Η Πολιτιστική Εστία Μικρασιατών της Νέας Ιωνίας «Ίωνες» τιμά τα 100 χρόνια από την Μικρασιατική Καταστροφή, δημιουργώντας το επετειακό Ημερολόγιο με ηθικό χρέος, όπως είπε η κ. Κική Δανιηλίδου, συνταξιούχος Εκπαιδευτικός και τέως Διευθύντρια του 10ου Γυμνασίου Βόλου. Μιλώντας στο Ράδιο ΕΝΑ και στον Ηλία Κουτσερή, τονίζει ότι το χρέος που νιώθουν είναι απαραίτητο για να διατηρηθεί η ιστορική μνήμη από μια Πολιτιστική Εστία Μικρασιατών, όπως άλλωστε είναι και οι « Ίωνες».
Είναι ένα μικρό βιβλίο, σε μέγεθος μισό Α4, με 120 σελίδες, από τις οποίες σχεδόν οι 97 έχουν την ιστορία της Μικρασιατικής Καταστροφής του 1922. «Είναι επετειακό ημερολόγιο των 100 χρόνων από εκείνη την καταστροφή. Ταυτόχρονα, είναι ένα εγχειρίδιο για την Μικρασιατική Καταστροφή», υπογραμμίζει η κ. Δανιηλίδου η οποία το επιμελήθηκε.
Περιγράφει ότι το Ημερολόγιο μέσα σε δέκα κεφάλαια ρίχνει φως στα ζοφερά γεγονότα του ’22, αναφέρεται στα ηθικά διλήμματα, στις αναγκαστικές και ορισμένες λανθασμένες αποφάσεις που πήραν οι εμπλεκόμενοι εκείνη την περίοδο, ενώ γίνεται ιδιαίτερη αναφορά στα γεγονότα που αφορούν τους πρόσφυγες της καταστροφής.
Το πρώτο κεφάλαιο μιλά για την ιστορία της Μικρασιατικής Καταστροφής γραμμένη από τον Καθηγητή, Αθανάσιο Καραθανάση, που ξεκινά με την είσοδο του ελληνικού στρατού στη Σμύρνη και τελειώνει με την «κάθαρση», όπως την ονομάζει ο καθηγητής και την Δίκη των έξι και την εκτέλεση.
Στη συνέχεια, ακολουθεί το χρονολόγιο, ένα κεφάλαιο καθ’ όλα σημαντικό, «γιατί προβληματίζει τον αναγνώστη του ημερολογίου σχετικά με τα γεγονότα», όπως εξηγεί η επιμελήτρια, η οποία συμμετείχε στην συγγραφή του συγκεκριμένου κεφαλαίου, μαζί με τον Αντώνη Αντωνίου, Εκπαιδευτικό και υπεύθυνο Πολιτιστικών δραστηριοτήτων Α’ Βάθμιας Εκπαίδευσης Μαγνησίας. Ξεκινά από το 1908, με την εμφάνιση των Τούρκων και τελειώνει με το 1925, με τη ανταλλαγή των πληθυσμών.
Ακολουθεί ένα εξίσου σημαντικό κεφάλαιο που πραγματεύεται τις μνήμες. «Προσπαθήσαμε να ενσωματώσουμε μνήμες ανθρώπων πρώτης και δεύτερης γενιάς, απογόνων και επιγόνων, ακριβώς όπως τις θυμούνται από τους γονείς τους. Πολλές από αυτές είναι γραμμένες από τα μέλη της Εστίας και έχουν πραγματικά μεγάλο ενδιαφέρον», δηλώνει η κ. Δανιηλίδου.
Το ημερολόγιο συνεχίζει με τις μαρτυρίες των στρατιωτών, που αποτελούν κομμάτι από διάφορες εργασίες. Οι μαρτυρίες από τους στρατιώτες αναφέρουν όχι μόνο τα δεινά που τράβηξαν οι στρατιώτες, που λαμβάνει και το μεγαλύτερο μέρος, αλλά και στις πράξεις που προέβησαν οι Έλληνες στρατιώτες. Αυτό δίνει την αντικειμενική οπτική στα γεγονότα. «100 χρόνια μετά είναι καιρός να πούμε τα πράγματα με το όνομά τους», δηλώνει η κ. Δανιηλίδου. Η προσφυγιά ποινικοποιείται ήδη από εκείνη την εποχή διά του Νόμου 2870 που απαγόρευε ουσιαστικά την είσοδο των Μικρασιατών προσφύγων στη χώρα, έναν νόμος που αποσιωπάται μέχρι και σήμερα», σημειώνει η ίδια.
Στο επόμενο κεφάλαιο που ονομάζεται «Η Μικρά Ασία και η προσφυγιά στις Τέχνες και τα Γράμματα» πραγματεύεται την τέχνη, το θέατρο και τον κινηματογράφο. Το Θέατρο, είναι αποτέλεσμα των τελευταίων χρόνων, καθώς τα τελευταία χρόνια ανέβηκαν θεατρικές παραστάσεις που πραγματεύονταν την Μικρασιατική Καταστροφή. «Στην αρχή οι θεατρικοί συγγραφείς στάθηκαν αμήχανοι μπροστά στην αποτύπωση του προσφυγικού. Είχε, μάλιστα δημιουργηθεί απόσταση από τα πολιτικά θέματα, ενώ υπήρχαν απαγορεύσεις και λογοκρισία», λέει η κ. Δανιηλίδου.
Το κεφάλαιο που έχει γράψει ο κ. Δημήτρης Κωνσταντάρας, «Η Νέα Ιωνία θυμάται και τιμά το 1922», είναι άκρως σημαντικό κεφάλαιο ειδικά για τους πολίτες του Βόλου, όπως τονίζει η ίδια. Σε αυτό αναφέρονται οι δημιουργεί και τα έργα τέχνης που έχουν ως θέμα την Μικρασιατική Καταστροφή, αλλά και το πώς έχουν συμβάλει στην διαμόρφωση της συλλογική μνήμης των Ελλήνων, αλλά και γενικότερα των κατοίκων του Βόλου.
«Η θρησκευτική συνείδηση των Μικρασιατών» πραγματεύεται την κατά τα άλλα τόσο σημαντική για τους Μικρασιάτες θρησκεία τους, τον Χριστιανισμό. «Οι Μικρασιάτες στο δρόμο προς την προσφυγιά εκείνο που ΄΄κουβάλησαν΄΄ μαζί τους ήταν τα θρησκευτικά τους σύμβολα. Διηγούνται μέσα από τις μνήμες του ιστορίες που αγγίζουν τα όρια του θρύλου», σημειώνει η κ. Δανιηλίδου. Οι ιστορίες αναφέρουν τον Αη Γιάννη τον Ρώσο, την Παναγία Σουμελά και ακόμα μια στο Εκκλησιαστικό Μουσείο του Ιερού Ναού της Ευαγγελίστριας με τις εικόνες που κουβάλησαν μαζί τους οι πρόγονοι τους. «Κι εγώ άλλωστε το μόνο πράγμα που έχω από τον πατέρα μου που ήρθε από την Μικρασία είναι εικόνα», θα πει συγκινημένη.
Το τελευταίο κεφάλαιο ονομάζεται οι «Πρόσφυγες στο Βόλο» στο οποίο παρατίθενται αποσπάσματα από την Εφημερίδα «ΘΕΣΣΑΛΙΑ» που αναφέρονται στην ημέρα Τρίτη 20 Σεπτεμβρίου 1922. «Τη Δευτέρα το βράδυ, το υπερωκεάνιο ΄΄ΕΛΛΑΣ΄΄, το μεγαλύτερο εκείνης της εποχής, ΄΄ξέβρασε΄΄ στην παραλία του Βόλου 8.000 πρόσφυγες. Αναφερόμαστε σε αυτά τα δημοσιεύματα και στο εξαιρετικό άρθρο ενός συναδέλφου σας, δημοσιογράφου, του Τάκη Οικονομάκη, που ονομάζεται ΄΄Το μαύρο κύμα΄΄», περιγράφει η κ. Δανιηλίδου.
Κάθε κεφάλαιο ξεχωριστά στο τέλος του υποστηρίζεται και παρουσιάζει έργα τέχνης από εκείνη την εποχή, ντοκουμέντα και μαρτυρίες. Υπάρχουν κείμενα του Γιώργη Παπάζογλου, από «Τα ονείρατα της άκαυτης και καμένης Σμύρνης» από τις διηγήσεις της μητέρας του Αγγέλας Παπάζογλου, «Τα χαΐρια μας εδώ», κείμενα του Βλάση Αγτζίδη, του Διδάκτωρ Ιστορικού, έργα του Κανελλόπουλου, της Διδώ Σωτηρίου, του Ηλία Βενέζη, του Ι.Μ. Παναγιωτόπουλου κ.α.».
«Θεωρώ ότι το ημερολόγιο μπορεί να δώσει πληροφορίες για την Μικρασιατική Καταστροφή και είναι ένα εγχειρίδιο για τον δάσκαλο και τον καθηγητή, ώστε μέσα από αυτό να διδάξει τα παιδιά», σημειώνει η κ. Δανιηλίδου και αναφέρει ότι το ημερολόγιο μπορεί να το βρει κανείς στην Εστία των Ιώνων που είναι ανοιχτά κάθε Πέμπτη, παίρνοντας τηλέφωνο στο 24210 60900 και 6985860118.
