Μια διεθνής ομάδα επιστημόνων έχει αναπτύξει μια δίαιτα που υπόσχεται μπορέσει να βελτιώσει την υγεία του παγκόσμιου πληθυσμού ενώ παράλληλα θα εξασφαλίζει τη βιώσιμη παραγωγή τροφίμων, προκειμένου να μειωθεί η περαιτέρω περιβαλλοντική υποβάθμιση του πλανήτη.
Η «δίαιτα για την υγεία του πλανήτη» βασίζεται στο να μειωθεί στο μισό η κατανάλωση κόκκινου κρέατος και ζάχαρης, αυξάνοντας την πρόσληψη φρούτων, λαχανικών και ξηρών καρπών.
Η εν λόγω δίαιτα μπορεί να αποτρέψει έως και 11,6 εκατομμύρια πρόωρους θανάτους ενώ παράλληλα δεν βλάπτει τον πλανήτη, λέει η έκθεση που δημοσιεύθηκε την Τετάρτη στο ιατρικό περιοδικό «The Lancet».
Οι συγγραφείς προειδοποιούν ότι απαιτείται παγκόσμια αλλαγή στη διατροφή και την παραγωγή τροφίμων, καθώς τρία δισεκατομμύρια άνθρωποι σε ολόκληρο τον κόσμο υποσιτίζονται, με την παρούσα παραγωγή τροφίμων να υπερβαίνει τους περιβαλλοντικούς στόχους, συντελώντας στην κλιματική αλλαγή, στην απώλεια βιοποικιλότητας και στη ρύπανση.
Ο παγκόσμιος πληθυσμός προβλέπεται να ανέλθει στα 10 δισεκατομμύρια μέχρι το 2050, αύξηση που σε συνδυασμό με την υπάρχουσα διατροφή και τους συνήθεις τρόπους παραγωγής τροφίμων, αναμένεται «να οξύνει περαιτέρω τους κινδύνους για τους ανθρώπους και τον πλανήτη», σύμφωνα με την έκθεση.«Οι προκλήσεις που αντιμετωπίζουμε είναι πολύ σημαντικές», δηλώνει ο δρ. Ρίτσαρντ Χόρτον, αρχισυντάκτης του ιατρικού περιοδικού «The Lancet», τονίζοντας ότι ένα δισεκατομμύριο άνθρωποι ζουν σε καθεστώς πείνας, ενώ δύο δισεκατομμύρια τρέφονται υπερβολικά και με λάθος διατροφή.
Ο Χόρτον υποστηρίζει ότι το ζήτημα της διατροφής «έχει αποτύχει ακόμα να λάβει το είδος πολιτικής προσοχής που δίνεται σε ασθένειες όπως το AIDS, η φυματίωση, η ελονοσία».
«Χρησιμοποιώντας τα καλύτερα διαθέσιμα στοιχεία» από μελέτες ελεγχόμενης σίτισης και μελέτες πληθυσμών, οι συγγραφείς κατέληξαν σε νέα σύσταση, εξήγησε ο δρ. Γουόλτερ Γουίλετ, επικεφαλής της έρευνας και καθηγητής Επιδημιολογίας και Διατροφής στο Χάρβαρντ, στη Σχολή Δημόσιας Υγείας.
Η έκθεση προτείνει πέντε στρατηγικές προκειμένου να διασφαλιστεί ότι οι άνθρωποι μπορούν να αλλάξουν τη διατροφή τους χωρίς να μην βλάψουν τον πλανήτη: την παροχή κινήτρων για πιο υγιεινή διατροφή, τη μετατόπιση της παγκόσμιας παραγωγής προς ποικίλες καλλιέργειες, την εντατικοποίηση της βιώσιμης γεωργίας, τη θέσπιση αυστηρότερων κανόνων σχετικά με τη χρήση ωκεανών και γης, καθώς και τη μείωση των απορριμμάτων τροφίμων.
Η «δίαιτα για την υγεία του πλανήτη»
Προκειμένου να υπάρξει ένας υγιής παγκόσμιος πληθυσμός, η επιστημονική ομάδα δημιούργησε μία παγκόσμια δίαιτα αναφοράς που την ονόμασαν «δίαιτα για την υγεία του πλανήτη».
Πρόκειται για ένα ιδανικό πρόγραμμα ημερήσιων γευμάτων για ηλικίες άνω των δύο ετών, εκτιμώντας ότι μπορεί να βοηθήσει στη μείωση χρόνιων παθήσεων όπως η στεφανιαία νόσος, τα εγκεφαλικά επεισόδια και ο διαβήτης, καθώς και στη μείωση της υποβάθμισης του περιβάλλοντος.
Η επιστημονική ομάδα αναγνωρίζει τη δυσκολία του εγχειρήματος, το οποίο απαιτεί «ουσιαστικές» διατροφικές αλλαγές σε παγκόσμιο επίπεδο, που απαιτούν την μείωση της κατανάλωση τροφίμων, όπως το κόκκινο κρέας και η ζάχαρη, περισσότερο από 50%. Αντίστοιχα, η κατανάλωση καρπών, φρούτων, λαχανικών και όσπριων πρέπει να διπλασιαστεί, αναφέρει η έκθεση.
Η εν λόγω δίαιτα προτείνει την κατανάλωση 2.500 θερμίδων την ημέρα, κάτι που είναι ελαφρώς μεγαλύτερο από αυτό που καταναλώνεται σήμερα. Τα βασικά σημεία της διατροφής που προτείνεται είναι η κατανάλωση τροφών φυτικής προέλευσης, η μειωμένη κατανάλωση τροφών ζωικής προέλευσης, επεξεργασμένων τροφών και η μείωση πρόσληψης κορεσμένου λίπους.
Η υγεία του πλανήτη
Η συμφωνία του Παρισιού για το κλίμα του 2015, είχε ως στόχο να περιορίσει την αύξηση της θερμοκρασίας του πλανήτη σε 2 βαθμούς Κελσίου πάνω από τα προβιομηχανικά επίπεδα.
Η επίτευξη του στόχου αυτού δεν αφορά πλέον μόνο την απανθρακοποίηση των συστημάτων ενέργειας από τη μείωση των ορυκτών καυσίμων, αλλά και τη «διατροφική μετάβαση», δηλώνει ο καθηγητής περιβαλλοντικής επιστήμης του Κέντρου Αποκατάστασης της Στοκχόλμης, στη Σουηδία, ο οποίος ήταν συνεπικεφαλής της έρευνας.
Ένα σύστημα βιώσιμης παραγωγής τροφίμων απαιτεί περιορισμένες εκπομπές μεθανίου και οξειδίου του αζώτου, ωστόσο το μεθάνιο παράγεται κατά την πέψη των ζώων, ενώ τα οφείδια αζώτου απελευθερώνονται από τις καλλιέργειες και τους βοσκοτόπους.
Σύμφωνα με τους συγγραφείς, αυτές οι εκπομπές είναι αναπόφευκτες για την «παροχή» υγιεινής διατροφής για 10 δισεκατομμύρια ανθρώπους. Υπογραμμίζουν ότι η αποκεντροποίηση του παγκόσμιου ενεργειακού συστήματος πρέπει να προχωρήσει ταχύτερα από ό, τι αναμενόταν.
Συνολικά, η εξασφάλιση ενός υγιούς παγκόσμιου πληθυσμού και ενός βιώσιμου πλανήτη προϋποθέτει το συνδυασμό όλων των στρατηγικών, καταλήγει η έκθεση: σημαντικές διατροφικές αλλαγές, βελτιωμένη παραγωγή τροφίμων και τεχνολογικές αλλαγές, καθώς και μειωμένα απορρίμματα τροφίμων.
