Σύμφωνα με μία θεωρία, η Πορταριά που απέχει μόλις 12 χιλιόμετρα από το Βόλο, οφείλει το όνομά της στην τοποθεσία της, καθώς είναι η «πόρτα» που οδηγεί από τον Βόλο στο Πήλιο. Η άλλη θεωρία, θέλει το όνομά της να το πήρε από βυζαντινή μονή της Παναγίας Πορταρέας που χτίστηκε τον 13ο αιώνα και της οποίας ο σωζόμενος μικρός ναΐσκος βρίσκεται σήμερα στον αυλόγυρο της μητρόπολης του χωριού.
Όποια από τις δύο θεωρίες κι αν ισχύει, γεγονός παραμένει ότι η Πορταριά αποτελεί ένα από τα γραφικότερα πηλιορείτικα χωριά, ενώ υπήρξε προορισμός διακοπών ήδη από τις αρχές του 20ου αιώνα. Μάλιστα, στην κεντρική πλατεία του χωριού βρίσκονται τα ερείπια του «Θεοξένια» (1892-1944) του πιο πολυτελούς ξενοδοχείου των Βαλκανίων κατά το πρώτο μισό του 20ου αι., το οποίο επέλεγαν πολιτικοί, επιχειρηματίες και καλλιτέχνες της εποχής. Το 1944 το «Θεοξένια» βομβαρδίστηκε από τους Γερμανούς.
Η Πορταριά δεν θα μπορούσε να μην ακολουθεί την πηλιορείτικη παράδοση, συνδυάζοντας όμως με απίστευτη μαεστρία την κοσμοπολίτικη πλευρά με την παραδοσιακή. Η «κυρά του Πηλίου», όπως συνηθίζουν να την αποκαλούν, βρίσκεται σε κοντινή απόσταση τόσο από τον Βόλο όσο και από το χιονοδρομικό κέντρο, συνδυάζει βουνό και θάλασσα με «ατού» την εκπληκτική θέα στον Παγασητικό.
Λιθόστρωτα καλντερίμια περνούν ανάμεσα από παραδοσιακά πετρόχτιστα κτίσματα, εντυπωσιακά αρχοντικά, περίτεχνες βρύσες, εκκλησίες και φυσικά τις περίφημες πλατείες, που ξεχωρίζουν σε όλα τα χωριά του βουνού των Κενταύρων. Ιδιαίτερης ομορφιάς είναι η κεντρική πλατεία Μελίνας Μερκούρη αλλά και οι πλατείες Αδάμενας και Ταξιαρχών με τα αιωνόβια πλατάνια.
