Μια διαφορετική προσέγγιση στο Ολοκαύτωμα επιχειρείται μέσα από το πρωτότυπο βιβλίο που κυκλοφόρησε τον Δεκέμβριο από την κ. Γεωργία Καραντώνα, απόφοιτη του μεταπτυχιακού προγράμματος του Παιδαγωγικού Τμήματος Δημοτικής Εκπαίδευσης του ΠΘ και υποψήφια διδάκτορας και την κ. Τασούλα Τσιλιμένη Καθηγήτρια του Τμήματος και Διευθύντρια του Εργαστηρίου Λόγου και Πολιτισμού του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, καθώς συνδυάστηκε η έρευνα, αλλά και το κόμικ.
Ο τίτλος του βιβλίου είναι «Graphic novel και Ολοκαύτωμα» (εκδόσεις ΡΟΠΗ) και γι’ αυτό μίλησε η κ. Τσιλιμένη στο Ράδιο ΕΝΑ και στον Ηλία Κουτσερή.
«Πριν πολλά χρόνια είχα κάνει μία έρευνα σε μεγάλη κλίμακα στους εκπαιδευτικούς δίνοντάς τους μία λίστα με θέματα λογοτεχνικών βιβλίων για παιδιά για να δω τις προτιμήσεις τους. Διαπίστωσα ότι θέματα που έχουν σχέση με την απώλεια, τον θάνατο, το τραύμα, συγκρουσιακά θέματα ήταν τελευταία στη λίστα, ανύπαρκτα και σε συζητήσεις μαζί τους εισέπραξα κυρίως την αμηχανία τους στο πως να προσεγγίσουν τέτοιου είδους θέματα», εξήγησε η κ. Τσιλιμένη.
Η ίδια επεσήμανε ότι κατανόησε την αμηχανία των εκπαιδευτικών, καθώς τέτοια θέματα αφορούν στον ψυχισμό των παιδιών και παρά το γεγονός ότι τελευταία το αναλυτικό πρόγραμμα στα σχολεία δίνει έμφαση στην ενσυναίσθηση και την αυτογνωσία, χρειάζονται συγκεκριμένη μεθοδολογία για να τα προσεγγίσει κανείς και ταυτόχρονα γνώση του θέματος.
Η κ. Τσιλιμένη τόνισε πως όσοι προσεγγίσουν ένα θέμα, όπως το Ολοκαύτωμα θα πρέπει να το γνωρίζουν σε βάθος.
«Όταν είσαι εκπαιδευτικός είσαι και γονιός κι έρχεται το παιδί σου με αφορμή κάτι που έγινε στην αυλή του σχολείου ή κάτι που ειπώθηκε ή κάτι που συζήτησαν και σου θέτει ερώτημα, τότε πρέπει να απαντήσεις. Θα πρέπει να ξέρουμε τον τρόπο για να του απαντήσουμε. Και σε ότι αφορά στη γνώση του Ολοκαυτώματος αποδείχθηκε ότι κι εγώ ήμουν αδιάβαστη. Ήξερα τι είναι το Ολοκαύτωμα, μένω στην Θεσσαλονίκη και θεωρούσα ότι ήξερα. Στη συγγραφή του βιβλίου αποδείχτηκε ότι ξέρω πάρα πολύ λίγα. Και δεν εννοώ να γίνει κανείς ειδικός, ιστορικός πάνω στο θέμα, αλλά να ξέρει βασικά πράγματα και σε ό,τι αφορά στην εκπαίδευση, δεν μιλάμε για τις συνθήκες που έζησαν και βίωσαν αυτοί οι άνθρωποι. Δίνουμε έμφαση στο πριν για να διαπιστώσουν οι μαθητές ότι πριν ήταν κανονικότατοι άνθρωποι, είχαν μια καθημερινή ζωή, όπως έχουμε σήμερα, και τις τους συνέβη και τι έγινε μετά και για ποιους λόγους έγινε αυτό. Μέσα στο βιβλίο δίνουμε και την σύγχρονη μεθοδολογία για να προσεγγίσουν το θέμα», εξήγησε αναλυτικά η Καθηγήτρια του ΠΘ.
Το Graphic novel και η προσέγγιση
Το graphic novel είναι ένα σπουδαίο είδος λογοτεχνίας που συνδυάζει τη γραφιστική τέχνη και το λεπτομερέστατο πολλές φορές σχέδιο με τον γραπτό λόγο. Είναι τέχνη, είναι λογοτεχνία και είναι ακόμα ένα συγγραφικό είδος με εκατομμύρια θαυμαστές, παιδιά και ενήλικες.
«Το Graphic novel ξέρουμε ότι δεν απευθύνεται μόνο σε παιδιά, απευθύνεται κυρίως από εφήβους και άνω και έτσι είναι το πρώτο σκέλος του βιβλίου. Το δεύτερο σκέλος εστιάζει σε διδακτικές εφαρμογές και προτάσεις για τη πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση, που εκεί δίνονται εκτός από το συγκεκριμένο εργαλείο, στο οποίο «πατάει» ο εκπαιδευτικός και πάρα πολλές προτάσεις για όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης από το νηπιαγωγείο και ναι μεν προτάσσουμε το Graphic Novel αλλά από την άλλη δεν παραλείπουμε και αναφορές και αξιοποίηση παραδειγμάτων κλασσικών λογοτεχνικών βιβλίων», επεσήμανε η κ. Τσιλιμένη.
Βρέθηκε αυτός ο έξυπνος τρόπος του λόγου
Η Καθηγήτρια του ΠΘ εξήγησε και τον λόγο που έγινε η επιλογή του graphic novel, εστιάζοντας στο γεγονός ότι πλέον τα παιδιά από την τρίτη ή το πολύ πέμπτη Δημοτικού και έπειτα δεν διαβάζουν, για τον λόγο αυτό βρέθηκε αυτός ο έξυπνος τρόπος του λόγου, παράλληλα με την εικόνα και έχοντας μια γρήγορη κίνηση.
«Το graphic novel ανήκει στην κατηγορία του κόμικ, έχει όμως μεγαλύτερη έκταση και ασχολείται διαφορετικά θέματα. Η κ. Καραντώνα ως μεταπτυχιακή τότε φοιτήτρια, έπρεπε στο πλαίσιο των σπουδών της να κάνει μία διπλωματική εργασία . Της έδωσα το θέμα του graphic novel , που με ενδιέφερε πάρα πολύ , το έφερε εις πέρας εξαιρετικά κάνοντας μία πολύ μεγάλη έρευνα στον νομό Θεσσαλονίκης και Χαλκιδικής με εκπαιδευτικούς και μαθητές και αποδείχθηκε ότι οι μαθητές ξετρελάθηκαν με τα Graphic novels, τα οποία ήταν για το Ολοκαύτωμα. Έτσι λοιπόν, είχαμε στοιχεία που μας έδειχναν ότι για να αναδείξουμε ένα θέμα δύσκολο και απαιτητικό έχουμε στα χέρια μας ένα λογοτεχνικό είδος που μπορεί να μας βοηθήσει να το επιχειρήσουμε και να το πετύχουμε», υποστήριξε η κ. Τσιλιμένη, τονίζοντας πως επιβάλλεται οι γονείς και οι εκπαιδευτικοί να μιλούν στα παιδιά για τα θέματα αυτά για να έχουν μία σωστή άποψη και να μην παρασύρονται από αυτά που ενδεχομένως ακούνε τριγύρω.
