Τόσα χρόνια σου λένε να δουλεύεις, να αποταμιεύεις και «όλα θα πάνε καλά». Πήγαν; Η απάντηση είναι προφανώς και όχι… Τελικά πώς μπορούμε να επενδύσουμε σωστά τα χρήματά μας. Μπορούμε να βγούμε από τον λαβύρινθο και να σταματήσουμε να είμαστε αιχμάλωτοι του μισθού μας; Με αφορμή αυτά, καθώς και πολλά ακόμη ερωτήματα, ο χρηματοοικονομικός σύμβουλος και εκπαιδευτής επενδύσεων Γιάννης Κανταρτζής, μετά από διδασκαλία πολλών ετών σε Ελλάδα και Εξωτερικό, αλλά αρκετές ομιλίες σε παγκόσμια επενδυτικά φόρουμ, από την Καζαμπλάνκα, τον Παναμά και την Πόλη του Μεξικού μέχρι το Λονδίνο και τη Μαδρίτη, αποφάσισε να μοιραστεί κάποιες απ΄τις σκέψεις και τα συμπεράσματά του, με συνανθρώπους μας, που το επιθυμούν και έχουν τα ίδια ίσως ερωτήματα…
Συνέντευξη στον ΗΛΙΑ ΚΟΥΤΣΕΡΗ
Έτσι προχώρησε και στη συγγραφή ενός βιβλίου, που φέρει τον τίτλο «Επένδυσε τώρα. Μ’ ευχαριστείς μετά» (εκδόσεις Key Books), που γράφτηκε για όλους αυτούς τους ανθρώπους που δουλεύουν σκληρά, που έχουν άγχος για το αύριο, που νιώθουν ότι «δεν τους φτάνουν τα λεφτά» κι ας προσπαθούν. Γράφτηκε και για εκείνους που ψάχνουν πώς να επενδύσουν σωστά τα χρήματά τους. Δεν υπόσχεται βέβαια, μαγικές λύσεις και εύκολο πλουτισμό, αλλά δείχνει πώς να βγει κανείς από τον λαβύρινθο και να σταματήσει να είναι αιχμάλωτος του μισθού του!
Μέσα και απ΄τη σημερινή του συνέντευξη, ρίχνει φως στις παγίδες του οικονομικού αναλφαβητισμού, τονίζει την ανάγκη για επενδυτική στρατηγική και εξηγεί γιατί η Ελλάδα παραμένει ουραγός στον τομέα των προσωπικών επενδύσεων. Με 26 χρόνια εμπειρίας, επιδιώκει να αφυπνίσει το ευρύ κοινό για οικονομική ανεξαρτησία.
Η πληγή του 1999 και ο φόβος στην αγορά
Η κατάρρευση του Χρηματιστηρίου δεν ήταν απλώς μία οικονομική κρίση. Ήταν και μία κρίση εμπιστοσύνης. «Το 1998-99 έκανε τεράστιο κακό στην Ελλάδα. Φάγαμε και … το καπάκι», λέει με έμφαση ο Γιάννης Κανταρτζής, εξηγώντας πως η εμπειρία εκείνης της εποχής δημιούργησε έναν γενικευμένο φόβο απέναντι στην έννοια της επένδυσης. Αντί να αντλήσουμε μαθήματα, όπως συνέβη αλλού στον κόσμο, αρκετοί Έλληνες έκλεισαν την πόρτα στον επενδυτικό κόσμο για δεκαετίες.
«Η επένδυση δεν είναι επιλογή αλλά ανάγκη»
Ο πληθωρισμός σήμερα είναι αμείλικτος. Όπως εξηγεί ο κ. Κανταρτζής, τα αγαθά ακριβαίνουν συνεχώς, αλλά οι μισθοί σπάνια ακολουθούν. Για παράδειγμα, το κουτί γάλα που πέρσι κόστιζε 1,60€, φέτος πωλείται 2,10€. Το κουλούρι της Θεσσαλονίκης από 50 λεπτά πήγε στα 70. Αυτές είναι αυξήσεις 40% και 65%, πολύ μακριά από τους μέσους δείκτες 2% και 3% που κάποτε θεωρούσαμε φυσιολογικούς.
«Όποιος κρατά χρήματα στην άκρη και δεν τα επενδύει, ουσιαστικά τα βλέπει να χάνουν αξία κάθε μέρα», υπογράμμισε. Η αποταμίευση όπως την έκαναν οι παλαιότερες γενιές — το γουρουνάκι, το στρώμα, οι καταθέσεις — έχει τελειώσει. Οι τράπεζες πλέον προσφέρουν 1-2% απόδοση υπό όρους, ενώ ο πληθωρισμός τρέχει με πάνω από 9%. Η επένδυση, όπως ανέφερε, είναι ο μόνος τρόπος να εξασφαλίσεις ότι τα χρήματά σου εργάζονται για σένα, ακόμα κι όταν κοιμάσαι.
«Αν μαζεύεις 30 χρόνια για να πάρεις ένα σπίτι, τότε κάτι κάνεις λάθος»
Στην Ελλάδα, η κατοχή ακινήτου θεωρείται συχνά ως ο απόλυτος οικονομικός στόχος. Ο Κανταρτζής αναγνωρίζει αυτή την πολιτισμική ρίζα αλλά προειδοποιεί: «Αν μαζεύεις 30 χρόνια για να πάρεις ένα σπίτι, τότε κάτι κάνεις λάθος».
Η απόκτηση ενός ακινήτου μπορεί να είναι επένδυση μόνο υπό προϋποθέσεις. Πρέπει να αποκτηθεί σε σωστή στιγμή, σε σωστή τιμή, να αποδίδει ενοίκιο και να έχει περιθώριο υπεραξίας. Αλλιώς, λειτουργεί περισσότερο ως παθητικό, παρά ως περιουσιακό στοιχείο. Επίσης τονίζει την ανάγκη να περάσουμε από το στάδιο του καταναλωτή σε εκείνο του παραγωγού. «Δεν πειράζει να μείνεις με το iPhone 14, αν αυτό σημαίνει πως μπορείς να βάλεις 200 ευρώ στην άκρη για το μέλλον σου», είπε χαρακτηριστικά.
Το θαύμα του ανατοκισμού και η δύναμη του χρόνου
Ένα από τα πιο ουσιαστικά σημεία που θίγει, είναι ο ρόλος του χρόνου στις επενδύσεις. Ένα μικρό ποσό που επενδύεται σταθερά για πολλά χρόνια μπορεί να αποφέρει πολύ μεγαλύτερα κέρδη από μια μεγάλη εφάπαξ επένδυση που γίνεται αργότερα.
«Αυτός που βάζει 200 ευρώ τον μήνα σήμερα, θα έχει περισσότερα μετά από 30 χρόνια, από εκείνον που θα επενδύσει 100.000 ευρώ σε 10 χρόνια», υπογράμμισε. Αυτή είναι η δύναμη του ανατοκισμού — του “χρήματος που βγάζει χρήμα”. Το λεγόμενο 8ο θαύμα του κόσμου, όπως το αποκάλεσε ο Αϊνστάιν.
Ο επενδυτικός αναλφαβητισμός και η χαμένη ευκαιρία
Η Ελλάδα υστερεί τραγικά σε επενδυτική παιδεία. Σύμφωνα με τα στοιχεία που παρουσίασε, ο μέσος Αμερικανός επενδύει 111.000 δολάρια, με το 75% των κεφαλαίων να κατευθύνονται σε επενδυτικά προϊόντα. Στην Ελβετία, ο μέσος πολίτης επενδύει περίπου 35.000 ευρώ. Στην Ελλάδα, μόλις 3 στους 100 ασχολούνται ενεργά με επενδύσεις.
Ο κ. Κανταρτζής επισημαίνει πως η τεχνολογία έχει εκδημοκρατίσει την πρόσβαση. «Με έναν υπολογιστή και σύνδεση στο διαδίκτυο, έχεις όλη την αγορά μπροστά σου. Το μόνο που σε χωρίζει από την επένδυση είναι ένα κουμπί».
Η επένδυση ως στάση ζωής
Ο κόσμος των επενδύσεων, εξήγησε, δεν είναι για να βλέπεις όλη μέρα γραφήματα και τιμές. Δεν θέλει να είναι “κολλημένος στην οθόνη” και αυτό επιδιώκει να περάσει και στους μαθητές του. Στόχος είναι να αφιερώσεις 15-20 λεπτά την ημέρα, με σχέδιο και καθοδήγηση, ώστε τα χρήματά σου να δουλεύουν — ακόμη κι όταν εσύ απολαμβάνεις τον καφέ σου.
Βραχυπρόθεσμοι κλυδωνισμοί θα υπάρξουν, αλλά η μακροπρόθεσμη επιμονή αποδίδει. Όπως είπε χαρακτηριστικά, «όπως ασφαλίζεις το αυτοκίνητό σου, έτσι πρέπει να ασφαλίζεις και το χαρτοφυλάκιό σου».
Από τον φόβο… στην δράση
Εταιρείες όπως η Apple, η Microsoft και το Facebook έχουν προσφέρει χιλιαπλάσιες αποδόσεις τα τελευταία 15 χρόνια, μετά την κρίση του 2008. «Εκατομμύρια πέρασαν από μπροστά μας, αλλά οι περισσότεροι δεν άπλωσαν ποτέ το χέρι» τόνισε ο χρηματοοικονομικός σύμβουλος με έμφαση. Αυτό που χρησιμοποιεί μεταξύ άλλων ο ίδιος σαν «μοτο» προσφέροντας παράλληλα αισιοδοξία στους συνομιλητές του, είναι ότι … «Στο τέλος θα πάνε όλα καλά – κι αν δεν πάνε, δεν είναι το τέλος»!
Info
Ο Γιάννης Κανταρτζής γεννήθηκε στην Οττάβα του Καναδά και μεγάλωσε στη Θεσσαλονίκη. Σπούδασε Οικονομικές Επιστήμες (BA Hons) στο Πανεπιστήμιο Μακεδονίας, ενώ είναι κάτοχος μεταπτυχιακού τίτλου σε Χρήμα, Τραπεζική & Αγορές από το Πανεπιστήμιο του Μπέρμινχαμ, καθώς και κάτοχος διπλώματος Πολιτικών & Οικονομικών Επιστημών από το Πανεπιστήμιο Autonoma της Μαδρίτης. Επίσης κατέχει όλες τις σχετικές επαγγελματικές πιστοποιήσεις, συμπεριλαμβανομένης των options market making. Κάνει αυτήν τη δουλειά από το 1998 ως στέλεχος και μέντορας σε Ελλάδα και Αγγλία.
