Τα αποκαλυπτήρια μνημείου, «αντίγραφου» της περίφημης φωτογραφίας από τη Διάσκεψη της Γιάλτας, τον Φεβρουάριο του 1945, στην οποία συμμετείχαν ο Στάλιν, ο Τσόρτσιλ και ο Ρούζβελτ, έγιναν την Πέμπτη με την ευκαιρία της 70ής επετείου από την ημέρα που οι μεγάλες δυνάμεις καθόρισαν τη μοίρα της Ευρώπης για τα επόμενα 50 χρόνια.
Τα αποκαλυπτήρια έγιναν υπό τους ήχους του ρωσικού εθνικού ύμνου. Το ορειχάλκινο άγαλμα ζυγίζει 10 τόνους, έχει μήκος έξι μέτρων και το ύψος του ξεπερνά τα τρία. Βρίσκεται κοντά στο μέγαρο Λιβάντια όπου από τις 4 μέχρι τις 11 Φεβρουαρίου 1945 φιλοξενήθηκε η Διάσκεψη των μελλοντικών νικητών του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου.
Στην τελετή παρέστησαν ο πρόεδρος της Κρατικής Δούμας (Κάτω Βουλής) της Ρωσίας Σεργκέι Ναρίσκιν και ο πρόεδρος του κοινοβουλίου της ουκρανικής – αλλά προσαρτημένης στη Ρωσία – Κριμαίας, Βλαντίμιρ Κονσταντίνοφ.
Στη Διάσκεψη της Γιάλτας ο Σοβιετικός ηγέτης Ιωσήφ Στάλιν, ο πρόεδρος των ΗΠΑ Φράνκλιν Ντ. Ρούζβελτ και ο Βρετανός πρωθυπουργός Γουίνστον Τσόρτσιλ αποφάσισαν την τύχη της Ευρώπης και τις ζώνες επιρροής τους για τα επόμενα 50 χρόνια.
Το άγαλμα του Στάλιν έχει ύψος 3,30 μέτρα και ξεπερνά κατά 10 εκατοστά τα αγάλματα των Ρούζβελτ και Τσόρτσιλ. Στην πραγματικότητα, ο Αμερικανός πρόεδρος και ο Βρετανός πρωθυπουργός ήταν ψηλότεροι.
Το μνημείο ωστόσο προκάλεσε την οργή των Τατάρων της Κριμαίας, οι οποίοι είχαν αντιταχθεί και στην προσάρτηση της χερσονήσου από τη Ρωσία, τον περασμένο Μάρτιο και μποϊκοτάρισαν το δημοψήφισμα. «Ο Στάλιν ενσαρκώνει για τους Ουκρανούς, τους Τάταρους της Κριμαίας και πολλούς άλλους λαούς, το εγκληματικό τρομοκρατικό καθεστώς που εξόντωσε εκατομμύρια ανθρώπους», ανέφερε σε ανακοίνωσή του ένας από τους βουλευτές των Τατάρων στο κοινοβούλιο της Κριμαίας.
Το μνημείο είχε φιλοτεχνηθεί πριν από μια δεκαετία από τον Ρώσο γλύπτη Ζουράμπ Τσερετέλι για τους εορτασμούς των 60 ετών από τη Διάσκεψη της Γιάλτας. Τότε όμως οι αρχές της Κριμαίας αρνήθηκαν να το τοποθετήσουν στο προβλεπόμενο σημείο λόγω των έντονων διαμαρτυριών των Τατάρων, οι οποίοι αποτελούν το 12% του πληθυσμού της χερσονήσου.
Όλοι οι Τάταροι της Κριμαίας εκτοπίστηκαν το 1944 από τον Στάλιν με την κατηγορία της συνεργασίας με τους Ναζί. Τους επιτράπηκε να επιστρέψουν στα χωριά τους μετά την Περεστρόικα και έγιναν Ουκρανοί πολίτες με την ανεξαρτητοποίηση της Ουκρανίας, το 1991.
