Κωδικοποίηση της νομοθεσίας, αποτελεσματικότερη απονομή δικαιοσύνη, ψηφιοποίηση του Δημοσίου, ριζικές αλλαγές στην κατάρτιση, ενίσχυση του Κράτους Πρόνοιας
Το ότι η Ελλάδα κουβαλούσε χρόνιες αδυναμίες μπαίνοντας στην κρίση της πανδημίας, δεν είναι μυστικό. Σύμφωνα με τον ΟΟΣΑ, για να μπορέσει να σταθεί στα πόδια της και να καλύψει τη διαφορά από τους υπόλοιπους Ευρωπαίους, οι μεταρρυθμίσεις είναι μονόδρομος.
Στην «ακτινογραφία» που κάνει ο ΟΟΣΑ στην Έκθεση «Going For Growth 2021», η Ελλάδα έφτασε μπροστά στη νέα κρίση με κατά κεφαλήν ΑΕΠ 46% χαμηλότερο και με παραγωγικότητα 48% μικρότερη σε σύγκριση με τις ισχυρότερες χώρες του ΟΟΣΑ. Το ποσοστό απασχόλησης αν και αυξανόμενο, ήταν χαμηλό, ενώ πάνω από τα 3/4 του πληθυσμού είναι εκτεθειμένο σε επιβλαβή επίπεδα ατμοσφαιρικής ρύπανσης! Ο μόνος δείκτης που «ταίριαζε» με τους αντίστοιχους προηγμένων οικονομιών, ήταν αυτός των κοινωνικών ανισοτήτων
«Η πανδημία προσθέτει το στοιχείο του επείγοντος ως προς την αντιμετώπιση μακροχρόνιων προκλήσεων σε σχέση με την ενίσχυση των επενδύσεων και της παραγωγικότητας» σημειώνει στο ειδικό κεφάλαιο για την Ελλάδα ο ΟΟΣΑ, επισημαίνοντας ότι παρά την πρόοδο που έχει σημειωθεί, για παράδειγμα στην ψηφιοποίηση της δημόσιας διοίκησης, η χαμηλή ποιότητα του κανονιστικού πλαισίου (σ.σ. προφανώς εννοεί την πολυνομία) και η αργή απόδοσης δικαιοσύνης, παραμορφώνουν το επιχειρηματικό περιβάλλον. Σε συνδυασμό, δε, με τα σημαντικά «κενά» στις δεξιότητες του εργατικού δυναμικού, αποθαρρύνουν τις επενδύσεις, που χαρακτηρίζονται κρίσιμες για την ανάκαμψη, πόσο μάλλον όταν αυτές δεν έχουν συνέλθει ακόμα από τα χαμηλά της προηγούμενης οικονομικής κρίσης.
ΟΟΣΑ: Χρειάζεται βελτίωση στον σχεδιασμό και την ταχύτητα των δημόσιων επενδύσεων
Ο ΟΟΣΑ αγγίζει και την «ευαίσθητη» χορδή των δημοσίων επενδύσεων, οι οποίες τα προηγούμενα χρόνια έπεσαν θύμα των υπερπλεονασμάτων. Όπως σημειώνει ο Οργανισμός, για να αντληθούν τα μέγιστα από το Ταμείο Ανάκαμψης και να διπλασιαστούν οι επενδυτικές δαπάνες όπως προβλέπει ο σχεδιασμός, η ταχύτητα και προ παντός η ποιότητα του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων, θα πρέπει να βελτιωθούν.
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχει η προσέγγιση στο φλέγον θέμα των «κόκκινων» δανείων, καθώς ο ΟΟΣΑ κινείται στην ίδια γραμμή με την Τράπεζα της Ελλάδας, σημειώνοντας ότι ο συνδυασμός τους με τα υψηλά ποσοστά αναβαλλόμενου φόρου στους ισολογισμούς των τραπεζών, ουσιαστικά λειτουργούν ως «κόφτες» στη χρηματοδότηση επιχειρήσεων κι επενδύσεων. Ηχηρό είναι, μάλιστα, το «καμπανάκι» για τους κινδύνους χρεοκοπιών ως μέρος της κληρονομιάς της πανδημίας.
Η αναφορά του ΟΟΣΑ σε εκπαίδευση και απασχόληση
Ευρύτατη είναι η αναφορά της Έκθεσης στο δίπτυχο εκπαίδευση- κατάρτιση σε σχέση με την απασχόληση. Όπως σημειώνει ο Οργανισμός, παρά την υψηλή ανεργία προ πανδημίας, η έλλειψη δεξιοτήτων σε σχέση με τη ζήτηση, εμποδίζει τη δυνατότητα των επιχειρήσεων να ανοίξουν θέσεις εργασίας και να αυξήσουν την παραγωγικότητα, καθώς οι εργοδότες συχνά- πυκνά δεν μπορούν να βρουν εργαζόμενους με τα αναγκαία προσόντα.
Με αυτά τα δεδομένα, είναι μονόδρομος η ενίσχυση των ενεργών προγραμμάτων απασχόλησης, η εκπαίδευση και η επαγγελματική κατάρτιση έτσι ώστε όσοι αναζητούν εργασία να βρουν τις ευκαιρίες, που θα αναδυθούν μετά την πανδημία. Ιδιαίτερη αναφορά γίνεται στην αναγκαία στόχευση του ΟΑΕΔ στο «κούμπωμα» των θέσεων εργασίας με τα προγράμματα κατάρτισης, όπως επίσης στον ανάλογο προσανατολισμό που πρέπει να αποκτήσει η τριτοβάθμια εκπαίδευση. Κρίσιμη χαρακτηρίζεται, επίσης, η ψηφιακή κατάρτιση των ενηλίκων, με δεδομένες τις σαρωτικές αλλαγές που επιφέρουν η ψηφιοποίηση και η αυτοματοποίηση της παραγωγικής διαδικασίας.
Ο ΟΟΣΑ θίγει, μάλιστα, και τη «φτωχή» προετοιμασία των μαθητών για την αγορά εργασίας, ειδικά ως προς την παροχή χαμηλών ψηφιακών δεξιοτήτων. Με αυτό το σκεπτικό, ο Οργανισμός ανοίγει το μεγάλο θέμα της ποιότητας στην εκπαίδευση, θίγοντας το ζήτημα της κινητροδότησης των εκπαιδευτικών αλλά και της μεγαλύτερης αυτονομίας των εκπαιδευτικών ιδρυμάτων. Ειδικά ως προς τις πρόσφατες μεταρρυθμίσεις που έγιναν στην τεχνική εκπαίδευση, ο ΟΟΣΑ θεωρεί ότι πρέπει να προχωρήσουν περαιτέρω.
ΟΟΣΑ: Οι συστάσεις του οργανισμού για την κοινωνική πρόνοια
Μεγάλο κεφάλαιο- όχι μόνο για την Ελλάδα- είναι οι κοινωνικές επιπτώσεις της πρωτοφανούς κρίσης. Σύμφωνα με τον ΟΟΣΑ, οι νεαρές και χαμηλού εισοδήματος οικογένειες, που υπέφεραν από υψηλά ποσοστά φτώχειας και πριν από την κρίση, είναι αυτές που πλήττονται κυρίως από την πανδημία. Κατά τον Οργανισμό απαιτείται βελτίωση στην πρόσβαση, στη στόχευση και στην αποτελεσματικότητα των προγραμμάτων κοινωνικής πρόνοιας, έτσι ώστε να περιοριστούν οι επιπτώσεις.
Στις συστάσεις που απευθύνει στις Ελληνικές Αρχές ο ΟΟΣΑ, συμπεριλαμβάνονται:
η επιτάχυνση της κωδικοποίησης της νομοθεσίας
η βελτίωση της αποτελεσματικότητας της δικαιοσύνης με κατάρτιση των λειτουργών και χρήση δεικτών απόδοσης
η καλλίτερη επικοινωνία των πλεονεκτημάτων που έχουν οι εναλλακτικοί μηχανισμοί επίλυσης διαφορών
η επείγουσα εφαρμογή στρατηγικής για την αντιμετώπιση των «κόκκινων» δανείων και του αναβαλλόμενου φόρου των τραπεζών
η εφαρμογή του Πτωχευτικού και η εξασφάλιση της ισορροπίας μεταξύ των δικαιωμάτων πιστωτών- οφειλετών και της επιτάχυνσης των μέτρων αναγκαστικής εκτέλεσης
η επιτάχυνση των δημόσιων επενδύσεων, ειδικά στις δημόσιες μεταφορές, στην καινοτομία, στη διαχείριση των απορριμμάτων
η πρόσληψη εξειδικευμένων συμβούλων στον ΟΑΕΔ για τη βελτίωση των συστημάτων αναζήτησης εργασίας και κατάρτισης
η ανάπτυξη συστήματος voucher που θα επιτρέπει σε όσους αναζητούν εργασία να επιλέγουν ενδιάμεσο για ενεργές πολιτικές απασχόλησης, συμπεριλαμβανομένων των ιδιωτικών αντίστοιχων οργανισμών
η σταδιακή μετατροπή των σημερινών συμβάσεων μονιμότητας των εκπαιδευτικών, σε μακροχρόνιες συμβάσεις που θα ενισχύσουν και θα επιβραβεύσουν την αποδοτικότητα τους
η παροχή μεγαλύτερης αυτονομίας στην Τριτοβάθμια εκπαίδευση
η αύξηση των ποσών του Ελάχιστου Εγγυημένου Εισοδήματος και η εισαγωγή ειδικών επιδομάτων για τους χαμηλόμισθους
η διασφάλιση του ότι οι δικαιούχοι Ελάχιστου Εγγυημένου Εισοδήματος συμμετέχουν σε προγράμματα απασχόλησης και αποδέχονται θέσεις εργασίας
η ενίσχυση πολιτικών υποστήριξης οικογενειών, με προτεραιότητα στην ποιότητα φροντίδας για παιδιά και ηλικιωμένους
η ανάπτυξη κατ’ οίκον φροντίδας για τους ηλικιωμένους
Στον επίλογο του κεφαλαίου για την Ελλάδα, ο Οργανισμός σημειώνει ότι ο Covid επιβράδυνε την πρόοδο των μεταρρυθμίσεων, που καταγραφόταν σε πεδία όπως η μείωση των φορολογικών συντελεστών μέσω της βελτίωσης της εισπραξιμότητας και η αναμόρφωση του πλαισίου των συμβάσεων του Δημοσίου. Παρατηρεί, όμως, ότι η πανδημία ήταν αυτή που προέτρεψε την Ελλάδα να ενισχύσει τις δυνατότητες του Συστήματος Υγείας, στο οποίο ελάχιστες επενδύσεις είχαν γίνει την προηγούμενη δεκαετία.
