Ως παράγοντα που τροφοδοτεί την φοροδιαφυγή στην Ελλάδα εμφανίζει το σχέδιο ανάπτυξης για την ελληνική οικονομία που κατήρτισε η Επιτροπή Πισσαρίδη το ύψος των έμμεσων φόρων στη χώρα μας.
Σύμφωνα με την έκθεση της Επιτροπής Πισσαρίδη, οι έμμεσοι φόροι στην Ελλάδα ανέρχονται στο 17,14% του ΑΕΠ, όταν κατά μέσο όρο στη ζώνη του ευρώ διαμορφώνονται στο 9,90%. Αυτή η επιβάρυνση καθιστά την Ελλάδα πρωταθλήτρια στους έμμεσους φόρους στην ευρωζώνη.
Κατά την έκθεση της Επιτροπής Πισσαρίδη η διάρθρωση των φορολογικών εσόδων αντανακλά και αναπαράγει τις χρόνιες στρεβλώσεις και παθογένειες της ελληνικής οικονομίας, ήτοι μεγάλη παραοικονομία, μεγάλο πλήθος αυτοαπασχολούμενων, χαμηλή παραγωγικότητα και προστιθέμενη αξία, υψηλή εξάρτηση από την κατανάλωση, μικρό ποσοστό οικονομικά ενεργού πληθυσμού, και υψηλή ανεργία.Ειδικά για τη φοροδιαφυγή που παρατηρείται στην έμμεση φορολογία, στην έκθεση σημειώνεται πως μεγάλο μέρος των υπηρεσιών που αντιστοιχεί σε υψηλό συντελεστή ΦΠΑ δραστηριοποιείται στην άτυπη οικονομία και δεν καταγράφεται. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα η Ελλάδα να εμφανίζει τη δεύτερη υψηλότερη υστέρηση στον ΦΠΑ (VAT gap) στην ΕΕ, με 33,6% της συνολικής φορολογικής απαίτησης.
Αντίστοιχα, ενδείξεις για υψηλό ποσοστό αδήλωτων εισοδημάτων και φοροδιαφυγής προέρχεται από το γεγονός ότι, αν και τα άμεσα φορολογικά έσοδα ενισχύονται σημαντικά από τον ΕΝΦΙΑ, παραμένουν πολύ χαμηλότερα από την υπόλοιπη ευρωζώνη.
Κατά την Επιτροπή Πισσαρίδη, σημαντική συνεισφορά στη μεγάλη έκταση της φοροδιαφυγής έχει και η πολυπλοκότητα του φορολογικού συστήματος, παρά τις προσπάθειες απλοποίησης κατά την τελευταία δεκαετία, ενώ και η εμπιστοσύνη των πολιτών στο φορολογικό σύστημα και διοίκηση παραμένει χαμηλή.
Όπως τονίζεται, η υψηλή φορολόγηση αποθαρρύνει τη δημιουργία θέσεων εργασίας για εργαζόμενους με ιδιαίτερες δεξιότητες, καθώς και τις αντίστοιχες επενδύσεις, που όμως χρειάζεται η χώρα να προσελκύσει για να επιτύχει ισχυρούς ρυθμούς ανάπτυξης.
Τέλος, αν και στην έκθεση αναγνωρίζεται πως το περιθώριο μείωσης των φορολογικών εσόδων ως ποσοστό του ΑΕΠ κατά την επόμενη πενταετία είναι υπαρκτό, αλλά σχετικά μικρό, ωστόσο σημειώνεται πως υπάρχει σημαντικό περιθώριο και ανάγκη για αλλαγή της δομής των φόρων, ώστε να μειωθούν οι στρεβλώσεις και τα αντικίνητρα στην εξωστρεφή επιχειρηματικότητα.
