Το «τελευταίο αντίο» στην ποιήτρια, Κικής Δημουλά, απηύθυναν σήμερα, σε κλίμα βαθιάς συγκίνησης, συγγενείς, φίλοι και συνάδελφοι, στο Α’ Νεκροταφείο Αθηνών.
Ανάμεσα στους ανθρώπους που βρέθηκαν εκεί ήταν ο πρωθυπουργός της Ελλάδας, Κυριάκος Μητσοτάκης, μαζί με τη σύζυγό του, Μαρέβα, ο δήμαρχος Αθηνών Κώστας Μπακογιάννης, η υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού Λίνα Μενδώνη, η Βίκυ Σταυρόπουλου μαζί με την κόρη της Δανάη Μπάρκα, ο Αλέξανδρος Λυκουρέζος, ο σχεδιαστής Μάκης Τσέλιος, η Λίνα Νικολακοπούλου, η Λένα Πλάτωνος, η Άννα Παναγιωταρέα, ο Κώστας Γεωργουσόπουλος, ο Δημήτρης Λιγνάδης, Γιώργος και Άννα Νταλάρα κ.ά.
Η κηδεία της Κικής Δημουλά έγινε δημοσία δαπάνη ως μια ελάχιστη ένδειξη τιμής και σεβασμού στο σπουδαίο έργο που άφησε πίσω της. Σημειώνεται ότι έφυγε από τη ζωή το περασμένο Σάββατο (22/2), σε ηλικία 89 ετών, έπειτα από σύντομη νοσηλεία, κατά την οποία είχε υποστεί ανακοπή καρδιάς. Εισήλθε εν συνεχεία σε μονάδα εντατικής θεραπείας, από την οποία δεν εξήλθε ποτέ. Η ποιήτρια νοσηλευόταν από τις 2 Φεβρουαρίου στη Μονάδα Εντατικής Θεραπείας του «Υγεία», με χρόνια αναπνευστική ανεπάρκεια.
Επικήδειος ομιλία της υπουργού Πολιτισμού και Αθλητισμού
Ένα βιογραφικό σημείωμα πρέπει, αφού γραφτεί,
να μείνει επ’ αρκετόν καιρό κρεμασμένο στον αέρα από ένα τσιγκέλι αυστηρότητας,
ώστε να στραγγίξουν καλά τα στερεότυπα,
οι ωραιοποιήσεις, η ρόδινη παραγωγικότης και ο πρόσθετος ναρκισσισμός,
πέραν εκείνου που ενυπάρχει στη φύση μιας αυτοπαρουσίασης.
Μόνον έτσι βγαίνει το καθαρό βάρος: το ήθος που επέβαλες να τηρεί η προσπάθειά σου.
Αυτή είναι η πρώτη παράγραφος από τη βιογραφία της που έγραψε εκείνη… για εκείνη. Ήξερε πως όσοι θα μιλούν σήμερα ή στο μέλλον, θα βρίσκουν μόνο λόγια θαυμασμού για το έργο της, για την προσωπικότητά της. Όμως, η ίδια σημείωνε πόσο αυστηρή ήταν με τον εαυτό της, αυστηρή με τις λέξεις της, αυτές έπλαθε, ξαναέπλαθε και τις καλλιεργούσε..
Με το χρόνο, ωστόσο, δεν ήταν αυστηρή. Είχε την απόλυτη αίσθηση της φθοράς του και γι’ αυτό δεν τον φοβόταν. Δεν θα την έλεγες ποτέ αυστηρή με εκείνους που αγαπούσε. Ούτε καν στον έρωτα δεν στάθηκε αυστηρή, όταν τον παρατηρούσε να κυλάει προς την αγάπη.
Εμείς, σήμερα, είμαστε όλοι γύρω της να την αποχαιρετήσουμε επειδή ετοιμάστηκε να φύγει, χωρίς ποτέ να μας αφήσει. Να της πούμε δυο λόγια, όχι για το έργο της που είναι συγκλονιστικό στην κάθε στροφή του, καθρεφτίζοντας όλα εκείνα που στη ζωή μας εμείς δεν τολμάμε ακόμη να αρθρώσουμε.
Ούτε για τη λαμπρή λιακάδα, τα ποιήματά της, που μετανάστευσαν σε τόσες ξένες γλώσσες. Αλλά για αυτή την ομορφιά που εξέπεμπε χάρη στη μυστική αγάπη της για τη ζωή, που τη μετρούσε με το φως που ανεπαίσθητα χανόταν.
Και όσο χανόταν, τόσο δυνάμωνε η περιέργειά της να εξερευνήσει όσα έφυγαν, όσα συναισθήματα άφηναν το αποτύπωμά τους, όσα πονούσαν τη μνήμη της. Είμαστε όλοι ευλογημένοι που διασταυρωθήκαμε μαζί της.
Χαρήκαμε το λόγο της, τη παιγνιώδη της διάθεσή, την κρίση της για τα σοβαρά που τα συνόδευε πάντα η ευγένεια, η ταπεινότητα και η υπομονή της.
Κυρία Δημουλά, σας ευχαριστούμε που μπορούμε εμείς οι υπολειπόμενοι, μπορούν οι επόμενοι και οι επόμενοι να αφήνονται στη μαγεία των εικόνων που συνθέτουν οι στίχοι σας. Ο χρόνος υποκλίθηκε ενώπιον σας και θα σας κρατήσει στην αιωνία αγκαλιά του. Και αυτή θα είναι παραμυθία για τα παιδιά σας, για τα εγγόνια σας, για εκείνους, τους πάντα νέους, που θα καταφεύγουν στην ποίησή σας.
Εμείς είμαστε ευγνώμονες που μας κάνατε να σας αγαπήσουμε.
Ο,τι είχες να πείς
Για τα φθινόπωρα, τα κύκνεια,
Τις μνήμες, υδροροές των ερώτων
Την αλληλοκτονία των ωρών
Των αγαλμάτων τη αφερεγγυότητα
Ὅ,τι είχες να πείς
Γι ανθρώπους που σιγά σιγά λυγίζουν
Το είπες…
Κατέβα σοβαρή,
νηφάλια αὐτοεκθρονίσου
ἀπὸ τὰ χίλια σου παράθυρα..
Γιὰ ἕνα μήπως τ᾿ ἄνοιξες.
Κι αὐτοξεχάσου εὔχαρις.
Ὅ,τι εἶχες νὰ πεῖς,
γιὰ τὰ φθινόπωρα, τὰ κύκνεια,
τὶς μνῆμες, ὑδροροὲς τῶν ἐρώτων,
τὴν ἀλληλοκτονία τῶν ὠρῶν,
τῶν ἀγαλμάτων τὴν φερεγγυότητα,
ὅ,τι εἶχες νὰ πεῖς
γι᾿ ἀνθώπους ποὺ σιγὰ-σιγὰ λυγίζουν,
τὸ εἶπες.
