Αυτό το Σάββατο στην εκπομπή του «Ράδιο Ένα 102,5» «Βιβλίο και Πολιτισμός» που επιμελείται και παρουσιάζει η Σοφία Νικολάου θα παρουσιάσουμε το νέο βιβλίο του Νίκου Μπιλανάκη «1830-2020 Ιστορία της Ψυχιατρικής στην Νεότερη Ελλάδα», που κυκλοφόρησε πρόσφατα από τις εκδόσεις Βήτα medical arts. O Nίκος Μπιλανάκης, πρώην Δ/ντης ΕΣΥ ψυχίατρος έχει ασχοληθεί ιδιαίτερα με τις κοινωνικές διαστάσεις της ψυχιατρικής. Από την ίδια εκπομπή είχαμε παρουσιάσει πριν 2 περίπου χρόνια το βιβλίο του «Το θρόισμα των πεύκων», μια προδιαγεγραμμένη ιστορία τοξικομανίας». Στην Ιστορία της Ψυχιατρικής στη Νεότερη Ελλάδα μιλά για το διαχωρισμό των πρακτικών αντιμετώπισης σε Ανατολή και Δύση. Έτσι, η πεποίθηση ήταν στην ελληνική κοινωνία ότι η παρεκκλίνουσα συμπεριφορά και η ψυχοπάθεια οφειλόταν στην παρουσία δαιμονικών πνευμάτων εντός του ασθενούς και ως εκ τούτου παραπεμπόταν στους κληρικούς για να διώξουν τα δαιμόνια με τη θεϊκή παρέμβαση. Στην Δύση οι φρενοβλαβείς αντιμετωπιζόταν είτε σαν ιερά πρόσωπα είτε σαν δαιμονόπληκτοι ενώ με την προτροπή του Αυγουστίνου κατέληξαν ότι επρόκειτο περί κατειλημμένων από κακά πνεύματα οπότε άρχισαν να διώκονται από την Ιερά εξέταση και αργότερα τους θεωρούσαν ανθρώπους στερημένους από λόγο, ανίκανους να σκεφτούν ή να παράξουν έργο. Αντίθετα η ορθοδοξία έδιδε παρηγοριά και υποστήριξη. Με πολλά λογοτεχνικά παραδείγματα μας παρουσιάζει ο συγγραφέας τον τρόπο που η ελληνική κοινωνία αντιμετώπιζε τους φρενοβλαβείς ακόμη και στον Λοξία Απόλλωνα αναφέρεται ο οποίος θεωρήθηκε προστάτης των φρενοβλαβών. Ο δρόμος στάθηκε το καταφύγιο του τρελού στα πρώτα χρόνια σύστασης του Ελληνικού κράτους. Μετά εισάγουμε από τη Δύση έναν νόμο και δημιουργούνται δυο φρενοκομεία. Το Δαφνί γιατί δημιουργήθηκε. Οι περιπλανώμενοι φτωχοί ασθενείς που άλλοτε γύριζαν στους δρόμους γεμίζουν το Δαφνί. Η Λέρος πώς και γιατί επιλέχθηκε το νησί. Προβλήματα από την ιδρυματοποίηση των ασθενών που έζησαν συχνά σε άθλιες συνθήκες. Ανάπτυξη νέων δομών ιδιωτικές κλινικές, αμφισβήτηση του ασύλου και της ιδρυματοποίησης, ψυχιατρική μεταρρύθμιση τι συμβαίνει από το 1982 και μετά.
Στο δεύτερο μέρος της εκπομπής θα ακούσουμε το αφιέρωμα στον απελθόντα Βασίλη Αλεξάκη που δεν μπορέσαμε να πραγματοποιήσουμε την προηγούμενη φορά λόγω των τεχνικών προβλημάτων και μάλλον λόγω σφοδρής κακοκαιρίας.
