Αυτό το Σάββατο στην εκπομπή του «Ράδιο Ένα 102,5», «Βιβλίο και Πολιτισμός» που επιμελείται και παρουσιάζει η Σοφία Νικολάου κάθε Σάββατο στις 10:15 ακριβώς, θα σας παρουσιάσουμε συντροφιά με την Ιωάννα Αβραμίδου το αριστουργηματικό βιβλίο του Hans Fallada «Λύκος ανάμεσα σε λύκους» που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Gutenberg στη σειρά Orbis Literae. ΧΑΝΣ ΦΑΛΑΝΤΑ, είναι το λογοτεχνικό ψευδώνυμο του Ρούντολφ Ντίτσεν (1893-1947), εμπνευσμένο από δυο ήρωες παραμυθιών. Στο «Λύκος ανάμεσα σε Λύκους» παρουσιάζει μια τοιχογραφία της εποχής της Δημοκρατίας της Βαϊμάρης (1919-1933), που στην ουσία είναι μια εποχή μεγάλης οικονομικής κρίσης, μια εποχή που η ανεργία πλήττει ανελέητα τη χώρα, η εθνική ταπείνωση, η εγκληματικότητα, η ένδεια, η βία η ασυδοσία, πορνεία είναι τα χαρακτηριστικά της, αλλά είναι ταυτόχρονα και μια εποχή ελευθερίας και άνθησης της τέχνης. Ο πληθωρισμός βρίσκεται στα ύψη. Στην πρώτη σελίδα του μυθιστορήματος, Ιούλιος του 1923, το δολάριο ισοδυναμεί με 414.000 μάρκα. Όταν τελειώνει μυθιστόρημα, περίπου πέντε μήνες μετά, το δολάριο ισοδυναμεί με μερικά τρισεκατομμύρια μάρκα. «Είναι δυνατόν να γεννηθεί κάτι ζωντανό απ’ αυτούς τους σάπιους καιρούς;» αναρωτιέται ένας από τους ήρωες του Φάλαντα. Απαντώ θετικά κρατώντας ως γνώμονα το ίδιο το έργο του Φάλαντα, όπως και τους λογοτεχνικούς του ήρωες, που, παρότι βουτιούνται μέσα στον βούρκο, κρατούν εντός τους τον σπόρο του ανθρωπισμού. Στο τέλος αυτής της μεγαλειώδους, σκοτεινής τοιχογραφίας της Γερμανίας του 1923, ο σπόρος θα πάρει να μεγαλώνει για να οδηγήσει τον αναγνώστη στην απελευθέρωση, και μέσα από το λογοτεχνικό κόσμο του Φάλαντα θα βγει κερδισμένος από μια πλούσια εμπειρία. Στον πρώτο τόμο η πλοκή και η δράση τοποθετούνται αποκλειστικά στο Βερολίνο, στο περιορισμένο χρονικό διάστημα, μιας μέρας τέλη Ιουλίου του 1923, με αφόρητη ζέστη. Στον δεύτερο τόμο η πλοκή και η δράση μεταφέρονται στην ύπαιθρο, σ’ ένα μεγάλο κτήμα (τσιφλίκι) κοντά στα σύνορα με την Πολωνία. Το Βερολίνο είναι ο παρακμιακός τόπος, ο βούρκος της ασφάλτου, τα Σόδομα και τα Γόμορρα, ο επικίνδυνος αισθησιασμός – «ανάθεμα στον αισθησιασμό» λέει κάποιος ήρωας, υπόκοσμος, παράνομες χαρτοπαικτικές λέσχες, γκρεμισμένες προσόψεις των κτιρίων, κοκαΐνη, πορνεία. Ενώ η ύπαιθρος θα είναι το αντίθετό του μια συνθήκη αθωότητας. Ωστόσο ο αναγνώστης προχωρώντας θα ανακαλύψει ότι Βερολίνο και ύπαιθρος είναι οι δυο όψεις του ίδιου νομίσματος καθώς ότι συμβαίνει στο Βερολίνο επηρεάζει και την ύπαιθρο. Τρεις οι βασικοί ήρωες του μυθιστορήματος ο ίλαρχος Γιόαχιμ φον Πράκβιτς, ο υπολοχαγός Φον Στούντμαν και ο δόκιμος αξιωματικός Βόλφγκανγκ Πάγκελ (Βολφ = λύκος, στα γερμανικά) και γύρω από αυτούς πλέκεται το υφάδι της ζωής των υπόλοιπων ηρώων. Το 1923 το Βερολίνο θυμίζει ανατολίτικο παζάρι και οίκο ανοχής. O νεαρός Βόλφγκανγκ Πάγκελ, αξιωματικός στον Α΄ Παγκόσμιο, άνεργος πλέον, προσπαθεί να επιβιώσει σαν λύκος ανάμεσα σε λύκους, ρισκάροντας τα πάντα στο καζίνο και στη ζωή. Πώς άρχισε η σταδιακή διάβρωση μιας ολόκληρης χώρας από τη ναζιστική ιδεολογία; Γιατί κατέρρευσε η κοινωνία, ο πολιτισμός και η οικονομία μετά την ταπεινωτική ήττα της Γερμανίας στον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο και τη Συνθήκη των Βερσαλλιών; Ερωτήματα που ο Φάλαντα επεξεργάζεται με τολμηρή σκέψη και μοναδική αφηγηματική δεξιοτεχνία. Η μετάφραση της Ιωάννας Αβραμίδου είναι εξαιρετική. Αποδίδει με επιτυχημένο τρόπο στα ελληνικά ιδιόλεκτα, χρησιμοποιώντας ελληνικές ντοπιολαλιές.
Στο δεύτερο μέρος της εκπομπής η Μαρία Παπαδάκη με το νέο της βιβλίο «Ανέφαλα κι αγρίμια» με μια νέα παραμυθένια ιστορία βγαλμένη από την ομορφιά της Κρήτης και τη βαθιά παραμυθολογική ιστορία της που ζωντανεύει μέσα στις σελίδες του βιβλίου της Παπαδάκη. Ένας δυνατός παράφορος αιώνιος έρωτας που παλεύει να επιζήσει. Ένας φόνος στα Λιχαδονήσια που θα ανατρέψει τη στρωμένη ζωή των πρωταγωνιστών. Η Κρήτη η Κύπρος η Κωνσταντινούπολη ταξιδεύουν τον αναγνώστη στα πανέμορφα μέρη τους με τα αρώματα τους και τη γοητεία τους, μυστήριο, σαγήνη, περιπέτεια και μυστικά και κρυμμένες αλήθειες, ώστε να κρατήσουν τον αναγνώστη μέχρι και την τελευταία σελίδα με τις ανατροπές του. Έχει κάτι μαγικό το βιβλίο και αυτό ίσως να προέρχεται από τη σοφή γιαγιά Κιράζ που μπορεί να μας φιλέψει με κάποιο χρησμό αγάπης.
