Ευθύνες στην κυβέρνηση ότι δεν περιφρούρησε το συγκριτικό πλεονέκτημα και την καλή εικόνα της χώρας στην πρώτη φάση της πανδημίας, καταλόγισε ο πρώην Υπουργός Υγείας και τομεάρχης Υγείας του ΣΥΡΙΖΑ κ. Ανδρέας Ξανθός, μιλώντας στο Ράδιο ΕΝΑ και στον Ηλία Κουτσερή. Ο πρώην Υπουργός μίλησε για ολιγωρία της κυβέρνησης ως προς τη στελέχωση του ΕΣΥ και απηύθυνε έκκληση να θωρακιστεί έστω και τώρα το σύστημα υγείας, να γίνουν προσλήψεις ώστε να ενισχυθούν και οι υπάρχοντες άνθρωποι της υγείας, οι οποίοι έχουν εξουθενωθεί εκτός από σωματικά αλλά και ηθικά.
Πως κρίνετε κ. Υπουργέ, την πορεία αντιμετώπισης του κορωνοϊού, διαπιστώνοντας πως σε σχέση με το πρώτο κύμα της πανδημίας δεν υπήρχε κριτική στο θέμα των χειρισμών της κυβέρνησης, αλλά μία κατά κάποιο τρόπο…, σύμποια;
Βεβαίως υπήρξε σύμπνοια και στήριξη και κλίμα συναίνεσης με την καθοριστική συνδρομή της αξιωματικής αντιπολίτευσης και αυτό είχε αποτέλεσμα στη συμμόρφωση της κοινωνίας στην πιο αποτελεσματική εφαρμογή των μέτρων για την προστασία της δημόσιας υγείας. Το πρόβλημα είναι, ότι δεν περιφρουρήθηκε αυτό το συγκριτικό πλεονέκτημα της πρώτης φάσης. Δεν περιφρουρήθηκε με ευθύνη της κυβέρνησης η καλή πορεία της χώρας στην πανδημία στο πρώτο κύμα, δεν προετοιμαστήκαμε έγκαιρα για τα ασφαλή υγειονομικά στάνταρτ που θα άνοιγε η οικονομία και ο τουρισμός, δεν προετοιμάστηκε το ΕΣΥ για το δεύτερο κύμα που ξέραμε ότι θα έρθει, με αποτέλεσμα να τρέχουμε τώρα και να μην φτάνουμε.
Αυτό που είπε ο Πρωθυπουργός, η ομολογία του περί εφησυχασμού, ο εφησυχασμός δεν ερμηνεύεται με ψυχολογικούς όρους, δηλαδή είχαμε κουραστεί και χρειαζόμασταν χαλάρωση. Ο εφησυχασμός δημιουργήθηκε με πολιτική ευθύνη. Δηλαδή η κυβέρνηση προσπάθησε να κεφαλαιοποιήσει πολιτικά αυτή την καλή πορεία στην αρχική φάση, να πει ότι είμαστε οι καλύτεροι, είμαστε η χώρα αναφοράς σε όλο τον κόσμο, είμαστε ασφαλείς. Άφησε ένα κλίμα αυταρέσκειας και αλαζονείας και υποτίμηση του κινδύνου. Το Lockdown είναι μία ομολογία συνολικής αποτυχίας στη διαχείριση. Τώρα, το μεγάλο θέμα που ενδιαφέρει τον κόσμο, δεν είναι η κριτική προς την κυβέρνηση, αλλά τι κάνουμε από δω και πέρα. Κι εμείς αυτό θέλουμε να ξεκαθαρίσουμε και το αποτύπωσε πολύ καλά στη συνέντευξη Τύπου ο Αλέξης Τσίπρας, ότι εμείς θα συμπεριφερθούμε σε αυτή τη φάση με την ίδια υπευθυνότητα και προτεραιότητα για μας δεν είναι να κάνουμε απλώς αντιπολίτευση, αλλά να σωθούν ανθρώπινες ζωές.
Να υπάρχει ένα κλίμα συνεννόησης και συναίνεσης στο πολιτικό σύστημα, στις κοινωνικές δυνάμεις, να δώσουμε το σήμα στους ανθρώπους ότι τα πράγματα είναι όντως δύσκολα, υπάρχει πραγματικός κίνδυνος και πρέπει να υπάρξει μια συστράτευση ώστε να ενισχύσουμε το σύστημα υγείας και να περιορίσουμε τη διασπορά του ιού στην κοινότητα, στον γενικό πληθυσμό, σε κλειστές δομές κτλ γιατί εκεί έχουμε ανεξέλεγκτη και δραματική τροπή και να στηρίξουμε την κοινωνία, που θα πληγεί. Να στηρίξουμε το εισόδημα, την κοινωνική συνοχή και την αξιοπρέπεια των ανθρώπων. Γιατί εάν αυτό δεν συμβεί, θα ενισχύεται η αμφισβήτηση και η δυσπιστια στην κοινωνία, θα ενισχύεται η συνωμοσιολογία γύρω από τον ιό και τις διαστάσεις του κινδύνου και όλες αυτές οι παραδοξολογίες που κινδυνεύουν να οδηγήσουν σε άσχημα μονοπάτια την κατάσταση και κινδυνεύει να πάει χαμένο και το lockdown. Αυτό είναι το μεγάλο θέμα. Αποφασίστηκε μέσω από μία σωρεία προβληματικών χειρισμών. Τουλάχιστον να πιάσει τόπο το Lockdown, να αποφύγουμε την τραγωδία και να υπάρξει μία σοβαρή παρέμβαση στήριξης του συστήματος υγείας και της κοινωνίας. Αυτό είναι η πολιτική προτεραιότητα.
Θα μπορούσαν να γίνουν πράγματα αυτό το εξάμηνο που πέρασε και δεν έγιναν;
Προφανέστατα έπρεπε να γίνουν. Εμείς λέγαμε από την αρχή, από την άνοιξη να ενσωματωθούν οι δομές Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας στο σχεδιασμό του Υπουργείου για την πανδημία. Δεν το έκανε η κυβέρνηση. Άρχισε να συζητάει για την πρωτοβάθμια φροντίδα από τα τέλη του Σεπτέμβρη, δεν έχει βάλει όλες τις δομές, έχει βάλει τα μισά, στην αρχή είχαν εξαιρέσει τις ΤΟΜΥ, αλλά δεν υπάρχει ουσιαστική προετοιμασία της πρωτοβάθμιας φροντίδας για να παίξει ένα ρόλο φίλτρου προς τα Νοσοκομεία, τα οποία σήμερα δέχονται όλη την πίεση, ιδιαίτερα τα ΤΕΠ, οι κλινικές Covid, που νοσηλεύουν ασθενείς με κορωνοϊό και βεβαίως και οι ΜΕΘ. Αυτοί είναι οι κρίσιμοι κρίκοι. Ο κόσμος που εργάζεται εκεί είναι στα όρια του burn out, δηλαδή της επαγγελματικής εξουθένωσης. Οι άνθρωποι βιώνουν μια πολύ μεγάλη δυσκολία και στέλνουν μία κραυγή αγωνίας. Την ακούει κανένας αυτή την κραυγή αγωνίας ή επαναπαύονται και λένε ωραία αφηγήματα περί θωράκισης του συστήματος υγείας, περί χιλιάδων προσλήψεων, περί διπλασιασμού των ΜΕΘ κτλ.. Όλα αυτά κατά τη γνώμη μου κατέρρευσαν μόνο από την ανακοίνωση του lockdown. Σημαίνει ότι όλο αυτό το σύστημα δεν είχε προετοιμαστεί επαρκώς κι ακόμη κι αν έγιναν κάποια θετικά βήματα, φάνηκαν ότι δεν ήταν επαρκή και αποτελεσματικά για να θωρακίσουν το σύστημα υγείας σ’ αυτή τη φάση. Είμαστε στην αρχή του δεύτερου κύματος, ας φανταστούμε τι θα γίνει στο επόμενο διάστημα. Τα περιοριστικά τώρα μέτρα και η απαγόρευση των μετακινήσεων αυτές τις ημέρες, θα αποδώσει στη διασπορά των κρουσμάτων, μετά από δύο- τρεις εβδομάδες περίπου και στο μεσοδιάστημα χρειάζεται μία τρομερή κινητοποίηση πόρων και ανθρώπινου δυναμικού και συστράτευση των πάντων.
Εμείς έχουμε πει να αξιοποιηθεί και ο ιδιωτικός τομέας, να αναλαμβάνει και περιστατικά covid όχι μόνο μη covid και να αξιοποιηθούν και τα στρατιωτικά Νοσοκομεία , όπως στη Θεσσαλονίκη με το 424. Να γίνει τρομερή κινητοποίηση για να αποσυμφορηθούν και τα άλλα Νοσοκομεία που είναι η φροντίδα και των άλλων ασθενειών. Αν μόνο επικεντρωθεί το σύστημα υγείας στον covid θα έχουμε παράπλευρες απώλειες από όλη την υπόλοιπη νοσηρότητα, από τους εκατοντάδες χιλιάδες ασθενείς με χρόνια νοσήματα που θέλουν παρακολούθηση. Δεν γίνονται να πηγαίνουν όλα πίσω και όσοι έχουν να πηγαίνουν στον ιδιωτικό τομέα. Τα πράγματα είναι πολύ δύσκολα για να τα αντιμετωπίζει η κυβέρνηση με αυτή την έπαρση που βλέπω όταν ακούω τους Υπουργούς. Επίσης, είναι απαράδεκτο να μην αποζημιώνει ο ΕΟΠΥΥ στο 100% τα τεστ κορωνοϊού, και δεν γίνονται στις δημόσιες δομές υγείας, μια εξέταση που αφορά την δημόσια υγεία. Ο κόσμος πρέπει να έχει ένα αρνητικό τεστ για να πάει στη δουλειά του, για να γυρίσει ο εκπαιδευτικός και ο μαθητής στο σχολείο. Η πραγματικότητα είναι ζοφερή και θα γίνει χειρότερη, βλέποντας τα κυβερνητικά αντανακλαστικά και για τη στήριξη του ΕΣΥ, αλλά και της κοινωνίας.
Δεν δίνονται λέτε χρήματα, αλλά δεν … δίνονται και στοιχεία λέτε συχνά… Για παράδειγμα ο συνολικός αριθμός των τεστ ή προτάσεις των ειδικών…
Υπάρχει τρομερή αδιαφάνεια και μια προβληματική πρόσβαση στα δεδομένα και δεν το λέμε πια εμείς το λένε και μέλη της Επιτροπής Εμπειρογνωμόνων. Χρειάζεται διαφάνεια. Η διαφάνεια και η έγκαιρη ενημέρωση, είναι όρος για κοινωνικες συναίνεσης, για συμμόρφωση στα μέτρα και παρεμβάσεις που πρέπει να γίνουν αυτή την περίοδο.
Θα μπορούσε να ενισχυθεί το προηγούμενο διάστημα το σύστημα υγείας με ιατρικό προσωπικό; Λαμβάνω ως παράδειγμα το Νοσοκομείο Βόλου, που αναμέναμε 14 γιατρούς εδώ και μεγάλο διάστημα, μετά από προκήρυξη και ανέλαβαν μόλις οι τέσσερις…
Είμαστε στο σημείο που χρειάζεται μία σοβαρή και επείγοντως χαρακτήρα παρέμβαση. Μια έκκληση, να βγει η ελληνική πολιτεία δια της κυβερνήσεως και να πει , «κάνουμε έκκληση στους υγειονομικούς της χώρας και εκτός, να έρθουν να βάλουν πλάτη». Θα πάρουμε όσους δείξουν διαθεσιμότητα, αλλά θα τους εγγυηθούμε εργασιακή προοπτική, ότι τις θέσεις που θα καλύψουν τώρα θα τις προκηρύξουμε μόνιμες με ειδικό bonus προϋπηρεσίας και να υπάρξει μία παρακαταθήκη στο ΕΣΥ. Αυτό το σήμα δεν το έχει δώσει η κυβέρνηση. Να δώσει ένα σήμα μακροπρόθεσμης και σταθερού χαρακτήρα ενίσχυσης του ΕΣΥ. Αυτό είναι και το καλύτερο σήμερα απέναντι στους ήδη υπηρετούντες, χρειάζεται ενίσχυση του ηθικού των ανθρώπων αυτό τον καιρό. Οι άνθρωποι είναι κουρασμένοι και όταν δεν βλέπουν κινήσεις ουσιαστικής στήριξης, απογοητεύονται ακόμη περισσότερο. Αν καταρρεύσει το ηθικό των ανθρώπων ακόμη και να έχουμε κρεβάτια Εντατικής, ακόμη κι αν έχουμε μόνιτορ και αναπνευστήρες. Αυτά δεν είναι λύση. Δεν μπορούν να λειτουργήσουν χωρίς τον ανθρώπινο παράγοντα. Είναι τόσο απλό και τόσο κρίσιμο. Θέλει μία μέγιστη κινητοποίηση πόρων ανθρώπινων και υλικών.
