Όπως οι άνθρωποι εθίζονται στη νικοτίνη, έτσι και οι μέλισσες αναπτύσσουν εθισμό στα φυτοφάρμακα, υποστηρίζει νέα βρετανική μελέτη που δημοσιεύεται στο επιστημονικό έντυπο Proceedings of the Royal Society B.
Οι ερευνητές του Τμήματος Επιστημών Υγείας του Κολεγίου Imperial του Λονδίνου, με επικεφαλής τον Δρ Ρίτσαρντ Γκιλ, παρατήρησαν ότι όσες περισσότερες ποσότητες φυτοφαρμάκων καταναλώνουν οι μέλισσες, τόσο περισσότερο επιζητούν τις επίμαχες χημικές ουσίες.
Ωστόσο αυτό ενέχει σημαντικά υψηλότερο κίνδυνο μόλυνσης του νέκταρ από επιβλαβή φυτοφάρμακα.
Ο παραλληλισμός με τη νικοτίνη θεωρείται δικαιολογημένος δεδομένου ότι τα φυτοφάρμακα νεο-νικοτινοειδών έχουν όμοια χημική σύσταση με τη νικοτίνη. Μάλιστα το 2013 η Ευρωπαϊκή Ένωση προχώρησε σε μερική απαγόρευση τριών προϊόντων της συγκεκριμένης κατηγορίας φυτοφαρμάκων επί αποδείξεων ότι ήταν επιβλαβή για τις μέλισσες.
Αλλά πλέον η απαγόρευση έχει επεκταθεί ώστε να καλύπτει όλες τις καλλιέργειες που γίνονται εκτός θερμοκηπίων, παρά τις σφοδρές αντιδράσεις αγροτικών ενώσεων.
Πάντως τα στοιχεία από τη βρετανική μελέτη δείχνουν μετά βεβαιότητος ότι, στις μέλισσες που χορηγήθηκαν δύο διαλύματα ζάχαρης (το ένα με φυτοφάρμακο νεο-νικοτινοειδούς), διαπιστώθηκε ότι προτιμούσαν όλο και περισσότερο εκείνο το διάλυμα που περιείχε φυτοφάρμακο.
«Οι μέλισσες που δεν είχαν εκτεθεί σε φυτοφάρμακα απέφευγαν το διάλυμα νεο-νικοτινοειδούς. Αλλά καθώς έρχονταν σε επαφή με το φυτοφάρμακο έδειχναν να αναπτύσσουν όλο και μεγαλύτερη προτίμηση στο επίμαχο διάλυμα», εξηγεί ο Δρ Γκιλ.
Και συμπληρώνει ότι τα νεο-νικοτινοειδή στοχεύουν τους νευρωνικούς υποδοχείς των εντόμων, που μοιάζουν με τους υποδοχείς στους οποίους επικάθεται η νικοτίνη στα θηλαστικά.
«Έτσι εξηγείται και η εκδήλωση εθιστικής συμπεριφοράς στις μέλισσες», σημειώνει.
Αξίζει να σημειωθεί ότι το ένα τέταρτο των μελισσών στην ευρωπαϊκή ήπειρο απειλείται με εξαφάνιση, κυρίως λόγω της κλιματικής αλλαγής και της εκτεταμένης γεωργίας. Από τους πέντε σημαντικότερους επικονιαστές των ευρωπαϊκών καλλιεργειών, τρία είναι είδη μελισσών.
