Ένας μεγάλος αστεροειδής ανακοινώθηκε λίγες μέρες πριν ότι θα περνούσε πολύ κοντά από τη γη, χωρίς βέβαια να προκαλέσει ανεπανόρθωτες ζημιές, όπως καθησύχασαν οι επιστήμονες ανά τον κόσμο. Για κάποια λεπτά, όμως, πολύς κόσμος φοβήθηκε πως η ταινία της πλατφόρμας του Netflix, “Don’t Look Up” θα γινόταν πραγματικότητα. Εφόσον εξαλείφθηκε ο φόβος, ξεκίνησαν να τρέχουν στο μυαλό σχετικές σκέψεις. Τι είναι ο αστεροειδής; Πόσο εφικτό είναι να συγκρουστεί με τη γη και να την καταστρέψει; Υπάρχει παγκοσμίως μέριμνα για ένα τέτοιο φαινόμενο; Ο Λουκάς Ζαχείλας, πρόεδρος της Εταιρείας Αστρονομίας και Διαστήματος Μαγνησίας μίλησε στο Ράδιο ΕΝΑ και στον Ηλία Κουτσερή, λύνοντας όλες τις απορίες και εξηγώντας ότι άμεσος κίνδυνος καταστροφής του πλανήτη από αστεροειδή, δεν υπάρχει.
Οι αστεροειδείς, όπως αυτός που πέρασε προχθές κοντά από τη γη και συζητήθηκε τόσο, μπορούν τελικά να αποτελέσουν κίνδυνο για τη γη;
Είμαστε σε έναν πλανήτη που εδώ και πολλά εκατομμύρια χρόνια βομβαρδίζεται κάθε χρόνο από μικρά έως μεγάλα σωματίδια. Τα σωματίδια αυτά μπορεί να είναι αστεροειδείς, οι οποίοι φτάνουν σε μήκος ενός χιλιομέτρου. Τέτοιου είδους σωματίδια έχουν πέσει πάνω στη γη κατά καιρούς. Από τις ξακουστές περιπτώσεις είναι ο αστεροειδής που έπεσε πριν από πολλά εκατομμύρια χρόνια και, καθώς λέγεται, εξαφανίστηκαν οι δεινόσαυροι. Υπάρχουν πολλά τέτοιου είδους σωματίδια τα οποία περνάνε ακόμα και ξυστά από τη γη ή κοντά στη γη. Μάλιστα, πολλά από αυτά τα σωματίδια μπορεί να περνάνε ακόμα πιο κοντά από τη γη σε σχέση με την απόσταση του χθεσινού αστεροειδούς. Η απόσταση μεταξύ των σωμάτων ήταν 2 εκ. χιλιόμετρα μακριά. Για να καταλάβουν οι αναγνώστες την απόσταση, η σελήνη είναι περίπου στο 1/5 της απόστασης. Μόνο εάν ένα τέτοιο σώμα περάσει ακόμα πιο κοντά από αυτή την απόσταση θα υπάρξει πρόβλημα.
Για τέτοιου είδους περιπτώσεις έχουν μεριμνήσει οι διαστημικές εταιρείες; Υπάρχει αντίστοιχο σχέδιο αντιμετώπισης ενός αστεροειδούς;
Η NASA και όλες οι διαστημικές εταιρείες και οι οργανισμοί έχουν προγράμματα τα οποία «τρέχουν» εδώ και αρκετά χρόνια. Κάθε τέτοιο σώμα που εντοπίζεται με οποιοδήποτε όργανο, το μελετούν για μεγάλο χρονικό διάστημα για να δουν κατά πόσο η τροχιά θα μπορούσε να δημιουργήσει κάποιο πρόβλημα στον πλανήτη μας. Μέχρι στιγμής δεν έχει εμφανιστεί τέτοιο σωματίδιο και δεν θα εμφανιστεί (σύμφωνα με τα δεδομένα που γνωρίζουμε σήμερα) για τα επόμενα 40 με 50 χρόνια. Βέβαια, να σημειώσω ότι υπάρχουν θραύσματα από την δημιουργία του ηλιακού συστήματος τα οποία γυρνούν γύρω από τον ήλιο και μπορεί κάποια στιγμή να μας απειλήσουν. Όμως, ακόμα δεν έχει εντοπιστεί κάτι αντίστοιχο.
Υπάρχει κάποιο παράδειγμα που να μας κάνει να γνωρίζουμε τι μπορεί να προκαλέσει μια τέτοια σύγκρουση;
Το παράδειγμα που θα αναφέρω μοιάζει με την ταινία «Αρμαγεδδών». Εστάλη μια διαστημοσυσκευή η οποία έπεσε με πολύ μεγάλη ταχύτητα πάνω σε ένα σωματίδιο. Ήταν μικρού μεγέθους σώμα αλλά με την σφοδρή σύγκρουση μπορούσε να αλλάξει την τροχιά του. Έτσι αντιλήφθηκαν ότι μπορεί να δημιουργηθεί πρόβλημα το οποίο μπορεί να αποτραπεί, εφόσον οι αρμόδιοι το καταλάβουν πολύ νωρίς. Σε μια τέτοια περίπτωση θα είναι παγκόσμιο το πρόβλημα και όχι συγκεκριμένων χωρών. Αν πέσει ένα μεγάλο σώμα στην γη θα έχουμε επιδράσεις που θα οδηγήσουν σε κλιματική αλλαγή μέχρι και σε εξαφάνιση ειδών.
Είναι φαινόμενα που είναι ορατά με γυμνό μάτι;
Εξαρτάται από το μέγεθος του αντικειμένου. Αν είναι αρκετά μεγάλο, όπως ο αστεροειδής που πέρασε χθες, ίσως με ένα τηλεσκόπιο και αν ξέρει κανείς την ακριβή τροχιά του και τις συντεταγμένες του στον ουρανό, ίσως μπορεί να εντοπιστεί. Με γυμνό μάτι όμως, όχι, και να εύχεστε όλοι … να μην δούμε, γιατί αυτό θα σήμαινε ότι είναι σε απόσταση αναπνοής από τη γη. Όπως έγινε άλλωστε με την ταινία που προκάλεσε ντόρο στην πλατφόρμα του Netflix, η οποία προκάλεσε και θετικές και αρνητικές αντιδράσεις, σε κάθε τομέα. Ας έχουμε εμπιστοσύνη στους επιστήμονες, κάτι παραπάνω θα ξέρουν.
Στην περιοχή μας, έχουμε την τιμή και την χαρά να έχουμε την έδρα της Εταιρείας Αστρονομίας και Διαστήματος Μαγνησίας. Θα μας πείτε δύο λόγια για τις δια ζώσης πλέον δράσεις που ετοιμάζει η Εταιρεία;
Πήραμε την απόφαση να τολμήσουμε και να ξεκινήσουμε τις δράσεις. Πολύς κόσμος περίμενε δύο χρόνια να πραγματοποιήσουμε δράσεις και ειδικά το καλοκαίρι που συνηθίζαμε να κάνουμε τις αστροπαρατηρήσεις. Ταυτόχρονα, ο κόσμος περίμενε και τις χειμερινές ομιλίες. Το πρώτο μάθημα της παλιάς σχολής Αστρονομίας που έχει φιλοξενήσει εδώ και 10 χρόνια πολλά παιδιά αλλά και μεγάλους έγινε το περασμένο Σάββατο. Βέβαια, απευθυνόμαστε σε παιδιά, κυρίως του Δημοτικού και του Γυμνασίου. Τα μαθήματα γίνονται στο κτήριο Ματσάγγου, 5 με 7 το απόγευμα. Υπάρχει εξίσου σχολή Αστρονομίας και εξ αποστάσεως σε περίπτωση που κάποιος δεν θέλει να συμμετέχει από κοντά, λόγω πανδημίας. Μάλιστα, μπορεί να ενημερωθεί σχετικά στην ιστοσελίδα www.astronomos.gr. Η επερχόμενη ομιλία θα είναι την πρώτη Κυριακή 6 Φεβρουαρίου. Έχουμε την χαρά και την τιμή να έχουμε ομιλητή τον κ. Ξενάκη, τέως αντιπρόεδρο της εταιρείας, με θεματολογία ίδια με την σημερινή μας συζήτηση.
