κρητικής λεβεντιάς αλλά και κυκλώπειας σκέψης όπως την ορίζουν τα βουνά της!

Κατάθεση ψυχής μέσα από βιωματικές καταστάσεις, εν πολλοίς λανθάνουσες μέσα μας, πλήθος πραγμάτων που τα νιώσαμε αλλά δεν μπορούμε να τα εξωτερικεύσουμε, (εμπειρίες και συμπεριφορές ανθρώπων – συνανθρώπων) και για τούτο μας κάνει συνταξιδευτές στην αυτογνωσία. Επίσης οι προβληματισμοί του σήμερα – υπαρξιακοί και μη – αποτελούν δύναμη και όραμα για τη ζωή.
Δυνατή η διαγραφή χαρακτήρων (ήθος) και ανάδειξη ιδεών αρχών και αξιών (διάνοια). Αντιφατικοί και αντίθετοι χαρακτήρες, (με προσδοκίες, διλήμματα, ελπίδες, όνειρα) μαρτυρούν την άρτια ηθογραφική τεχνική της Μαρία Κ. Η ιδιοτέλεια το προσωπικό κέρδος τα αθέμιτα μέσα από τη μια αλλά και η προσπάθεια να παραμείνει αξιοπρεπής συνεπής και με τη στάση του να εμπνέει για τις δυνατότητες του ανθρώπου να πράττει το καλόν και να αποφεύγει το κακό!
Αφήγηση ανθρώπινη και δυνατή, άλλοτε δωρική και άλλοτε λυρική συνάδει με τους αντιφατικούς χαρακτήρες των πρωτα-γωνιστών. Άλλοτε προικισμένους με τραγικά διλήμματα και ελπίδες και άλλοτε με ευαισθησίες και ανθρωπιά με επακόλουθο το μεγάλωμα του Ανθρώπου όταν μέσα από τις μικρότητες της ζωής αναζητά την ομορφιά και την καλλιέργεια της ψυχής, που είναι και το ζητούμενο πέρα από το ζην για το ευ ζην!
Στέκω ιδιαίτερα, στην διεισδυτική ψυχογραφία της Ηρωίδας. Την Τραγικότητα της Ηρωίδας (Μυρτώς) την σμιλεύει μοναδικά. Τραγική η Ηρωίδα των ελπίδων και των συνεχών διλημμάτων. Τραγική στην υπεράσπιση ωραίων υποθέσεων και προικισμένη με ευαισθησίες και χαρίσματα. Λαθεύει σίγουρα, αφού είναι άνθρωπος, αλλά και αν ο σκοπός είναι λαθεμένος τον υπηρετεί με ευγένεια και ρομαντισμό! Και τέλος η καταπληκτική «αυτογνωσία» της (Ηρωίδας), ότι το ζητούμενο είναι να ζήσουμε κόντρα σ’ αυτούς που μας κλέβουν τις ελπίδες κα μας φαλικιδεύουν το όνειρο. Προτιμά να πορεύεται με την πίκρα, την αγωνία και την προσμονή ενός οράματος που «ξεφεύγει» παρά με τη γλύκα μιας ανώφελης φυγής …. Να ονειρεύεται και να μην βολεύεται!
Η Ηρωίδα «κινείται» σε δυο επίπεδα «παρελθόν» και «παρόν». Η κίνηση προς το παρελθόν έχει διπλό κέρδος: η μνήμη είναι απλή διατήρηση του παρελθόντος. Η ανάμνηση, όμως, είναι η θεληματική και αποτελεσματική του ανάκληση.
Η πλοκή είναι περίτεχνα διαρθρωμένη με δέση (η ανέλιξη των γεγονότων από την αρχή μέχρι την κορύφωση) κορύφωση (εδώ ολοκληρώνεται η ανέλιξη των γεγονότων πριν την έκβασή τους) και η λύση (αποκατάσταση της τάξης); Λύτρωση; Ο έρωτας καταλυτικός συγκινεί παθιάζει, άλλοτε λυτρωτικός και άλλοτε ανεκπλήρωτος για να γεμίζει τα όνειρα των ανθρώπων.
Αριστουργηματική μυθοπλασία (μύθος). Η Εναλλαγή κατά-στάσεων και συναισθημάτων διαδέχεται η μια την άλλη εν πλήρη αρμονία με την περιγραφή του τοπίου. Κυρίαρχο στοιχείο και η περιπέτεια, δηλαδή η μεταβολή καταστάσεων και η εναλλαγή συναισθημάτων.
Με παραστατικότητα και με ζωντανές εικόνες δίνει η Μαρία Κ. την περιγραφή του τοπίου σε συνάρτηση με τον Άνθρωπο. «Ο άδρωπος είναι ο τόπος τζιαι ο τόπος εν γέρημος».
Με περίσσεια ευαισθησία, καταπιάνεται με το θέμα της ξενιτιάς. Με ευαισθησία που συγκινεί αλλά δεν μελαγχολεί! Γιατί γνωρίζεις ότι η ζωή είναι χαρμολύπη! Επίσης οι προβληματισμοί του σήμερα – υπαρξιακοί και μη – αποτελούν δύναμη και όραμα για τη ζωή.
Ως Δασκάλα παιδαγωγός είναι γλαφυρή διδακτική και πληροφο-ριακή, όχι όμως συμβουλευτική! Έχει αισθητική και μέτρο. Και επειδή το κείμενο είναι ο καθρέφτης του/της συγγραφέας αυτό δηλώ-νει και το ήθος της. Και είναι σημαντικό το ήθος, γιατί καθορίζει όχι μόνο το ύφος του κειμένου αλλά και το «εκτόπισμα» του κειμένου.
Εν τέλει η πνευματική ανησυχία είναι η γενεσιουργός ζύμη του πολιτισμού και για τούτο η σφραγίδα (χνάρια – αποτύπωμα) του Ανθρώπου»!
Και όπως έλεγε και η Αγιοχώματη Μάνα μου!

«Πίσω δεν έχει το διάβα των Ανθρώπων
Πίσω τα χνάρια μένουν
Βαθιά και στέρεα
Το χρόνο να δαμάζουν!»

ΑΔΑΜΟΣ Α. ΜΟΥΖΟΥΡΗΣ
Φιλόλογος – Ιστορικός
Πρόεδρος της Ένωσης
Κυπρίων Ν. Μαγνησίας

Εγγραφείτε στην ομάδα Magnesianews στο Viber για να λαμβάνετε ενημερώσεις.
Ακολουθήστε τη ροή Magnesianews στο Google News και μείνετε σε επαφή με ότι συμβαίνει.