Μια διαφορετική και παράδοξη ιστορία παρουσιάζει στο βιβλίο του με τίτλο «Και εγώ ήμουν στο Γκαίρλιτς» ο τέως αναπληρωτής καθηγητής του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας Δημήτρης Μπενέκος. Κεντρικός ήρωας του βιβλίου ο Βολιώτης δεκανέας Νικόλαος Μαργαριτούλης, ο οποίος στα απομνημονεύματά του, παρουσιάζει με λεπτομέρειες και με γλαφυρότητα μία σπάνια ιστορική στιγμή, όταν το Δ’ Σώμα Στρατού “μετακόμισε” με όλες τις δυνάμεις του στη Γερμανία.
«Και εγώ ήμουν στο Γκαίρλιτς». Πρόκειται για ένα ιστορικό βιβλίο που στηρίζεται στα απομνημονεύματα του στρατιωτικού βιβλίου που έγραψε ένας Βολιώτης από τον Προφήτη Ηλία του Άνω Βόλου, ο Νικόλαος Μαργαριτούλης, ο οποίος με πολύ μεγάλη επιμέλεια και λεπτομερέστατα, περιγράφει την εξαετή του παραμονή στο στρατό από το 1913 έως το 1919, λίγο μετά τη λήξη του Β’ Βαλκανικού Πολέμου, μέχρι και τη λήξη του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου και την καθημερινότητα του Δ΄ Σώματος Στρατού που βρέθηκε στο Γκαίρλιτς της Γερμανίας.
Σύμφωνα με την κ. Μπενέκο που μίλησε στο «Ράδιο-Ένα 102,5» και τον Ηλία Κουτσερή, η ιστορία του Νικόλαου Μαργαριτούλη ήταν εκπληκτική και παράδοξη συνάμα και πολλοί είναι αυτοί που δεν γνωρίζουν αυτή τη λεπτομέρεια, που έλαβε χώρα κατά τη διάρκεια του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου.
Το Δ΄Σώμα Στρατού, στο οποίο υπηρετούσε ο Βολιώτης έφεδρος δεκανέας βρισκόταν στην Ανατολική Μακεδονία. Όταν οι Αγγλογάλλοι κινήθηκαν προς τη Θεσσαλονίκη, τότε οι Γερμανοί με τους Βούλγαρους κατεβήκανε προς την Ανατολική Μακεδονία. Το Δ’ Σώμα Στρατού από την Ελληνική Κυβέρνηση ήταν ουδέτερο, δηλαδή δεν έπρεπε να αναμειχθεί σε καμία πολεμική σύρραξη εναντίον των δύο μεγάλων συμμαχιών που αλληλομάχονταν.
Τότε, οι Βούλγαροι βρήκαν ευκαιρία και περικύκλωσαν το Δ’ Σώμα Στρατού και ο Διοικητής του Χατζόπουλος, αντί να αφήσει να περιπέσει το Σώμα σε βουλγαρική αιχμαλωσία, η οποία θα ήταν τελείως ατιμωτική, προτίμησε να ζητήσει τη βοήθεια των Γερμανών και μάλιστα τους είπε, αν ήταν δυνατόν να μετακινηθούν προς τη Γερμανία, αλλά πάνοπλοι.
«Παράξενο ιστορικό γεγονός»
“Και πραγματικά εγκρίνεται αυτό το παράξενο ιστορικό γεγονός. Ένα ολόκληρο Σώμα Στρατού, 7000 ανδρών να μεταφέρεται από τη Δράμα στην πόλη Γκαίρλιτς στη Σαξονία, να εγκαθίστανται σε ένα στρατόπεδο πλήρως εξοπλισμένοι, με τα κανόνια τους, τα πολυβόλα τους κτλ.. Κι εκεί μείνανε πάνω από 3 χρόνια”, είπε ο κ. Μπενέκος.
Η ιστορία όμως δεν τελειώνει εδώ. Μόλις τελείωσε ο Α’ Παγκόσμιος Πόλεμος και ανακηρύχθηκε η δημοκρατία στη Γερμανία, τότε οι Έλληνες ήταν πλέον ανεπιθύμητοι εκεί, διότι ήταν προσκεκλημένοι του Κάιζερ κι αναγκάστηκαν κατά κάποιο τρόπο να δραπετεύσουν από τη Γερμανία για να επιστρέψουν στην Ελλάδα. Μόλις έφτασαν στη Ελλάδα, θεωρούνταν ότι ήταν ένα Σώμα Στρατού το οποίο “πρόδωσε” τις πολιτικές τότε βλέψεις της Ελλάδας και γι’ αυτό έστειλαν όλους τους στρατιώτες εξορία στην Κρήτη, εκτός από τους αξιωματικούς που τους εξόρισαν σε ένα νησάκι δίπλα στον Σαρωνικό. “Πολλοί λένε, ότι ήταν οι Έλληνες, ήταν αιχμάλωτοι των Γερμανών. Βάση όλων των ερευνών, δεν ήταν αιχμάλωτοι. Πρώτον, το στρατόπεδό τους στο Γκαίρλιτς ήταν ετερόχθων περιοχή με δικό της δίκαιο, όπως είναι οι πρεσβείες και τα προξενεία σήμερα σε όλο τον κόσμο. Δεύτερον μισθοδοτούνταν κανονικά και οι αξιωματικοί και οι στρατιώτες από το γερμανικό κράτος. Νοίκιαζαν δωμάτια και ξενοδοχεία και έμεναν στην πόλη. Στη συνέχεια είχαν καθημερινή έξοδο και μπορούσαν να επισκεφθούν κινηματογράφους, θέατρα, να πηγαίνουν στις διπλανές πόλεις, να πηγαίνουν στα ρεστοράν, να συνεορτάζουν με τους Γερμανούς ελληνικές εθνικές εορτές, είχαν και μία εφημερίδα σχεδόν πανευρωπαϊκής εμβέλειας και το κυριότερο είχαν πάνω από 200-300 περιπτώσεις αρραβώνων και γάμων Ελλήνων στρατιωτών και στρατιωτικών με Γερμανίδες”, ανέλυσε χαρακτηριστικά ο κ. Μπενέκος.
Χέλμουτ Σέφελ και Ν. Μαργαριτούλης
Σύμφωνα με τον Καθηγητή και συγγραφέα του βιβλίου οι πληροφορίες ήρθαν από τα λεπτομερή απομνημονεύματα του Βολιώτη Μαργαριτούλη αλλά και από μία παράλληλη εργασία του τότε προξένου της Γερμανίας στο Βόλο, Χέλμουτ Σέφελ, ο οποίος βρέθηκε κι αυτός απελαθείς από την Ελλάδα στο Γκαίρλιτς.
“Τα δύο πρόσωπα ήταν την ίδια περίοδο στο ίδιο μέρος και μάλιστα ο Σέφελ ήταν και διερμηνέας του Δ’ Σώματος Στρατού. Έτσι έχουμε μία πληθώρα πληροφοριών για να αποκαταστήσουμε μερικές αλήθειες και να γνωρίσουμε τα τεκταινόμενα εκείνης της περιοχής”, σχολίασε ο συγγραφέας, ο οποίος συναντήθηκε στην Αθήνα με την οικογένειά του Μαργαριτούλη, ενώ στο παρελθόν είχε συγγράψει βιβλίο για τη ζωή και το έργο του Χέλμουτ Σέφελ.
Η παρουσίαση του εξαιρετικά σπάνιου περιεχομένου βιβλίου έγινε πριν από λίγες ημέρες, ενώ το παρών έδωσε και ο κ. Κωνσταντίνος Μαργαριτούλης, γιος του δεκανέα Μαργαριτούλη ο οποίος παρείχε κάποιες πρόσθετες προσωπικές πτυχές απ΄ τη ζωή του πατέρα του.
