Μια ξεχωριστή αποστολή, ένα ιδιαίτερο τετραήμερο έζησαν όσοι είχαν την χαρά να ταξιδέψουν στην Μάνη στις 15, 16, 17 και 18 Μαρτίου, όπου ο ΟΕΠ προσκεκλημένος του Δήμου Ανατολικής Μάνης, παρέστη στις επετειακές εκδηλώσεις της Αρεόπολης Λακωνίας.
Ο Δήμος με ένα τριήμερο λαμπρών εκδηλώσεων, τίμησε και φέτος την επέτειο της 17ης Μαρτίου 1821, μέρα κατά την οποία οι Μανιάτες οπλαρχηγοί, κύρηξαν την επανάσταση κατά της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας.
Τετάρτη 15/3/17 και ώρα 7:00 το πρωί, το λεωφορείο ξεκίνησε γεμάτο με χορευτές και φίλους του Ομίλου. Μετά από διάφορες στάσεις, για τον απαραίτητο καφέ, φτάσαμε στο Γύθειο. Η πόλης σκαρφαλωμένη στους πρόποδες του Ακούμαρου, διατηρεί ένα σχεδόν νησιώτικο χρώμα, που κοσμήται από τα νεοκλασικά του Τσίλερ. ´Ολοι οι δρόμοι ήταν σημαιοστολισμένοι.
Αφού τακτοποιηθήκαμε στο ξενοδοχείο, κατευθυνθήκαμε στο Μνημείο Πεσόντων Ηρώων, όπου έγινε επιμνημόσυνη δέηση, κατάθεση στεφάνων και αναπαράσταση του Πολεμικού Συμβουλίου των Γρηγοράκηδων από μαθητές. Στη συνέχεια στην Πλατεία του Δημαρχιακού Μεγάρου, παρακολουθήσαμε ένα θεατρικό μονόπρακτο, από παιδική θεατρική ομάδα και δημοτικούς παραδοσιακούς χορούς, από τα σχολεία της πόλης και από πολιτιστικούς χορευτικούς συλλόγους.
Στο κέντρο της πόλης, λειτουργεί το Κέντρο Πολιτισμού Ανατολικής Μάνης, που στεγάζεται στο Παλαιό Παρθεναγωγείο, ένα κτήριο με ιστορία 120 ετών. Τον επισκέπτη υποδέχεται η Μανιάτισσα Μάνα, ένα μπρούτζινο άγαλμα σε φυσικό μέγεθος, έργο του Ιωάννη Μανιατάκου, που απεικονίζει την μητέρα του καλλιτέχνη να κρατά στα χέρια της ένα πρόσφορο. Εκεί ξεναγηθήκαμε και θαυμάσαμε συλλογές αντικειμένων με ιστορική και συμβολική αξία.
´Ηταν ήδη αργά όταν κουρασμένοι πια, αναζητήσαμε βραδινό φαγητό στα εστιατόρια του λιμανιού, της πόλης του Γυθείου.
´Ενας λαμπρός ήλιος μας περίμενε το επόμενο πρωί, για να αρχίσουμε την ξενάγησή μας από το καταπράσινο νησί Μαραθοννήσι ή Κρανάη, που συνδέεται με το Γύθειο με έναν λιμενοβραχίονα. Το νησάκι δεν είναι μεγάλο σε έκταση, όμως διαθέτει τον φάρο, μια εκκλησία, του Αγ. Πέτρου και τον παραδοσιακό Πύργο του Τζανετάκη Γρηγοράκη, που σήμερα στεγάζει το Ιστορικό και Εθνολογικό Μουσείο της Μάνης. Είχαμε την τύχη να το βρούμε ανοιχτό και να ξεναγηθούμε στους χώρους του.
Κατά τον ´Ομηρο η Κρανάη ήταν η πρώτη ερωτική φωλιά του Πάρι και της Ωραίας Ελένης, μετά την αρπαγή της από τον Μενέλαο. Εκεί ο Πάρις, πριν αναχωρήσει για την Τροία, ξέχασε το κράνος του και γι ´αυτό το νησί ονομάστηκε Κρανάη.
Το Γύθειο λουσμένο στον πρωινό ήλιο φαινόταν εκπληκτικό από το νησάκι.
Αναχωρήσαμε με προορισμό το φημισμένο Σπήλαιο του Διρού, ένα από τα ωραιότερα σπήλαια στον κόσμο. Όσο πλησιάζαμε η βλάστιση χαμήλωνε και τον πρωταγωνιστικό ρόλο είχε η πέτρα. Τα πυργόσπιτα υψώνονταν αγέρωχα χωρίς περιττά στολίδια. Φτάσαμε μεσημέρι.
Καθώς κατηφορίζαμε για την είσοδο του σπηλαίου, στα αριστερά μας μέσα από τους θάμνους, ξεπροβάλλει ένα μεγάλο γυναικείο άγαλμα. Μια φιγούρα αγριεμένη, με βαθειές σκαμμένες ρυτίδες στο πρόσωπο, που κουνάει απειλητικά ένα μεγάλο δρεπάνι. Είναι εκεί για να θυμίζει στον επισκέπτη τις γυναίκες του Διρού, που με απαράμιλλο θάρρος, αμυνόμενες με δρεπάνια και ξύλα, κατατρόπωσαν τον Ιμπραήμ και ματαίωσαν την προσπάθειά του για απόβαση.
Η επίσκεψη στο σπήλαιο γίνεται με μικρές βάρκες, όπου ο βαρκάρης γίνεται και ξεναγός. Η εικόνα μέσα στο εσωτερικό είναι μαγική. Θαυμάζεις ότι βλέπεις, επάνω σε μια βάρκα που κυλά αθόρυβα, όμως δεν είσαι προετοιμασμένος για τόση ομορφιά. Ο χρόνος και η φύση συμμάχησαν για να δημιουργήσουν πέτρινα στολίδια μοναδικής ομορφιάς.
Παίρνουμε μαζί μας αυτές τις υπέροχες εικόνες και συνεχίζουμε το ταξίδι για την Αρεόπολη, την πατρίδα των Μαυρομιχαλαίων. Στην είσοδο συναντάς την Πλατεία των Αθανάτων, όπου στέκεται επιβλητικά το άγαλμα του οπλαρχηγού της Μάνης, Πετρόμπεη Μαυρομηχάλη. Εδώ
σ ´αυτόν τον παραδοσιακό οικισμό σώζονται άφθονα πυργόσπιτα. Το κέντρο της πόλης έχει μείνει ανέγγιχτο, λες και ο χρόνος σταμάτησε τον 18ο αιώνα. Πέτρα παντού, στα καλντερίμια, στα πυργόσπιτα, στις εκκλησίες. Μια τεράστια πέτρα όλη η πόλη που σημαιοστολισμένη, καλωσορίζει τους επισκέπτες της.
Από όλες τις γωνιές ξεπροβάλλουν χορευτές με τις παραδοσιακές φορεσιές του τόπου τους. Γεμίζει χρώματα η πόλη.Οι γυναίκες του Ομίλου ντυμένες με την φορεσιά της Καραγκούνας, εντυπωσιάζουν με την αρχοντιά της ξεχωριστής φορεσιάς. Δυστυχώς όμως, ο καιρός δεν είναι σύμμαχός μας και μια μπόρα ματαιώνει όλες τις προγραμματισμένες εκδηλώσεις.
Επιστρέφουμε στο Γύθειο όπου ο Δήμος είχε ετοιμάσει ένα πλούσιο δείπνο, που το ακολούθησε το τραγούδι και ο χορός.
Η 17η Μαρτίου ξημέρωσε με έναν πεντακάθαρο ουρανό και έναν λαμπερό ήλιο. Ντυμένες με την φορεσιά του Πηλίου φθάνουμε στην Αρεόπολη, όπου όλοι ήταν συγκεντρωμένοι μπροστά στον ναό των Παμμεγίστων Ταξιαρχών, την μητρόπολη με το εντυπωσιακό πολυώροφο πέτρινο καμπαναριό, για την δοξολογία. Εκεί μπροστά στον ναό, στην θέση “κοτρώνι”, σύμφωνα με την παράδοση, όλοι οι οπλαρχηγοί ενωμένοι, ύψωσαν την πρώτη επαναστατική σημαία, πρόχειρα φτιαγμένη από λευκό ύφασμα, με γαλάζιο σταυρό στο κέντρο. Στην επάνω πλευρά έγραφε “Νίκη ή Θάνατος” και όχι “Ελευθερία” γιατί η Μάνη θεωρείτο ελεύθερη, και στην κάτω “Ταν ή επί Τας”. Η σημαία ευλογήθηκε από τους ιερείς και όλοι οι αρχηγοί μαζί με τον Πετρόμπεη ορκίστηκαν ότι ενωμένοι θα αγωνιστούν για την ελευθερία του έθνους.
Είναι δύσκολο να περιγράψει κανείς με λόγια τα συναισθήματα που νιώσαμε εκείνη την ώρα. Σε καμιά εθνική γιορτή στον τόπο μας δεν έχουμε συγκινηθεί τόσο ακούγοντας ” χιλιοειπωμένα” λόγια. Συναντηθήκαμε εκεί, εκπρόσωποι ιστορικών τόπων με κοινές αξίες και ιδανικά. Μάνη, Κρήτη, Μεσολόγγι,´Ηπειρος, Κέρκυρα, Άνδρος, Πόντος, Αττική, Θεσσαλία εξέθρεψαν ήρωες οι οποίοι κράτησαν άσβεστα τα νάματα του Ελληνισμού ενάντια όλων των κατακτητών. Ο ήχος της καμπάνας, ο κρότος του τουφεκιού και η μελωδία της Κρητικής μαντινάδας έσμιξαν σε μια μυσταγωγία, που έζησαν μόνο όσοι βρέθηκαν εκεί. Η αναβίωση της ορκωμοσίας από τους μαθητές σκόρπισε ρίγη συγκίνησης, σήμερα που οι αξίες κοινωνικές, ηθικές και πολιτικές αποτελούν ζητούμενο. Η φιγούρες του Κολοκοτρώνη, του Παπαφλέσσα και εκείνες των Μεσολογγιτών που λες και μόλις έφτασαν από την ιστορική “έξοδο”, σε γύριζαν σε μια άλλη εποχή.
Οι εκδηλώσεις συνεχίστηκαν στην Πλατεία των Αθανάτων, με κατάθεση στεφάνων και χορούς από όλες τις αντιπροσωπείες. Στην μαθητική και στρατιωτική παρέλαση που ακολούθησε, με ταυτόχρονη πτήση αεροσκαφών, πήραν μέρος και όλες οι χορευτικές ομάδες.
Η παρουσία του ΟΕΠ ήταν εξαιρετική τόσο στον χορό, όσο και στην παρέλαση, υπό την καθοδήγηση του χοροδιδασκάλου Νίκου Μούτσελου.
Αναχωρήσαμε με προορισμό την Μονεμβασιά, την πανέμορφη μεσαιωνική καστροπολιτεία, την πατρίδα του ποιητή Γιάννη Ρίτσου, που από μακριά ο βράχος φαίνεται έτοιμος να σαλπάρει. Το λιόγερμα μας βρήκε να διαβαίνουμε τα καλντερίμια του μεσαιωνικού κάστρου, που τα δαιδαλώδη δρομάκια του θυμίζουν λαβύρινθο. Την ομορφιά αυτού του τόπου την πόθησαν μέσα στους αιώνες πολλοί, ιππότες, πειρατές, σταυροφόροι και αυτοκράτορες. Μόλις που προλάβαμε να βγάλουμε μερικές αναμνηστικές φωτογραφίες στην κεντρική πλατεία με το κανόνι και την εκκλησία του Ελκόμενου Χριστού, πριν ο ήλιος χαθεί στον ορίζοντα και να πάρουμε τον δρόμο της επιστροφής προς το Γύθειο.
Πρωί Σαββάτου παίρνουμε τον δρόμο του γυρισμού. Μέσα στο πρόγραμμά μας είναι η επίσκεψη στον Μυστρά. Φθάνοντας εκεί, ο ήλιος έχει κιόλας διαλύσει την πρωινή ομίχλη και από την πρώτη στροφή του δρόμου, αντικρίσαμε έναν ψηλό απόκρημνο λόφο που μοιάζει φτιαγμένος για να στεφανώνεται από κάστρο. Διάσπαρτα είναι τα ερείπια κτισμάτων μιας πολιτείας που γνώρισε σπουδαία ακμή ως πρωτεύουσα του βυζαντινού δεσποτάτου του Μορέως.
Διαλέξαμε να ξεκινήσουμε από την άνω πύλη και αρχίσαμε να κατεβαίνουμε τα λιθόκτιστα μονοπάτια της ιστορίας. Σκαρφαλώσαμε στα τείχη και περιηγηθήκαμε ανάμεσα σε βυζαντινές εκκλησίες. Κατηφορίζοντας από μια μαγευτική διαδρομή μέσα από αγριολούλουδα, απολαύσαμε τη συγκλονιστική θέα προς τον λακωνικό κάμπο. Νοερά ακολουθήσαμε τα βήματα του Κων/νου Παλαιολόγου, του τελευταίου αυτοκράτορα του Βυζαντίου, που λέγεται ότι στέφθηκε αυτοκράτορας εδώ στην μητρόπολη της Καστροπολιτείας, στον ναό του Αγίου Δημητρίου. Στο πλάτωμα του λόφου συναντήσαμε τα παλάτια των Δεσποτών.
Συναντηθήκαμε όλοι στην κάτω πύλη και με μια στάση μισής ώρας στην πόλη της Σπάρτης συνεχίσαμε τον δρόμο για την αρχαία Κόρινθο όπου και φάγαμε μεσημεριανό δίπλα στα ερείπια του αρχαιολογικού χώρου.
Το σκοτάδι είχε πέσει για τα καλά όταν φτάσαμε στο Βόλο, γεμάτοι πλούσιες εμπειρίες από την ξεχωριστή αυτή αποστολή του Ομίλου και το πλούσιο οδοιπορικό στην Πελοπόννησο.
Αντωνοπούλου Δήμητρα Υπεύθυνη Δημοσίων Σχέσεων του ΟΕΠ
