Πώς η δημιουργία ενός ποτού μπορεί να συνδεθεί με την παράθεση της ιστορίας της σύγχρονης Ελλάδας, την καταγραφή γεγονότων της περιόδου του 19ου αιώνα και την ανάδειξη της αστικής τάξης αλλά και την μετεξέλιξη του εμπορίου; Μέσα από τις σελίδες του νέου βιβλίου “Σκουριά και χρυσάφι: Νεγρεπόντε” της Μαίρης Κόντζογλου, ο αναγνώστης κάνει ένα ταξίδι στο χρόνο και γνωρίζει πως ξεκίνησε το ελληνικό κράτος να στέκεται και πάλι στα πόδια του, μέσα από τα αρώματα ενός ποτού και την περιπέτεια μίας οικογένειας για τη δημιουργία του. Η αγαπητή στο αναγνωστικό κοινό Μαίρη Κόντζογλου μίλησε στο «Ράδιο ΕΝΑ» και στον Ηλία Κουτσερή για τη διλογία “Σκουριά και χρυσάφι” που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις «Μεταίχμιο».
Το νέο σας συγγραφικό εγχείρημα είναι ιστορικό μυθιστόρημα;
Είναι ιστορικό- κοινωνικό μυθιστόρημα. Πρόκειται για μία διλογία, με το πρώτο μέρος που έχει τον τίτλο Νεγρεπόντε, που είναι το ενετικό όνομα της Εύβοιας και της Χαλκίδας εκδόθηκε πριν μία εβδομάδα και θα ακολουθήσει το δεύτερο μέρος στις αρχές του Οκτώβρη με τίτλο “Πόρτο Λεόνε”, δηλαδή το ενετικό όνομα του Πειραιά.
Κλασσικό αλλά αναπόφευκτο …ερώτημα., για το ποια ήταν η πηγή της έμπνευσή σας;
Γράφω με έναυσμα ένα ποτό, όπως το ονομάζω το καλύτερο ποτό στον κόσμο, που κάποιος που θα διαβάσει το βιβλίο θα καταλάβει για ποιο πρόκειται. Γράφω την ιστορία της οικογένειας που το δημιούργησε και είναι κατά 50% η αληθινή ιστορία της. Αλλά παράλληλα επειδή αυτά συμβαίνουν στο δεύτερο μισό του 19ου αιώνα και η Ελλάδα μόλις έχει γίνει κράτος κι ένα πολύ μικρό κράτος, παρακολουθούμε πως αλλάζει η κοινωνία και μέσα από τις πολιτικές αλλαγές και αναταραχές παρακολουθούμε και την αλλαγή της μορφής του εμπορίου. Από το οθωμανικό δηλαδή εμπόριο, καθώς ήταν πριν η Οθωμανική Αυτοκρατορία, γίνεται ελληνικό εμπόριο, διεθνές, όπως και το ποτό γίνεται διεθνές και ταυτόχρονα παρακολουθούμε τη δημιουργία της αστικής τάξης στην Ελλάδα. Γιατί με τη δημιουργία του ελληνικού κράτους δεν υπήρχαν τάξεις, δεν υπήρχε κοινωνία. Στην Αθήνα, που ήταν η πρωτεύουσα, ήταν τέσσερις- πέντε ελληνικές οικογένειες, λίγες φαναριώτικες κι όλοι οι άλλοι ήταν αγρότες, χτίστες καθώς υπήρχε ανοικοδόμηση… Μιλάμε άλλωστε για τέσσερις χαμένους αιώνες στην πορεία της Ελλάδας, όπου τα πάντα είχαν διαλυθεί.
Και ο τίτλος “Σκουριά και χρυσάφι” πως προέκυψε;
Το «σκουριά και χρυσάφι» αρχικά είναι το χρώμα του ποτού. Είναι ένα χρυσοκόκκινο ποτό, όπως λέει και ένας από τους ήρωες είναι σαν να έσταξες λίγα ρινίσματα σκουριάς μέσα στο λιωμένο χρυσάφι. Παράλληλα είναι και μεταφορικό, καθώς όπως λέει ο Αντώνης, ο κύριος ήρωας του βιβλίου λέει ότι όλοι σταλάξαμε λίγη σκουριά στη ζωή μας. Είναι οι καταστάσεις και οι άνθρωποι που δεν είμαστε μόνο καλοί ή μόνο κακοί. Τα γεγονότα δεν είναι μόνο καλά ή μόνο άσχημα, αυτή είναι η ζωή, σκουριά και χρυσάφι. Έχει τις καλές στιγμές και τις άλλες και πολλές φορές είναι … ουδέν καλό αμιγές κακού, που έλεγαν οι αρχαίοι Έλληνες. Όλα υπάρχουν μέσα στη ζωή.
Οπότε βάλατε και το κοινωνικό κομμάτι μέσα στο βιβλίο σας, καθώς η κοινωνιολογία είναι και αντικείμενο των σπουδών σας, αν δεν κάνω λάθος…
Έχω σπουδάσει Κοινωνιολογία στο Πάντειο Πανεπιστήμιο, έχω εργαστεί πάρα πολλά χρόνια στο κομμάτι του marketing, όπου ένα μεγάλο μέρος του είναι η έρευνα, καθώς παρατηρείς την κοινωνία και τη στάση της. Αλλά αυτό το βιβλίο, το θεωρώ κομβικό. Γιατί δεν βλέπω πια μόνο τα ιστορικά γεγονότα, τώρα αναλύω και τις τάσεις της κοινωνίας βέβαια μέσα από τη μυθιστορία, δεν είναι μία πραγματεία. Αυτή τη φορά παρακολουθώ την κοινωνία. Δηλαδή την ηρωίδα μου την Αυγουστίνα, που έγινε ξαφνικά πλούσια, γιατί παντρεύτηκε έναν πλούσιο άντρα, τη βλέπουμε σκαλί σκαλί μέσα από τις αντιξοότητες και τις ιδεοληψίες της εποχής, γιατί η θέση της γυναίκας είναι πολύ δύσκολη εκείνη την εποχή. Είναι η πρώτη που εργάζεται και κάνει πράγματα για να προωθήσει το ποτό, ενώ και το ίδιο το ποτό, έκανε επικοινωνία εκπληκτική.
Άρα πρόκειται για έρευνα, παρουσίαση μίας οικογένειας και μεταφορά της εικόνας μιας συγκεκριμένης εποχής…
Είναι το δεύτερο μισό του 19ου αιώνα. Δεν ξέρουμε πολύ καλά την ιστορία εκείνης της εποχής. Έρχεται ο Όθωνας με τους Βαυαρούς και είναι απολυταρχικοί, γιατί δεν υπάρχει κράτος, τα πάντα είναι διαλυμένα. Όμως έχουμε κάποια γεγονότα σ’ αυτό τον αιώνα, που είναι άγνωστα. Πως προκλήθηκε η έξωση του Όθωνα, τι αντιπολιτευόμενο ρεύμα υπήρχε, λίγο αργότερα έχουμε το λαυρεωτικό ζήτημα, που στην ουσία είναι η πρώτη μετακίνηση πλούτου από τους φτωχούς στους πλούσιους. Είναι η πρώτη “φούσκα” χρηματιστηρίου, μιλώντας με σύγχρονους όρους. Είναι πολύ ωραία η ιστορία του 19ου αιώνα, μετά την Επανάσταση. Είναι τα πρώτα βήματα της Ελλάδας, τα πρώτα κοινωνικά βήματα των Ελλήνων.
Αν κρίνω και απ΄ τα προηγούμενα βιβλία, σας αρέσει να ασχολείστε με τα λιγότερα γνωστά στοιχεία της ιστορίας, έτσι;
Μου αρέσουν τα λιγότερο γνωστά, αυτά που παραλίγο δεν άλλαξαν τη ροή της ιστορίας, όμως συνετέλεσαν σε πάρα πολύ μεγάλες αλλαγές. Δεν το κάνω βέβαια από κάποιο αίσθημα δικαίου, αλλά είναι μια αφορμή για να τα μάθω κι εγώ.
Τι σας ενδιαφέρει αλήθεια, σε ένα βιβλίο -που γράφετε; Να αφήνει ένα συγκεκριμένο νόημα , ένα μήνυμα στον αναγνώστη, σας ενδιαφέρουν κυρίως οι πωλήσεις;
Εγώ θέλω να γράφω ιστορίες κι ας μην ακουστεί πολύ φιλόδοξο, που θα κάνουν τον αναγνώστη έστω ένα «κλικ» καλύτερο άνθρωπο, με το να μάθει ιστορία, με το να μάθει καλύτερα την ελληνική γλώσσα, γιατί δομικό στοιχείο των βιβλίων είναι η γλώσσα, ακόμη και προτείνοντας μέσα από την ιστορία κάποια ιδανικά, ή ακόμη και να τον συμβιβάσω με τα προβλήματά του και με την ψυχή του, γιατί όλοι μας έχουμε προβλήματα και θέματα. Θα ήθελα όποιος διαβάζει τα βιβλία μου, να γίνεται έστω κι ένα εκατοστό… καλύτερος άνθρωπος κι αυτό είναι που αναζητάω κι εγώ ως αναγνώστρια, που είμαι πρωτίστως.
