Με την αρνητική προσδοκία για περαιτέρω μείωση των μισθών και των θέσεων εργασίας πορεύονται οι Έλληνες και το 2017, σύμφωνα με τα στοιχεία της έρευνας της GfK Consumer Climate (Καταναλωτικό Κλίμα στην Ευρώπη).
Με βάση τα δεδομένα του τέταρτου τριμήνου 2016, οι Έλληνες εξακολουθούν να προβλέπουν μια ασθενή αύξηση των εσόδων. Ο δείκτης υποχώρησε κατά 2,6 μονάδες, φτάνοντας στις -40,1 μονάδες μεταξύ Σεπτεμβρίου και Δεκεμβρίου. Αυτό αντιπροσωπεύει μια απώλεια της τάξεως των 22,1 μονάδων σε σύγκριση με την ίδια περίοδο του προηγούμενου έτους.
Το ποσοστό ανεργίας ενδέχεται να έχει μειωθεί συνολικά κατά 1,2 ποσοστιαίες μονάδες το 2016. Ωστόσο, παραμένει το υψηλότερο στην Ευρώπη, στις 23,2 ποσοστιαίες μονάδες. Αυτό σημαίνει ότι οι Έλληνες εξακολουθούν να μην έχουν προοπτική για περισσότερες θέσεις εργασίας και υψηλότερα επίπεδα εισοδήματος.
Οι κακές οικονομικές συνθήκες αντικατοπτρίζονται επίσης στην τάση των Ελλήνων καταναλωτών για αγορές. Παρόλο που ο δείκτης είχε ανέβει κατά 6,7 μονάδες μεταξύ Σεπτεμβρίου και Δεκεμβρίου, φτάνοντας στις -36,1 μονάδες, συνέχισε να βρίσκεται στα ίδια χαμηλά επίπεδα που είχαν καταγραφεί κατά την ίδια περίοδο του προηγούμενου έτους. Αυτό υποδηλώνει ότι αγορές πέραν των καθημερινών προϊόντων πρώτης ανάγκης εξακολουθούν να μην είναι προσιτές για τους Έλληνες καταναλωτές.
Όπως τονίζουν οι αναλυτές της GFK, οι συνεχιζόμενες δύσκολες οικονομικές και πολιτικές συνθήκες στην Ελλάδα αντικατοπτρίζονταν στις οικονομικές προσδοκίες των καταναλωτών κατά το προηγούμενο έτος. Μέχρι το Μάιο του 2016, ο δείκτης είχε παρουσιάσει κατακόρυφη πτώση, φτάνοντας στις -51,6 μονάδες (δηλαδή, τα χαμηλότερά του επίπεδα από τον Ιανουάριο του 2012).
Ωστόσο, μετά από αυτό άρχισε να ανακάμπτει σταδιακά. Παρόλο που ο δείκτης οικονομικών προσδοκιών παρουσίασε περαιτέρω αύξηση (κατά 3,3 μονάδες) μεταξύ Σεπτεμβρίου και Δεκεμβρίου, φτάνοντας στις -33,8 μονάδες το Δεκέμβριο, η τιμή αυτή είναι σχεδόν στα ίδια επίπεδα με την ίδια περίοδο του προηγούμενου έτους, που αποτελούν εξαιρετικά χαμηλά επίπεδα. Κατά το τρίτο τρίμηνο του 2016, το ακαθάριστο εγχώριο προϊόν αυξήθηκε κατά1,8% σε σύγκριση με την ίδια περίοδο του προηγούμενου έτους.
Ευρώπη
Στην υπόλοιπη Ευρώπη η καταναλωτική εμπιστοσύνη παρουσίασε πολύ θετική ανάπτυξη κατά το τέταρτο τρίμηνο του 2016. Ο δείκτης του καταναλωτικού κλίματος της GfK για τις 28 χώρες της ΕΕ αυξήθηκε κατά 5,6 μονάδες, αγγίζοντας τις 17,9 μονάδες το Δεκέμβριο. Αυτή είναι και η υψηλότερή του τιμή από τον Ιανουάριο του 2008. Κατά τη διάρκεια του έτους, οι επιμέρους δείκτες – οικονομικές και εισοδηματικές προσδοκίες και τάση για αγορές – δεν παρουσίασαν ομοιόμορφη ανάπτυξη.
Τα θέματα που κυριάρχησαν στα πρωτοσέλιδα στην Ευρώπη κατά το τέταρτο τρίμηνο του 2016 ήταν ο πόλεμος στη Συρία, η τρομοκρατία στην Ευρώπη, οι προεδρικές εκλογές στις ΗΠΑ στο τέλος Νοεμβρίου και η συνεχιζόμενη άνοδος των εθνικιστικών κομμάτων και τάσεων σε όλες σχεδόν τις ευρωπαϊκές χώρες. Ωστόσο, είναι σαφώς προφανές ότι όλες αυτές οι αρνητικές ειδήσεις δεν επηρέασαν τους καταναλωτές.
Φαίνεται ότι οι Ευρωπαίοι είναι ολοένα και πιο επιλεκτικοί όσον αφορά το ποια ακριβώς θέματα επιτρέπουν να επηρεάζουν την καθημερινότητά τους. Ως εκ τούτου, οι δείκτες οικονομικών και εισοδηματικών προσδοκιών και τάσεων για αγορές έχουν παραμείνει, σε μεγάλο βαθμό, ανεπηρέαστοι από τον πόλεμο στη Συρία, τις εξελίξεις στην Τουρκία, τις προεδρικές εκλογές των ΗΠΑ και τη συνεχιζόμενη απειλή τρομοκρατίας στην Ευρώπη.
Αντ’ αυτού, τα στοιχεία οικονομικής ανάπτυξης στις επιμέρους χώρες έχουν διαδραματίσει πιο σημαντικό ρόλο. Κατά συνέπεια ο δείκτης καταναλωτικού κλίματος της GfK για τις 28 χώρες της ΕΕ αυξήθηκε κατά 5,6 μονάδες, στις 17,9 μονάδες μεταξύ Σεπτεμβρίου και Δεκεμβρίου.
