Οι περιορισμοί που επιβλήθηκαν φέτος στις μετακινήσεις με σκοπό την πρόληψη της διάδοσης του κορωνοϊού ώθησαν την Ακαδημία Θεολογικών Σπουδών Βόλου να αναζητήσει υποκατάστατα των μεγαλοβδομαδιάτικων ακολουθιών· ηχογραφήσεις, φωτογραφήσεις, βιντεοσκοπήσεις.
«Οι ζωντανές μεταδόσεις μέσω διαδικτύου έχουν γίνει της μόδας. Σίγουρα καμιά καταγραφή ή μετάδοση δεν ισοδυναμεί με την πραγματική επιτέλεση των ακολουθιών, όμως η τρέχουσα συγκυρία δίνει μια ευκαιρία για αναστοχασμό πάνω σ’ αυτό που βιώσαμε στις ακολουθίες των περασμένων χρόνων», σημειώνεται χαρακτηριστικά και παρατίθενται ένα πλήθος ηχογραφήσεων που μπορεί να ακούσει κανείς από το σπίτι του, μπαίνοντας όμως στο κλίμα των ημερών.
Ειδικότερα η Ακαδημία Θεολογικών Σπουδών Βόλου προτείνει:
Α. Ένα απάνθισμα ηχογραφήσεων από την λατρευτική ζωή αυτής της περιόδου είχε δώσει στη δημοσιότητα η Ακαδημία Θεολογικών Σπουδών Βόλου το 2014. Η έκδοση έχει τίτλο «Ύμνοι του Πάθους και της Ανάστασης από ναούς της ανατολικής Θεσσαλίας», και περιλαμβάνει επιτόπιες ηχογραφήσεις του Κωστή Δρυγιανάκη από το 1991 ως το 2002. Πρόκειται για ένα βιβλίο με δύο δίσκους ακτίνας (CD), επιμελημένο από τον Κωστή Δρυγιανάκη και τον Κωνσταντίνο Χ. Καραγκούνη.
Οι ηχογραφήσεις αυτές εστιάζουν σε μια γενικώς αγνοημένη πλευρά της ψαλτικής (αλλά και της θρησκευτικής) επιτέλεσης, έχοντας πραγματοποιηθεί σχεδόν αποκλειστικά σε περιφερειακούς ναούς. Επιχειρούν έτσι, όπως δηλωνόταν στο σχετικό δελτίο τύπου που συνόδευε την έκδοση «να φέρουν στην σφαίρα του ορατού τους λιγότερο γνωστούς ιεροψάλτες […] πραγματοποιώντας ένα πρώτο βήμα τόσο προς την βαθύτερη γνώση της γενικώς παραγνωρισμένης λαϊκής βάσης της ψαλτικής, η οποία, αν και συχνά μνημονεύεται ως ο ακρογωνιαίος λίθος της βυζαντινής παράδοσης, ελάχιστα έχει μελετηθεί στις λεπτομέρειες της, όσο και προς την ουσιαστικότερη κατανόηση της αισθητικής της λατρευτικής πράξης, η οποία ομοίως έχει αγνοηθεί εν πολλοίς τους τελευταίους δυο αιώνες στην προσπάθεια ένταξης της εκκλησιαστικής μουσικής σε ένα νεωτερικό πλαίσιο.»
Δείγματα των ηχογραφήσεων αυτών υπάρχουν στους παρακάτω συνδέσμους
Βουλευτήριον, Σωτήρ
Ότε οι ένδοξοι μαθηταί
Ω, πώς η παράνομος συναγωγή
Β. Από τις ηχογραφήσεις ακολουθιών της πασχαλινής περιόδου που έχουν εμφανιστεί στη δισκογραφία, ο Κωστής Δρυγιανάκης διάλεξε να μνημονεύσει τις παρακάτω:
1. Το άλμπουμ «Τα Πάθη τα σεπτά» με ηχογραφήσεις στον Πατριαρχικό ναό του Αγίου Γεωργίου στην Κωνσταντινούπολη, έκδοση του Ελληνικού Πολιτιστικού Κέντρου Λονδίνου με επιμέλεια του Γρηγόρη Στάθη το 1981. Πρωτοψάλτης είναι ο Βασίλειος Νικολαΐδης με λαμπαδάριο τον Βασίλειο Εμμανουηλίδη.
2. Τους τρεις δίσκους «Easter on Mount Athos» από τη μονή Ξενοφώντος, με επιμέλεια των Rudolf M. Brandl και Diether Reinsch, του 1979, που επανεκδόθηκαν σε διπλό δίσκο ακτίνας το 1996.
3. Τον δίσκο «Βυζαντινή Πάτμος», με τον εσπερινό της Αποδόσεως του Πάσχα στη Μονή Πάτμου, επιμέλεια του Μανώλη Καρπάθιου, το 1995.
Από ηχογραφήσεις εκκλησιαστικής μουσικής της βυζαντινής παράδοσης, που όμως έχουν ηχογραφηθεί σε στούντιο και όχι σε πραγματικές ακολουθίες:
4. Τον δίσκο «Βυζαντινοί ύμνοι Μεγάλης Εβδομάδος και Αναστάσεως» του Νικόλαου Κακουλίδη, το 1964.
5. Τον δίσκο «Βυζαντινοί Ύμνοι Επιταφίου και Πάσχα» του Σίμωνα Καρά με τη Χορωδία του Συλλόγου Διάδοσης της Εθνικής Μουσικής, το 1976.
6. Τον δίσκο «Μουσική της Ελληνικής Ορθόδοξης Εκκλησίας 1924 – 1930», που περιλαμβάνει ηχογραφήσεις του Πέτρου Μανέα, του Εμμανουήλ Βαμβουδάκη, του Σεραφείμ Γεροθεοδώρου, του Κώστα Θωμαΐδη και άλλων, όπως και πολυφωνικές, έκδοση με επιμέλεια του Πέτρου Ταμπούρη το 1996. Πολλές από τις περιλαμβανόμενες ηχογραφήσεις αφορούν την πασχαλινή περίοδο.
7. Τον δίσκο «Και ανυμνήσωμεν: Εκκλησιαστικοί Ύμνοι ηχογραφημένοι από την Μέλπω Μερλιέ το 1930», με τον Μητροπολίτη Σάμου Ειρηναίο Παπαμιχαήλ, τον Σίμωνα Καρά και δυο εμπειρικούς ψάλτες από τα Μέγαρα, έκδοση με επιμέλεια του Μάρκου Φ. Δραγούμη, του Κωστή Δρυγιανάκη και του Θανάση Μωραΐτη το 2000. Περίπου οι μισές από τις περιλαμβανόμενες ηχογραφήσεις αφορούν την πασχαλινή περίοδο.
8. Το άλμπουμ «Βυζαντινή Μουσική υπό του πρωτοψάλτου της Μεγάλης του Χριστού Εκκλησίας Ιακώβου Ναυπλιώτου», με ηχογραφήσεις των ετών 1914, 1916 και 1926, έκδοση με επιμέλεια του Αντώνη Αλιγυζάκη το 2008. Πάρα πολλές από τις περιλαμβανόμενες ηχογραφήσεις αφορούν την πασχαλινή περίοδο.
