Οι επιπτώσεις του συνδυασμού καραντίνας και χρήσης του διαδικτύου έχουν ήδη αρχίσει και κάνουν την εμφάνισή τους στα παιδιά, σύμφωνα με τον εκπρόσωπο της help–line.gr, Γιώργο Κορμά, που τόνισε μιλώντας στο Ράδιο Ένα 102,5 και στον Ηλία Κουτσερή, ότι θα πρέπει τόσο οι γονείς όσο και οι εκπαιδευτικοί να είναι πολλοί προσεκτικοί.
Με τα παιδιά να συνδέονται στο διαδίκτυο εξαιτίας και της τηλεκπαίδευσης ακόμη και για 15 ώρες ημερησίως, επηρεάζεται πολύ η ψυχολογία τους, καθώς έχουν διαμορφωθεί και νέες συνθήκες λόγω covid. Μία έρευνα του NHS (αγγλικό σύστημα Υγείας) δείχνει ότι ενώ ένα στα εννέα παιδιά αντιμετώπιζε ψυχικά θέματα πριν λίγα χρόνια, αυτή η αναλογία έχει φτάσει στο ένα στα έξι. «Είναι τεράστια η διαφορά και αυτό είναι ένα μεγάλο καμπανάκι. Το δεύτερο είναι ότι έχουμε έναν μεγάλο φόβο τι θα γίνει την επόμενη ημέρα μετά την πανδημία, καθώς τα παιδιά δεν θα είναι όπως πριν και πολλά δεν θα φύγουν ποτέ από την κατάχρηση του διαδικτύου ή δεν θα ξεκινήσουν άλλες δραστηριότητες όπως αθλητικές ή μουσικές. Σ’ αυτό θα πρέπει να δώσουν βάση και οι γονείς και το σχολείο και να προβληματιστούν για το πώς θα βοηθήσουν τα παιδιά για να μπουν σε μία σειρά και να λειτουργήσουν στο πλαίσιο της ψυχικής τους ανάπτυξης» ανέφερε ο κ. Κορμάς.
«Να μην ξενυχτούν πάνω από τους υπολογιστές»
Την ίδια στιγμή, ενώ η τηλεδιάσκεψη εμφανίζεται ως λύση, είναι γενικότερα ένα συμπληρωματικό μέσο της εκπαίδευσης. Επίσης έρευνες λένε ότι τα παιδιά εξουθενώνονται με αυτήν τη διαδικασία, με τον κο Κορμά να σημειώνει ότι οι γονείς θα πρέπει να κάνουν συγκεκριμένα πράγματα και το βασικότερο είναι να μην αφήνουν τα παιδιά τους να ξενυχτούν πάνω από τους υπολογιστές, κάτι που δημιουργεί στρες και μπορεί αυτό να έχει χρόνια χαρακτηριστικά με ψυχοσωματικά προβλήματα. «Το παιδί πρέπει να βγαίνει από το σπίτι και θα πρέπει ν’ αναλάβουν και οι γονείς ένα κομμάτι της εκπαίδευσής του, ειδικά στις μικρότερες ηλικίες» τόνισε.
Όσον αφορά τα πρώτα στοιχεία; «Στο πρώτο lockdown αυτομάτως μειώθηκαν οι κλήσεις γονέων για βοήθεια όσον αφορά τα παιδιά στο διαδίκτυο, αλλά μετά το άνοιγμα πολλαπλασιάστηκαν, γιατί δεν μπορούσαν να αποσπάσουν τα παιδιά τους από το διαδίκτυο. Επίσης είχαμε πολλές καταγγελίες για σεξουαλική παρενόχληση μέσω του διαδικτύου και εκεί οι γονείς πρέπει να δώσουν περισσότερη έμφαση» δήλωσε ο εκπρόσωπος της help-line.gr.
«Επιμένουμε ότι τα παιδιά δεν πρέπει να είναι στα κοινωνικά δίκτυα, ή τουλάχιστον να υπάρχει πλήρη επιτήρηση από τους γονείς και να μην υπάρχει παραμέληση. Το διαδίκτυο είναι φτιαγμένο για ενήλικες και όχι για παιδιά» κατέληξε χαρακτηριστικά.
Aύξηση κατά 31% καταγράφεται στο σύνολο των καταγγελιών σε σχέση με το 2019
Αύξηση κατά 31% καταγράφεται στα ετήσια στοιχεία για το 2020 στο σύνολο των καταγγελιών που δέχτηκε η Γραμμή καταγγελιών για το παράνομο περιεχόμενο στο διαδίκτυο SafeLine.gr. Πιο συγκεκριμένα η Γραμμή δέχτηκε 8.419 καταγγελίες καθόλη τη διάρκεια του χρόνου ενώ εντυπωσιακή αύξηση της τάξεως του 134% σε σχέση με το αντίστοιχο διάστημα πέρυσι, κατέγραψαν οι καταγγελίες που αφορούσαν οικονομικές απάτες κατά τη διάρκεια του διμήνου Απρίλιος-Μάιος 2020 που διήρκησε το πρώτο lockdown.
Ο αριθμός των καταγγελιών για υλικό παιδικής κακοποίησης – που είναι και το βασικό πεδίο δραστηριοποίησης της SafeLine.gr- παρουσιάζεται ελαφρά αυξημένος κατά 2% σε σχέση με το 2019 αγγίζοντας το 47%. Να σημειωθεί ότι τα τελευταία χρόνια οι εν λόγω καταγγελίες ξεπέρασαν κάθε προηγούμενο στην Ελλάδα επιβεβαιώνοντας την αύξηση των περιστατικών που παρατηρείται σε όλο τον κόσμο, μέσα από τα στατιστικά στοιχεία του INHOPE, του Παγκόσμιου Συνδέσμου Ανοικτών Γραμμών για το Παράνομο περιεχόμενο του Διαδικτύου που συντονίζει τις δράσεις 47 γραμμών ανά την υφήλιο (www.inhope.org). Διαπιστώνεται μάλιστα ότι όσο μικραίνει ο μέσος όρος ηλικίας των παιδιών που έχουν πρόσβαση στις νέες τεχνολογίες, τόσο το πρόβλημα γιγαντώνεται γεγονός που πρέπει να ληφθεί σοβαρά υπόψη καθώς τα δεδομένα κυρίως μετά τα lockdown δείχνουν ότι τα παιδιά αρχίζουν την ενασχόλησή τους με τον ψηφιακό κόσμο σε όλο και μικρότερη ηλικία.
Διαδικτυακός εκφοβισμός και θέματα προστασίας προσωπικών δεδομένων
Αύξηση στις κλήσεις που αφορούν υπερβολική ενασχόληση παιδιών με διαδικτυακά παιχνίδια παρουσιάζεται σύμφωνα με τα στατιστικά στοιχεία για το 2020 της γραμμής Βοήθειας Help-Line.gr του Ελληνικού Κέντρου Ασφαλούς Διαδικτύου του ΙΤΕ. Πιο συγκεκριμένα το 40% των κλήσεων που δέχτηκε η γραμμή κατά το προηγούμενο έτος αφορούσε την υπερβολική ενασχόληση με τα διαδικτυακά παιχνίδια. Ενδιαφέρον παρουσιάζει το γεγονός ότι πολλοί γονείς ανέφεραν περιστατικά ή και ανησυχία παγίωσης αυτής της συμπεριφοράς ειδικά για παιδιά που ξεκίνησαν αυτή τη συνήθεια κατά τη διάρκεια των lockdown.
Η ξαφνική και σχεδόν βίαιη ενασχόληση των πολιτών κάθε ηλικίας με τον ψηφιακό κόσμο, λόγω των αναγκών που δημιούργησε η πανδημία και τα lockdown, οδήγησε σε μια σημαντική αύξηση σε σχέση με το παρελθόν των κλήσεων για θέματα που αφορούν τεχνικά ζητήματα. Ο διαδικτυακός εκφοβισμός και τα θέματα προστασίας προσωπικών δεδομένων παραμένουν και το 2020 από τα βασικά ζητήματα επικοινωνίας των χρηστών με τη γραμμή ενώ μικρή αύξηση παρουσιάζεται και στις κλήσεις που δέχτηκαν οι ψυχολόγοι της γραμμής για θέματα sexting.
H πλειοψηφία των κλήσεων προς τη γραμμή έγινε από ενήλικες (κυρίως γονείς και εκπαιδευτικούς) ενώ ακολουθούν οι επαγγελματίες υγείας και οι ανήλικοι. Κύριος τρόπος επικοινωνίας με τη γραμμή παραμένει μέσω τηλεφωνικής κλήσης και ακολουθεί με μεγάλη διαφορά όμως, η επικοινωνία μέσω email στο [email protected]. Στο 94% των κλήσεων οι εξειδικευμένοι ψυχολόγοι της γραμμής παρείχαν συμβουλές και οδηγίες και ένα ποσοστό των κλήσεων της τάξεως του 6% προωθήθηκαν είτε στη SafeLine.gr είτε στην Ελληνική Αστυνομία.
Τα παιδιά έγιναν πιο νευρικά, ενώ
παρουσιάζουν σωματικά συμπτώματα
Η έντονη ανησυχία των γονιών για το ενδεχόμενο υιοθέτησης μελλοντικών συμπεριφορών υπερβολικής χρήσης από τα παιδιά, ύστερα από την «αναγκαστική» σχεδόν καθολική χρήση του διαδικτύου λόγω των συνθηκών που δημιούργησε η πανδημία, αποτυπώνεται στην νέα έρευνα του Ελληνικού Κέντρου Ασφαλούς Διαδικτύου του ΙΤΕ.
Οι γονείς εκφράζουν την αγωνία τους για το πως θα επανέλθει η ισορροπία μεταξύ της offline και της online ζωής των παιδιών την επόμενη μέρα, ενώ δεν είναι λίγοι εκείνοι που δηλώνουν ότι εξαιτίας της πολύωρης χρήσης – ειδικά κατά τη διάρκεια των lockdown – τα παιδιά έγιναν πιο νευρικά, παρουσιάζουν σωματικά συμπτώματα όπως πονοκεφάλους και πόνο στα μάτια ενώ απέκτησαν καινούριες διαδικτυακές συνήθειες όπως συνομιλία με άλλους χρήστες οι οποίοι δεν είναι απαραίτητα γνωστοί τους στην πραγματική ζωή, ενασχόληση με το online gaming και με κοινωνικά δίκτυα. Πολλοί γονείς πάντως υπογραμμίζουν και την εξοικείωση που παρατηρούν να έχουν πλέον τα παιδιά τους με τον ψηφιακό κόσμο.
Η έρευνα πραγματοποιήθηκε διαδικτυακά κατά τους μήνες Νοέμβριο-Ιανουάριο 2020-2021 και συμμετείχαν σε αυτήν 1750 γονείς. Η πλειοψηφία των συμμετεχόντων ήταν γυναίκες (84%) κατά 56% ηλικίας από 40-49 ετών και ακολουθούν κατά 31% οι συμμετέχοντες ηλικίας από 30-39 ετών. Η ηλικία των παιδιών των συμμετεχόντων κατά 40% είναι από 9 εως 12 ετών και ακολουθεί με ποσοστό 23% η ηλικιακή ομάδα παιδιών από 6-8 ετών. Το φύλο των παιδιών είναι κατά 54% αγόρι και κατά 46% κορίτσι. Το 66% των συμμετεχόντων δηλώνει πολυετή εμπειρία (πάνω από 10 χρόνια) χρήσης του διαδικτύου, η πλειοψηφία (60%) είναι πανεπιστημιακής εκπαίδευσης και διαμένει σε πόλη (69%).
Η βασική αγωνία των γονιών, όπως προκύπτει από τα αποτελέσματα της έρευνας, είναι κατά 69% ο βαθμός επηρεασμού των παιδιών από το διαδικτυακό περιεχόμενο στο οποίο εκτίθενται και αμέσως μετά ακολουθεί κατά 64% ο χρόνος τον οποίο δαπανούν στο διαδίκτυο. Εντύπωση προκαλεί το γεγονός ότι η διαδικτυακή φήμη του παιδιού δεν είναι από τα θέματα που απασχολούν ιδιαίτερα τους γονείς- μόνο το 10% ανησυχεί για αυτό το ζήτημα- και μόνο το 32% των ερωτηθέντων ανησυχεί αν το παιδί έχει επαφή με αγνώστους κατά τη διαδικτυακή του ενασχόληση.
