Εμπειρίες διαφορετικές, όχι από ταξίδι ανάπαυλας και αναψυχής… αλλά από μνήμες ιστορίας, γεμάτες πόνο και δάκρυα… Αυτές τις εμπειρίες, έζησε όταν επισκέφθηκε τα κατεχόμενα της Κύπρου, και μας τις περιγράφει ο Θοδωρής Δεύτος, εκπαιδευτικός και συγγραφέας, με αφορμή το τελευταίο βιβλίο του, «Τα δάκρυα στέρεψαν», λέγοντας χαρακτηριστικά, πως … πρόκειται για «ένα ταξίδι, σε τόπο που μάτωσε τις ψυχές των Ελλήνων και στέρεψαν τα δάκρυά τους».
Το βιβλίο αναφέρεται στη μαρτυρική μεγαλόνησο, την Κύπρο και στο κομμάτι της ιστορίας της πριν από την ΕΟΚΑ μέχρι και την τουρκική εισβολή.
Ο κ. Δεύτος βέβαια, έχοντας την ευαισθησία στην μνήμη και την ιστορία, έγραψε πέντε βιβλία για τις αλησμόνητες πατρίδες, το «Σμύρνη συγγνώμη» που έγινε μπεστ σέλερ το 2009, για την Τραπεζούντα «Τραπεζούντα, το διαμάντι της Ανατολής» που αξιοποιήθηκε και ως θέμα στις Πανελλήνιες εξετάσεις το 2016, για την Κωνσταντινούπολη, «Είμαι Πολίτισσα, τζάνουμ», για τη Βόρειο Ήπειρο «Το πέρασμα αντίκρυ» και το τελευταίο του για την Κύπρο, «Τα δάκρυα στέρεψαν».
Συνέντευξη: ΗΛΙΑΣ ΚΟΥΤΣΕΡΗΣ
Επίκαιρο όσο ποτέ…
Ο συγγραφέας ανέφερε ότι είναι ένα βιβλίο επίκαιρο όσο ποτέ, με την έννοια ότι φέτος είναι η 50η επέτειος από την 20η Ιουλίου του 1974 που «οι προδότες άνοιξαν την κερκόπορτα και έδωσαν την ευκαιρία στον Τούρκο να πατήσει στην αφύλακτη ουσιαστικά γη της Κύπρου μας, γιατί κάποιοι είχαν φροντίσει νωρίτερα να φύγει η Ελληνική μεραρχία από τη νησί, η οποία είχε σταλεί από την εποχή του Γ. Παπανδρέου το 1965».
Όσον αφορά στον τίτλο του βιβλίου, ο συγγραφέας είπε ότι έστειλε πολλούς τίτλους στον εκδοτικό οίκο που τους απέρριψε.
Ένα βράδυ, μετά τη σειρά Famagusta, που έχει ως θέμα στην εισβολή στην Κύπρο, στην τηλεοπτική εκπομπή η δημοσιογράφος πήρε συνέντευξη από την Χαρίτα Μάντολες, που είναι μια εμβληματική προσωπικότητα της Κύπρου γιατί επί 35 χρόνια στεκόταν με ένα ταμπλό κρεμασμένο στο στήθος της με φωτογραφίες των αγνοουμένων και περίμενε νέα από τους δικούς της.
Στη συνέντευξή της είπε «τα δάκρυα πια στέγνωσαν κόρη μου» και ο κ. Δεύτος το «στέγνωσαν» το έκανε «στέρεψαν», το προώθησε αμέσως στον εκδοτικό οίκο και το επόμενο πρωί, του απάντησαν ότι ο τίτλος ήταν αποδεκτός και έτσι προχώρησε…
Τριάντα καλοκαίρια στο πολύπαθο νησί…
Ο Θ. Δεύτος ανέφερε ότι η σύζυγός του είναι από την Κύπρο, έχει περάσει 30 καλοκαίρια στο πολύπαθο νησί, αγαπάει τον τόπο και τους ανθρώπους, πονάει και τον ίδιο, όπως εκείνους.
«Όταν το 2003, ο Ντενκτάς άνοιξε τα οδοφράγματα και οι Κύπριοι άρχισαν κάθε Σαββατοκύριακο να επισκέπτονται σωρηδόν τα κατεχόμενα, την πρώτη Κυριακή δεν το επιχείρησα, γιατί ήθελα να δω αντιδράσεις…
Aφού κύλισαν όλα ομαλά, τη δεύτερη Κυριακή μπήκα κι εγώ σε ένα πούλμαν από τη Λεμεσό και πήγα στα κατεχόμενα. Αντίκρισα μια εικόνα τρομερή, τα σπίτια έχασκαν χωρίς πόρτες και παράθυρα υπήρχε τρομερή εγκατάλειψη και λεηλασία, όσες εκκλησίες βρήκαμε στο διάβα μας ήταν λεηλατημένες, χωρίς πόρτες και παράθυρα, οι αγιογραφίες στους τοίχους γδαρμένες με σκεπάρνια και ότι άλλο βρήκαν όσοι τα έκαναν… Φτάσαμε στην Κερύνεια, μας κατέβασε το πούλμαν πίσω από το καταπληκτικό ενετικό κάστρο, κατεβήκαμε 50 άνθρωποι και ήρθαν αμέσως γύρω μας 100 τούρκοι αστυνομικοί της ασφάλειας, που ήταν τόσο προκλητικοί!! Κουβεντιάζαμε και ερχόταν δίπλα , στο στόμα μας να ακούσουν τι λέμε…», θυμάται ο κ. Δεύτος.
«Όποιος επισκέπτεται τα κατεχόμενα, σφίγγει και ματώνει η καρδιά του…»
Ο ίδιος είπε ότι μια και μόνο εκκλησία είδε σε καλά κατάσταση και χάρηκε, του Αγίου Μάμα στη Μόρφου, μνημείο προστατευόμενο από την UNESCO και εκεί ήταν η μόνη περίπτωση που οι τούρκοι σεβάστηκαν την εκκλησία και είχαν βάλει φύλακα για να μην πάθει ζημιές.
Ο συγγραφέας τόνισε ότι όποιος επισκέπτεται τα κατεχόμενα της Κύπρου, «σφίγγει και ματώνει η καρδιά του» και αυτό ήταν το έναυσμα για να γράψει το βιβλίο, που ξεκινάει χρονικά πριν τη δημιουργία της ΕΟΚΑ το 1955, που ξεσήκωσε τον κυπριακό λαό ενάντια στον Άγγλο κατακτητή και μετά την απελευθέρωση, μπήκαν τα πολιτικά στη μέση και δίχασαν τον λαό και φτάνει μέχρι και την ημέρα της εισβολής.
Οι Άγγλοι έβαλαν το δαχτυλάκι τους
«Είναι μια τρομερή ιστορία, όποιος το διαβάσει θα μάθει πάρα πολλά πράγματα και για την κατάσταση που επικρατούσε στην Ελλάδα και κυρίως τι επικρατούσε στην Κύπρο, τις σχέσεις των Ελληνοκυπρίων και των Τουρκοκυπρίων και πόσο αρμονική ήταν η συμβίωσή τους. Από τη στιγμή που ξεκίνησε η ΕΟΚΑ, οι Άγγλοι έβαλαν τα δαχτυλάκι τους, είναι μάστορες στο διαίρει και βασίλευε και φτάσαμε εδώ που φτάσαμε, μας έδωσαν μια ανεξαρτησία που εγώ την ονομάζω «εξαρτημένη ανεξαρτησία», γιατί στην Κύπρο κρατούν ακόμη σημαντικά σημεία που έχουν βάσεις και ελέγχουν όλη την περιοχή», ανέφερε ο κ. Δεύτος.
«Η Κύπρος είναι το τελευταίο οχυρωματικό έργο του ελληνισμού»
Ο εκπαιδευτικός και συγγραφέας ανάφερε ότι η Κύπρος είναι το τελευταίο οχυρωματικό έργο του ελληνισμού και έχει ιδιαίτερη σημασία να μάθουμε εμείς οι Έλληνες και το βιβλίο αξίζει να διαβαστεί, ώστε να μάθουν και οι νέες γενιές που δεν διδάσκονται στα σχολεία και δεν γνωρίζουν, καθώς πρόκειται για μυθιστόρημα, αλλά μέσα από τις ζωές των ηρών περνάει και η ιστορία της εποχής.
Η υπόθεση του βιβλίου
Το αδιέξοδο ενός αντάρτη του Εμφυλίου, ένας έρωτας αναπάντεχος και μια αδερφική φιλία ανάμεσα σ’ έναν Ελληνοκύπριο και έναν Τουρκοκύπριο, τον Ευαγόρα και τον Μουράτ, που κράτησε μέχρι τέλους, συνθέτουν την ιστορία αυτή.
Ο Ευαγόρας φεύγει για σπουδές στην Αθήνα και αφήνει πίσω του την όμορφη Κερύνεια και τους γελαστούς ανθρώπους της. Μια νέα φιλία γεννιέται στην Αθήνα, μέσα στη δίνη της κοινωνικοπολιτικής αναταραχής, αλλά και ένας απρόσμενος έρωτας που θα καθορίσει για πάντα τη ζωή του.
Όταν επιστρέφει στην πατρίδα του, εντάσσεται στον αγώνα των Κυπρίων για απελευθέρωση του νησιού από τους Άγγλους δυνάστες. Παρότι οι άνθρωποι δεν είναι πια γελαστοί, πιστεύει μέχρι τέλους ότι ο εθνικός στόχος θα μπορούσε να επιτευχθεί. Ένας τόπος, που σημαδεύτηκε για πάντα από την εισβολή του «Αττίλα». Ένα ταξίδι σε τόπους που μάτωσαν τις ψυχές των Ελλήνων και στέρεψαν τα δάκρυά τους. Μια ιστορία προδοσίας…
Info
Ο Θοδωρής Δεύτος γεννήθηκε στα Γιάννενα. Έχει δύο κόρες, τη Μαριλίζα και την Ασπασία. Σπούδασε Μαθηματικά στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και υπηρέτησε τη δημόσια εκπαίδευση για τριάντα δύο έτη. Διετέλεσε πρόεδρος της Ένωσης Ηπειρωτών Ιλίου για δέκα χρόνια (2001-2011). Εκλέχτηκε δημοτικός σύμβουλος στον Δήμο Ιλίου (2006-2018) και υπηρέτησε ως πρόεδρος του Πολιτιστικού και Αθλητικού Οργανισμού για έξι χρόνια. Επίσης το 2006 εκλέχτηκε στο Δ.Σ. της Πανηπειρωτικής Συνομοσπονδίας Ελλάδος. Εμφανίστηκε στα γράμματα το 2004 με το λαογραφικό έργο: «Ο Ηπειρώτικος γάμος». Ακολούθησαν οκτώ μυθιστορήματα: «Μη ρωτάς γιατί» (2006), «Σμύρνη, συγγνώμη» (2008), «Μήπως αγάπησα λάθος πατρίδα;» (2011), «Τραπεζούντα, το διαμάντι της Ανατολής» (2015), «Είμαι Πολίτισσα, τζάνουμ» (2016), «Το Πέρασμα Αντίκρυ» (2018), «Ο Αλεξιπτωτιστής ήταν δικός μας» (2020). Από τις Εκδόσεις Χάρτινη Πόλη, κυκλοφορούν τα μυθιστορήματά του: «Ασπασία, το μυστικό της καπετάνισσας» (2022) και «Η κραυγή του φεγγαριού» (2023).
Οι φωτογραφίες προέρχονται απ΄το προσωπικό αρχείο του Προέδρου της Ένωσης Κυπρίων Μαγνησίας Αδάμου Μουζουρή
20 ΙΟΥΛΙΟΥ 1974: Τουρκική Εισβολή στην Κύπρο!
Αμμόχωστος σήμερα
19 Μαρτίου 2021: Η Βασιλεύουσα της νοτιοανατολικής εσχατιάς του ελληνισμού,
sτο βάθος το Μπογάζι, η δική μου Ιθάκη!!! (Αρχείο Α. Α. Μουζουρή)
Λευκωσία 1974
ΠΑΡΑΧΑΡΑΞΗ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ: Η τουρκική σημαία μολύνει τον Πενταδάκτυλο (Κύπρος)
και πληγώνει την καρδιά μας. (Αρχείο Α.Α.Μουζουρή).
Καθεδρικός Ναός Αγίου Νικολάου,
(Αμμόχωστος) 14ος αιώνας
Άγιος Ιλαρίων
Κάστρο – Φρούριο της Καντάρας στον
Πενταδάχτυλο. Κτίστηκε από τον Αυτοκράτορα Αλέξιο Α΄ (Διαμορφώθηκε τον 13 αι. από τους Φράγκους – (Λουζινιάν)
Αμμόχωστος: πόλη – φάντασμα
Κερύνεια, η Πόλη του Κηφέα! (προ τουρκικής εισβολής – κατοχής)
Η απόβαση των τουρκικών δυνάμεων στην Κυρήνεια
Τουρκικό αποβατικό σκάφος στην ακτή «Πέντε Μίλι» της Κερύνειας, στις 20 Ιουλίου 1974
Ο ουρανός της Κύπρου γέμισε Τούρκους
αλεξιπτωτιστές το μαύρο πρωινό της 20ής Ιουλίου 1974
Φυλακισμένα Μνήματα. (Λευκωσία).Εδώ κοιμούνται 13 Παλικάρια
και προσμένουν την Ανάσταση – Απελευθέρωση!
Παχύαμμος Τηλλυρίας. Μνημείο των Ηρώων του Φαέθων. (Αρχείο Α. Α. Μουζουρής)
