Την Τετάρτη 5 Νοεμβρίου 2014, στις 20:30, στο ισόγειο του κτηρίου Τσικρίκη του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας (Ιάσονος και Γαμβέτα), στο Βόλο, εγκαινιάζεται η έκθεση φωτογραφιών της Νατάσας Καρακατσάνη, με τίτλο DESTINATION UNKNOWN. Την έκθεση απαρτίζουν πορτρέτα εφήβων που φιλοξενήθηκαν ή συνεχίζουν να φιλοξενούνται στον «Ξενώνα Φιλοξενίας Ασυνόδευτων Ανηλίκων Αιτούντων Άσυλο Μακρινίτσας», της Κοινωνικής Οργάνωσης Υποστήριξης Νέων ΑΡΣΙΣ και αποτελεί μια αναφορά στο φαινόμενο των “παιδιών σε κίνηση”, τα οποία για λόγους επιβίωσης αναγκάζονται να μεταναστεύσουν χωρίς συγκεκριμένο προορισμό.
Η έκθεση θα παραμείνει ανοιχτή μέχρι την Πέμπτη 13 Νοεμβρίου (καθημερινά, 18:00–21:00). Τα εγκαίνια, αποτελούν το δεύτερο μέρος εκδηλώσεων αφιερωμένων στα παιδιά που μεταναστεύουν. Το πρώτο μέρος, πραγματοποιείται την ίδια μέρα, στις 18:00, στο αμφιθέατρο «Γιάννης Κορδάτος» και πρόκειται για την Ημερίδα με τίτλο «Α, όπως Αλλοδαπός, Ανήλικος, Άσυλο Αιτών», που διοργανώνει το Παιδαγωγικό Τμήμα Προσχολικής Εκπαίδευσης του Πανεπιστημίου, σε συνεργασία με τον «Ξενώνα Φιλοξενίας Ασυνόδευτων Ανηλίκων Αιτούντων Άσυλο Μακρινίτσας», της ΑΡΣΙΣ. Στόχος των εκδηλώσεων είναι η γνωριμία του κοινού με τον Ξενώνα και το έργο που επιτελείται σε αυτόν, η προσέγγιση θεμάτων που αφορούν τη μεταναστευτική πολιτική, η παρουσίαση και τα αποτελέσματα της συνεργασίας του Π.Τ.Π.Ε. με τον Ξενώνα και, τέλος, η ευαισθητοποίηση ως προς την προστασία των δικαιωμάτων των “παιδιών σε κίνηση” σε μια κοινωνία ίσων ευκαιριών.
Ο επιμελητής της έκθεσης Γιάννης Στρατουδάκης γράφει μεταξύ άλλων:
…H θέαση των εικόνων μας φέρνει αντιμέτωπους με τον στερεότυπο “Άλλο” και τη θέση που έχουμε ως προς αυτόν, μια θέση που η φωτογράφος προσδοκά να επανεξετάσουμε. Είναι όμως η εικόνα του “Άλλου” αρκετή, για την έναρξη μιας βαθύτερης επαφής του μαζί μας;
Η Νατάσα Καρακατσάνη επιχειρεί να ανοίξει διόδους επικοινωνίας για δεκαπέντε εφήβους από δοκιμαζόμενες περιοχές του πλανήτη. Δεκαπέντε προσωπικότητες υπό διαμόρφωση, που οι παρούσες συνθήκες ζωής τους, συντελούν ρόλο σημαντικό σε αυτήν. Τα αγόρια αυτά αναγκάστηκαν να διαφύγουν από την πατρίδα τους, ξεκινώντας ένα ταξίδι, για το οποίο -όπως φαίνεται- γνωρίζουν μόνο την αφετηρία. Η φωτογράφος αποφεύγει κατά μια έννοια να τα παρουσιάσει. Προτιμά να τα αφήσει να αυτοσυστηθούν. Χρησιμοποιεί το φωτογραφικό μέσο με πραότητα, μεταπηδώντας διακριτικά από το πορτρέτο στο στιγμιότυπο, αποκαλύπτοντας τη διαλεκτική μεταξύ της εικόνας που έχει εκείνη γι’ αυτά, με την εικόνα που εκείνα επιθυμούν να παρουσιάσουν για τον εαυτό τους. Στέκεται με ειλικρίνεια και ήπιο ρεαλισμό απέναντι τους, υπενθυμίζοντας την φράση του Don McCullin, “Photography is the truth, if it’s being handled by a truthful person”. Το αποτέλεσμα μοιάζει ιδιαιτέρως διαδραστικό. Οι εικόνες ισορροπούν μεταξύ μιας επιμελούς σκηνοθεσίας και μιας ατημέλητης αρπαγής της μορφής. Οι στάσεις που οι έφηβοι επιλέγουν να κρατήσουν απέναντι στον φακό, οι θέσεις των χεριών τους και οι αδιόρατες εκφράσεις του προσώπου τους, αποτελούν τη βάση του κώδικα επικοινωνίας, με τον οποίο δυνητικά επιχειρούν να συνομιλήσουν μαζί μας. Τα αγόρια αυτοσυστήνονται παρουσιάζοντας προσωπικές τους επιλογές, επιλογές που μαρτυρούν χαρακτηριστικά ενδιαφέροντα κάθε εφήβου του κόσμου. Η φωτογράφος τους βοηθά να ενσωματωθούν στην γενική εικόνα του σύγχρονου νέου, χωρίς ωστόσο να επισκιάζεται η προσωπικότητα του καθενός. Η ύπαρξη μορφικών στοιχείων όπως η Αγία Γραφή στα χέρια του Omari, τα ακουστικά στα αυτιά του Faheem, ο αφρός στο άγουρο ακόμα πρόσωπο του Mokhtar ή τα λούτρινα παιχνίδια στην αγκαλιά του Amir, επεκτείνουν το περιεχόμενο, λειτουργώντας ως αφετηρία για να αρχίσουμε να εντοπίζουμε μεταβάσεις και ανησυχίες, προβληματισμούς και όνειρα, όμοια μ’ εκείνα που βιώσαμε κι εμείς ως έφηβοι. Αποτελούν, επίσης, ενδείκτες, που απαλείφουν κάθε αίσθηση εξωτικής διαφοροποίησης αυτών των παιδιών.
Οι επιλογές μοιάζουν τελικά κοινές και αποτελεσματικά λειτουργικές. Στόχος της δημιουργού δεν είναι η αισθητική απόλαυση του μυαλού μας. Στόχος των παιδιών δεν είναι ο οίκτος μας. Κοινός τους στόχος είναι να μας βοηθήσουν να αναπτύξουμε λογιών-λογιών ερμηνευτικά σχήματα, να γίνουμε μάρτυρες μιας συν-αισθητικής διαδικασίας, να ακούσουμε τη φωνή τους κοιτάζοντας την εικόνα τους…
BIO
Η Νατάσα Καρακατσάνη γεννήθηκε στην Αθήνα. Ζει στο Βόλο και εργάζεται στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας. Παράλληλα, ασχολείται με τη φωτογραφία και τη συγγραφή, ενώ συνεχίζει τις σπουδές της στον κινηματογράφο, την ψυχολογία, τη φωτογραφία και την ιστορία της τέχνης. Είναι ιδρυτικό μέλος του φωτογραφικού group OramaPhotos και του Κέντρου Βιβλίου Μαγνησιωτών Συγγραφέων, μέλος της Φωτογραφικής Λέσχης Βόλου και της Ελληνικής Σημειωτικής Εταιρείας, συνεργάτιδα του Εργαστηρίου Λόγου και Πολιτισμού του Π.Θ. και editor του διαδικτυακού περιοδικού για τη φωτογραφία “fmag”. Κείμενα και άρθρα της έχουν δημοσιευτεί στον τύπο, σε λογοτεχνικά και φωτογραφικά περιοδικά. Το 2009 το βιβλίο της “Ο ήλιος είναι για όλους” (Πατάκης, 2008) βραβεύτηκε με έπαινο από τον Κύκλο του Ελληνικού Παιδικού Βιβλίου. Μελέτη της για τον φωτογράφο Δημήτρη Λέτσιο συμπεριλαμβάνεται στο βιβλίο “Πρόσωπα της Ανακασιάς Βόλου” (Κέντρο Πολιτισμού και Κοινωνικής παρέμβασης “Ιωλκός”, 2013). Η σχέση της με τη φωτογραφία ξεκίνησε από τα φοιτητικά της χρόνια στο Οικονομικό Τμήμα της Νομικής και συνεχίστηκε, ύστερα από πολύχρονη παύση, την τελευταία επταετία. Το ενδιαφέρον της εστιάζεται στους μηχανισμούς με τους οποίους επιδρά η απεικόνιση της ανθρώπινης μορφής στη σύγχρονη κοινωνία. Το Destination Unknown είναι η τέταρτη ατομική της έκθεση. Ιστοσελίδα: www.oramaphotos.gr
