Μια εφ’ όλης της ύλης συνέντευξη παραχώρησε ο Απόστολος Πιστόλας, σύμβουλος στρατηγικής και ιδρυτής της εταιρείας «Μastermind Analytics», στο Ράδιο ΕΝΑ και την «ΜΑΓΝΗΣΙΑ», περιγράφοντας αναλυτικά το υπάρχον πολιτικό σκηνικό της χώρας μας, αλλά και το δυνητικό. Αναφέρεται ταυτόχρονα, στη σημασία των ψυχογραφικών χαρακτηριστικών των ψηφοφόρων, αντικείμενο με το οποίο ασχολείται ο ίδιος και η εταιρεία που ίδρυσε. Μεταξύ άλλων, ο πρώην σύμβουλος του πρώην Πρωθυπουργού της Ουαλίας, έχει τη δυνατότητα να σχολιάσει και το πολιτικό σκηνικό της υπόλοιπης Ευρώπης, αλλά και της Γαλλίας ειδικότερα, σχετικά με τις επερχόμενες προεδρικές εκλογές,
ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΣΤΟΝ ΗΛΙΑ ΚΟΥΤΣΕΡΗ
Ποιο ήταν το ερέθισμα που σας παρακίνησε να δημιουργήσετε την εταιρεία Μastermind Analytics, συμβούλων στρατηγικής, που δραστηριοποιείται στον χώρο της έρευνας και της στρατηγικής, δίνοντας βαρύτητα στα ψυχογραφικά χαρακτηριστικά των ψηφοφόρων, και με ποιον τρόπο αξιοποιείται όλο αυτό;
Τις προηγούμενες δεκαετίες χρησιμοποιούνταν στην Αμερική και στην Ευρώπη τα δημογραφικά χαρακτηριστικά. Λέγοντας δημογραφικά, εννοούμε την ηλικία, το φύλο, το μέρος που κατοικεί ο ψηφοφόρος, το ποσό χρημάτων που βγάζει. Γιατί, όμως, ασχολούνταν με αυτά τα χαρακτηριστικά των ανθρώπων; Γιατί την συμπεριφορά την περίμεναν και ήταν δεδομένη. Για παράδειγμα, ένας άνθρωπος που ήταν 30 χρονών και ο οποίος ζούσε σε συγκεκριμένη περιοχή της Αθήνας, έχοντας συγκεκριμένη θέση στην τράπεζα, βγάζοντας συγκεκριμένα λεφτά, υπήρχε προσδοκία να έχουν μια συγκεκριμένη συμπεριφορά. Σήμερα, επειδή ζούμε στην εποχή της διαφορετικότητας, αυτό δεν ισχύει. Έχουν αποκοπεί τα ψυχογραφικά χαρακτηριστικά από τα δημογραφικά. Αναγκαστικά έπρεπε να «πάμε» πίσω και να δούμε πώς σκέφτεται ο ψηφοφόρος, ποιος είναι ο δρόμος που ακολουθεί μέσα στο μυαλό του, ούτως ώστε να πάει στην κάλπη, και, φυσικά, τι θα ψηφίσει. Στην ουσία, αυτό κάνουμε ως εταιρεία. Έχει ξεκινήσει στην Αμερική από μια μεγάλη εταιρεία, έγινε στην Αγγλία και τώρα το κάνουμε στην Ελλάδα.
Αν δεν απατώμαι, δημοσιεύσατε ήδη μια πρώτη εκλογική ανάλυση, πάνω σε έρευνα για το τι είδους ψηφοφόροι είμαστε οι Έλληνες, αλλά και πού «βαδίζουμε», σωστά;
Έχει διεξαχθεί έρευνα στην Ελλάδα, από μια μεγάλη εταιρεία ερευνών. Κάνοντας την ανάλυση παρουσιάστηκαν τα αποτελέσματα. Οι Έλληνες μπορούν να χωριστούν σε οκτώ ομάδες βάσει των ψυχογραφικών τους χαρακτηριστικών ως ψηφοφόροι. Με τα στοιχεία της ανάλυσης μπορούμε να κατανοήσουμε ακόμα πιο εύκολα πώς κινούνται οι πολιτικοί, αλλά και το πώς κινούνται οι πολιτικές τάσεις στο μελλοντικό σκηνικό της χώρας.
Ποιες είναι αυτές οι οκτώ ομάδες πολιτών-ψηφοφόρων που δημιούργησαν τα αποτελέσματα της έρευνας;
Υπάρχουν πέντε άξονες στο σύστημά μας, οι οποίοι σχετίζονται με την οικονομία, την κοινωνία, με τον τρόπο ζωής, τον τρόπο που αντιλαμβάνονται τον κόσμο κ.α. Οι Έλληνες σε γενικές γραμμές βρίσκονται στη μέση του κάθε άξονα. Υπάρχει μίξη των χαρακτηριστικών κάθε ομάδας. Κάποιοι Έλληνες μπορεί να κινούνται περισσότερο σε έναν άξονα, κάποιοι άλλοι λιγότερο, και το αντίθετο.
Στη χώρας μας, όπως έχει διαμορφωθεί πλέον η κατάσταση, πώς βλέπετε το πολιτικό σκηνικό, μετά τις τελευταίες εκλογές, πώς βαδίζουμε, και τέλος, εκτιμάτε ότι οι Έλληνες βιαζόμαστε να… προβούμε σε εκλογές πριν το πέρας της τετραετίας;
Ξεκινώντας από το τελευταίο ερώτημα, θα πω πως σε εμάς τους Έλληνες αρέσουν τα … πανηγύρια. Εκλαμβάνουμε, μάλιστα, τις εκλογές σαν πανηγύρι. Αν μπορούσαμε να έχουμε εκλογές κάθε βδομάδα, θα το κάναμε.
Από τις προηγούμενες εκλογές, του 2019, και έπειτα, το εκλογικό σκηνικό ήταν σαν μια παγωμένη λίμνη. Όλα τα ποσοστά των κομμάτων ήταν σε μικρό εύρος και δεν κινούνταν πάρα πολύ. Αυτό το οποίο είχα πει πως θα αλλάξει «τη λίμνη», ήταν οι εκλογές του ΚΙΝΑΛ. Οι εκλογές στο ΚΙΝΑΛ, λοιπόν, λειτούργησαν με τέτοιο τρόπο, και ειδικά η νίκη του Νίκου Ανδρουλάκη, που τάραξαν τα νερά και «έσπασαν τον πάγο της λίμνης».
Η νίκη του Νίκου Ανδρουλάκη κινείται σε τρεις κατευθύνσεις. Δίνει διέξοδο σε ψηφοφόρους οι οποίοι ήταν «εγκλωβισμένοι» στον ΣΥΡΙΖΑ και ήταν δυσαρεστημένοι με την αντιπολιτευτική πρακτική, είτε ακόμα και με τις θέσεις του κόμματος. Πλέον, έχουν διέξοδο. Επίσης, οι εκλογές του ΚΙΝΑΛ δίνουν διέξοδο σε ψηφοφόρους οι οποίοι ψήφισαν ΝΔ ως αντι-ΣΥΡΙΖΑ και όχι ως ψηφοφόροι της ΝΔ. Μια τρίτη κατεύθυνση που δίνουν οι εκλογές και δεν ακούγεται πολύ, είναι ότι ο Νίκος Ανδρουλάκης λειτουργεί με τέτοιον τρόπο που δεν φοβίζει ως κυβερνητική εναλλακτική τους «δεξιούς» ψηφοφόρους της ΝΔ, τους συντηρητικούς, ας πούμε, ψηφοφόρους. Οι συντηρητικοί ψηφοφόροι παρέμεναν στη ΝΔ επειδή είχαν τον «φόβο» της επαναφοράς του Αλέξη Τσίπρα στην Κυβέρνηση.
Όσο μπαίνει στο μυαλό των ψηφοφόρων ο Νίκος Ανδρουλάκης ως κυβερνητική εναλλακτική- που ακόμα δεν είναι- τόσο πιο δύσκολο θα είναι η ΝΔ να κρατήσει τους συντηρητικούς ψηφοφόρους, γιατί ως κόμμα θα δείχνει περισσότερη ανοχή. Πιστεύω ότι όσο συνεχιστεί αυτό, θα βρεθεί εναλλακτική στα «δεξιά» της ΝΔ γι’ αυτούς. Ο ΣΥΡΙΖΑ ως κόμμα δεν έχει στρατηγική να εκμαιεύσει ψήφους, αλλά να χάσει ψήφους η ΝΔ, γιατί στόχο έχει να κάνει, αν μπορέσει –που είναι δύσκολο- Κυβέρνηση μετά από τις εκλογές της απλής αναλογικής με τις αντιπολιτευτικές δυνάμεις. Από την άλλη, η ΝΔ έχει μια συγκεκριμένη στρατηγική προς τις διάφορες δυνάμεις του «κέντρου» και ο Νίκος Ανδρουλάκης προσπαθεί να διαφοροποιηθεί και από τους δύο. Σε αυτό το σημείο βρισκόμαστε τώρα.
Άρα αλλάζει το πολιτικό σκηνικό, αλλάζουν τα δεδομένα των κομμάτων, οπότε στις ερχόμενες εκλογές, όποτε κι αν διεξαχθούν, εκτιμάτε ότι θα δούμε τις διαφοροποιήσεις που μόλις περιγράψατε;
Ναι, και έχουν ήδη αρχίσει να φαίνονται. Υπάρχουν μικρές διαφοροποιήσεις ακόμα, αλλά όσο περνάει ο καιρός, κι αν δεν αλλάξει κάτι, οι διαφοροποιήσεις θα φαίνονται ακόμα περισσότερο. Ειδικά μέσα στο περιβάλλον στο οποίο διαμορφώνονται, που από την μια πλευρά έχουμε την πανδημία, η οποία δεν γνωρίζουμε πότε θα φύγει, ενώ από την άλλη υπάρχει η υπερβολική ακρίβεια, η οποία αυτή τη στιγμή υφίσταται κυρίως στην ενέργεια. Όταν η ακρίβεια αρχίσει να περνά επίσημα πλέον στα τρόφιμα και αγγίξει κανονικά την τσέπη των πολιτών, τότε θα δούμε και τις αντιδράσεις των ψηφοφόρων. Οι πολίτες σε αυτή την περίπτωση θα κινηθούν περισσότερο με το συναίσθημα για την ψήφο τους και θα δημιουργούνται περισσότερα θέματα. Για παράδειγμα, το μεταναστευτικό ή τα θέματα της ασφάλειας τα οποία είναι σχετικά χαμηλά. Μόλις 8% των πολιτών θεωρεί το μεταναστευτικό ως σοβαρό θέμα, ωστόσο μπορεί να βγει στο προσκήνιο συνοδευόμενο από την ακρίβεια. Με αυτόν τον τρόπο, θα υπάρξει μια «τέλεια καταιγίδα» για την Κυβέρνηση. Δεν έχουμε φτάσει σε αυτό το σημείο ακόμα και δεν ξέρω αν θα φτάσουμε, πάντως δημιουργείται τέτοιο περιβάλλον.
Ας δούμε και κάτι άλλο που αφορά σε ένα άλλο ευρωπαϊκό κράτος… Με αφορμή τις επερχόμενες εκλογές στη Γαλλία… Ποια η γενικότερη προσωπική σας εκτίμηση για το πολιτικό σκηνικό της Γαλλίας;
Δημοσκόπηση εμφανίζει την συντηρητική Βαλερί Πεκρές να αντιμετωπίζει τον πρόεδρο Μακρόν στον δεύτερο γύρο των εκλογών το 2022. Το πρώτο πράγμα που πρέπει να έχουμε υπόψη μας είναι το εκλογικό κοινό. Το εκλογικό κοινό της Γαλλίας δεν έχει καμία σχέση με αυτό της Ελλάδας. Οι προτάσεις του Προέδρου Μακρόν, του πιο κεντρώου από τους τέσσερις βασικούς υποψηφίους, στην Ελλάδα θα θεωρούνταν ακραίες. Η Γαλλία έχει περάσει ήδη στην εποχή, θα λέγαμε, της ασφάλειας, την ενδιαφέρει, δηλαδή, η ασφάλειά της, και υπάρχει εκλογικό κοινό με συγκεκριμένη κατεύθυνση. Ο Ζεμούρ, ένας ακόμα υποψήφιος, είναι υποψήφιος ιδεολογίας και άρχισε να παίρνει από την Λεπέν αρκετούς ψηφοφόρους. Βγήκε η Πεκρές, η οποία είναι πιο κοντά στα θέματα σχετικά με το μεταναστευτικό και την ασφάλεια με τον Ζεμούρ και την Λεπέν, αλλά έχει περισσότερο προεδρικό προφίλ. Έτσι, κάποιοι ψηφοφόροι, κυρίως του Ζεμούρ, θα κάνουν «έκπτωση» στην ιδεολογία τους και θα δώσουν ψήφο εξουσίας στην Πεκρές.
*Ο Απόστολος Πιστόλας είναι σύμβουλος στρατηγικής, ιδρυτής της Mastermind Analytics. Έχει πτυχίο στις Οικονομικές επιστήμες, μεταπτυχιακό στο επικοινωνιακό Μαρκετινγκ και διδακτορικό στη συμπεριφορά ψηφοφόρων. Έχει διατελέσει πολιτικός σύμβουλος του πρώην αναπληρωτή Πρωθυπουργού της Ουαλίας. Υπήρξε επί σειρά ετών λέκτορας και έπειτα επίκουρος καθηγητής στο πανεπιστήμιο του Gloucestershire με κύριο αντικείμενο το στρατηγικό και πολιτικό μάρκετινγκ. Έχει ηγηθεί και συμμετάσχει σε διάφορες εκλογικές εκστρατείες σε Ουαλία, Αγγλία και Ελλάδα για εθνικές και τοπικές εκλογές. Έχει σχεδιάσει τη στρατηγική επικοινωνία για δεκάδες επιχειρήσεις διαφόρων κλάδων στο Ηνωμένο Βασίλειο. Άρθρα, συνεντεύξεις και αναλύσεις του έχουν φιλοξενηθεί σε ελληνικά ΜΜΕ.
Τι έδειξε η πρώτη ανάλυση έρευνας στην Ελλάδα
Σοσιαλδιεθνιστές, Φιλελεύθεροι ή Συντηρητικοί Εθνοκεντρικοί;
Η Mastermind Analytics έκανε την πρώτη ανάλυση έρευνας στην Ελλάδα, ίσως και στην Ευρώπη, με βάση τα ψυχογραφικά χαρακτηριστικά των ψηφοφόρων τα οποία θεωρείται ότι δίνουν πιο καθαρή εικόνα της εκλογικής αγοράς. Η έρευνα διεξήχθη πριν τρεις μήνες από γνωστή εταιρία δημοσκοπήσεων και η ανάλυση έγινε από την Mastermind Analytics. Σκοπός της ανάλυσης που έγινε, ήταν να αποτελέσει μια πρώτη «γνωριμία» με τις ομάδες ψηφοφόρων τις οποίες “έδωσαν” τα δεδομένα. Η κατάτμηση έγινε με βάση την αυτό-τοποθέτηση ψηφοφόρων σε 5 άξονες πολιτικής: Αυτούς της οικονομίας, του είδους εξουσίας και κοινωνίας που επιθυμούν, του τρόπου ζωής που έχουν και το πρίσμα μέσα από το οποίο βλέπουν τον κόσμο. Είναι οι άξονες πάνω στους οποίους πατάνε τα σημαντικά θέματα. Το σύνολο των ψηφοφόρων, βρίσκεται σχεδόν στο μέσο, σε όλους τους άξονες πολιτικής. Όμως μέσα στις ομάδες ψηφοφόρων, υπάρχουν τεράστιες διαφορές. Οι ψηφοφόροι χωρίζονται σε 8 ομάδες.
1.Πρώτα οι Σοσιαλδιεθνιστές (11%)
Υποστηρικτές της σοσιαλιστικής οικονομίας, του μοντέρνου τρόπου ζωής και του διεθνισμού. Θέλουν την ενίσχυση της διαφορετικότητας μέσα στην κοινωνία. Είναι το βασικό κοινό, ο πυρήνας των ψηφοφόρων του ΣΥΡΙΖΑ. Επίσης ΚΚΕ & ΜεΡΑ25 λαμβάνουν υψηλά ποσοστά σε αυτήν την ομάδα (τριπλάσια από τα ποσοστά του 2019).
2. Σοσιαλκεντρώοι (16%)
Πιο κοντά στο μέσο στους άξονες, κινούνται λίγο περισσότερο προς τη σοσιαλιστική οικονομία, τον μοντέρνο τρόπο ζωής και την κυριαρχία της ομοιογένειας στην κοινωνία, δίχως όμως να ξεχωρίζει κάποιος άξονας περισσότερο. Είναι η δεύτερη καλύτερη ομάδα για το ΣΥΡΙΖΑ, με μεγάλη διαφορά από την πρώτη. Εδώ κινείται καλά και η ΝΔ.
3. Μοντέρνοι Συγκεντρωτικοί (9%)
Πιο κοντά στη σοσιαλιστική οικονομία αλλά και στο συγκεντρωτικό τρόπο εξουσίας. Επίσης εγγύτερα του μοντέρνου τρόπου ζωής (σε μεγάλο βαθμό) και του διεθνισμού (σε μικρότερο). Είναι η τρίτη ισχυρότερη ομάδα ψηφοφόρων για ΝΔ. Υψηλά ποσοστά σε αυτήν την ομάδα έχει επίσης το ΚΙΝΑΛ (διπλάσια από το μέσο όρο).
4. Συντηρητικοί Κεντρώοι (10%)
Η δεύτερη ομάδα των κεντρώων είναι και αυτή κοντά στο μέσο σε όλους τους άξονες. Είναι όμως πιο… παραδοσιακή και επιθυμεί περισσότερο συγκεντρωτική εξουσία από τους σοσιαλκεντρώους. Είναι η δεύτερη πιο δυνατή ομάδα για ΝΔ.
5. Φιλελεύθεροι (14%)
Υπέρμαχοι φιλελεύθερης οικονομίας, διάκρισης εξουσιών και ενίσχυσης διαφορετικότητας στην κοινωνία. Ακολουθούν μοντέρνο τρόπο ζωής και είναι υπέρ του διεθνισμού. Η πολύ μεγάλη τους πλειοψηφία ψηφίζει ΝΔ – ΚΙΝΑΛ & ΣΥΡΙΖΑ.
6. Συντηρητικοί Φιλελεύθεροι (18%)
Φιλελεύθεροι όσον αφορά την οικονομία και υπέρμαχοι της αστικής δημοκρατίας. Συντηρητικοί όσον αφορά τον τρόπο ζωής και υπέρ του εθνοκεντρισμού. Ομάδα ψηφοφόρων στην οποία κυριαρχεί η ΝΔ.
7. Μοντέρνοι εθνοκεντρικοί (8%)
Υπέρ της φιλελεύθερης οικονομίας, της διάκρισης των εξουσιών και περισσότερο του μοντέρνου τρόπου ζωής. Από την άλλη, υπέρ της κυριαρχίας της ομοιογένειας στη κοινωνία και του εθνοκεντρισμού. Είναι η πιο δυνατή ομάδα ψηφοφόρων για τη ΝΔ.
8. Συντηρητικοί εθνοκεντρικοί (13%)
Ελάχιστα πιο κοντά στη σοσιαλιστική οικονομία και τη διάκριση των εξουσιών. Σαφώς υπέρ της κυριαρχίας ομοιογένειας στην κοινωνία, του παραδοσιακού τρόπου ζωής και του εθνοκεντρισμού. Είναι η ομάδα ψηφοφόρων στην οποία έχει διαρροές η ΝΔ. Εδώ βρίσκονται πολύ ψηλά το “άλλο κόμμα” και η Χ.Α..
