Πρωτογενές πλεόνασμα της τάξης του 3,9% εμφάνισε ο προϋπολογισμός του 2016, σύμφωνα με τις πρώτες μετρήσεις της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής (ΕΛΣΤΑΤ), υπερβαίνοντας κατά πολύ τον μνημονιακό στόχο του 0,5%.
Συγκεκριμένα, σε πρωτογενές επίπεδο, το πλεόνασμα καθορίστηκε στα 6,937 δισ. ευρώ έναντι ελλείμματος 4,105 δισ. ευρώ (2,3% του ΑΕΠ) το 2015.
Οι δαπάνες της γενικής κυβέρνησης περιορίστηκαν στα 86,185 δισ. ευρώ (95,2 δισ. το 2015), ενώ τα έσοδα ενισχύθηκαν στα 87,473 δισ. ευρώ (84,8 δισ. το 2015).
Την ίδια ώρα, το ισοζύγιο της γενικής κυβέρνησης διαμορφώθηκε σε πλεόνασμα, ύψους 1,3 δισ. ευρώ (0,7% του ΑΕΠ), έναντι ελλείμματος 5,9% το προηγούμενο έτος.
Τέλος, το ύψος του ακαθάριστου ενοποιημένου χρέους αυξήθηκε στα 314,9 δισ. ευρώ (179% του ΑΕΠ), έναντι 177,4% το 2015.
Τα παραπάνω στοιχεία έχουν υπολογιστεί βάσει του ευρωπαϊκού προτύπου «ESA 2010», το οποίο ωστόσο, διαφέρει από τον «μνημονιακό ορισμό» του πρωτογενούς πλεονάσματος.
Σε κάθε περίπτωση, πάντως, αξιωματούχοι του υπουργείου Οικονομικών υποστηρίζουν ότι το «μνημονιακό» πλεόνασμα διαμορφώνεται αρκετά κοντά στο 3,9% του ΑΕΠ -δηλαδή τη σημερινή εκτίμηση της ΕΛΣΤΑΤ- με επίδοση σαφώς υψηλότερη έναντι του στόχου του τρίτου προγράμματος βοήθειας (0,5%).
Μια βασική διαφορά ανάμεσα στους δύο τρόπους υπολογισμού, συνίσταται στο ότι το «μνημονιακό» πρωτογενές πλεόνασμα δεν περιλαμβάνει την κρατική υποστήριξη για τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα. Αυτή η υποστήριξη μπορεί να έχει αρνητικό ή και θετικό αντίκτυπο στη διαμόρφωση του πλεονάσματος.
Για παράδειγμα, το 2014, η επίπτωση ήταν θετική, καθώς οι αμοιβές που προέκυψαν από τις εγγυήσεις του διατραπεζικού δανεισμού και του συστήματος των ομολογιακών δανείων, καθώς και τα έσοδα από τις προνομιούχες μετοχές των τραπεζών, ήταν υψηλότερες από τις δεδουλευμένες δαπάνες. Αντίθετα, το 2013 και το 2015, η επίπτωση ήταν έντονα αρνητική λόγω της διαδικασίας ανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών.
Να σημειωθεί ότι το αποτέλεσμα της ΕΛΣΤΑΤ αποτελεί την 1η εκτίμηση των δημοσιονομικών στοιχείων του 2016, καθώς η 2η εκτίμηση αναμένεται τον Οκτώβριο.
Τι λέει η αντιπολίτευση
Η υπερφορολόγηση είναι η αιτία του υψηλού πρωτογενούς πλεονάσματος που πέτυχε η χώρα το 2016, είναι η θέση στην οποία συγκλίνουν τα κόμματα της αντιπολίτευσης σχολιάζοντας τις ανακοινώσεις της ΕΛΣΤΑΤ.
Το πρωτογενές πλεόνασμα του κ. Τσίπρα οφείλεται στην καταστροφή της οικονομίας, σχολίασε ο εκπρόσωπος Τύπου της ΝΔ, Βασίλης Κικίλιας για τις ανακοινώσεις της ΕΛΣΤΑΤ.
Ο ίδιος πρόσθεσε πως «εάν τα πράγματα στην οικονομία πήγαιναν καλά, κανείς δεν θα ζητούσε πρόσθετα μέτρα για τα επόμενα χρόνια».
Σύμφωνα με τον εκπρόσωπο της ΝΔ το πλεόνασμα οφείλεται:
Στην υπερφορολόγηση νοικοκυριών και επιχειρήσεων, με μέτρα άνω των 5 δις μόνο για το 2016.
Στην εκτόξευση των κατασχέσεων και των αναγκαστικών μέτρων είσπραξης.
Σε μια γενικευμένη εσωτερική στάση πληρωμών προς τον ιδιωτικό τομέα.
«Σε λίγες μέρες, η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛ θα φέρει στη Βουλή τις περικοπές των συντάξεων για πάνω από 1.000.000 Έλληνες και τη μείωση του αφορολόγητου, που πλήττει όλους τους Έλληνες και ιδιαίτερα τους πιο αδύναμους και τη μεσαία τάξη. Με αυτήν την κυβέρνηση, η πορεία της χώρας είναι προδιαγεγραμμένη: Πραγματική οικονομία σε ασφυξία, Ελλάδα σε ύφεση, κοινωνία σε απόγνωση. Η χώρα χρειάζεται μια άλλη κυβέρνηση για να μπει σε τροχιά σταθερής ανάπτυξης με γενναίες μειώσεις φόρων, περικοπές δαπανών και προσέλκυση επενδύσεων».
Η επικεφαλής της Δημοκρατικής Συμπαράταξης, Φώφη Γεννηματά, δήλωσε για το πρωτογενές πλεόνασμα: «Tο υψηλό, πράγματι, πρωτογενές πλεόνασμα του 2016, δεν είναι αποτέλεσμα μιας υγιούς προσπάθειας στην οικονομία, με ανάπτυξη, επενδύσεις και θέσεις εργασίας. Οφείλεται κατά κύριο λόγο στην εξοντωτική υπερφορολόγηση των νοικοκυριών και των επιχειρήσεων κι όχι στην καταπολέμηση της μεγάλης φοροδιαφυγής και του λαθρεμπορίου, όταν οι έλεγχοι το 2016 σημείωσαν ιστορικό χαμηλό».
Η ίδια πρόσθεσε ότι το κεντρικό ζητούμενο της χώρας είναι η ανάπτυξη, που μεταξύ των άλλων καθιστά ρεαλιστικά και τα πρωτογενή πλεονάσματα. «Στον τομέα αυτό, οι επιδόσεις της κυβέρνησης του κ. Τσίπρα είναι θλιβερές και έφεραν το μεγαλύτερο μέρος των μέτρων 9 δισ. ευρώ. Αυτές κυρίως είναι ο λόγος που μπαίνουν οι συντάξεις και το αφορολόγητο στην προκρούστεια κλίνη των πρωτογενών πλεονασμάτων» συμπλήρωσε.
«Η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ εμφανίζει ως επιτυχία τα ματωμένα πλεονάσματα των περικοπών και της φοροληστείας, κρύβοντας ότι η πολιτική αυτή, όχι μόνο θα συνεχιστεί, αλλά και θα ενταθεί με το νέο πακέτο μέτρων που ετοιμάζει να φέρει προς ψήφιση στη βουλή. Στην ουσία κάνει αυτό που έκανε παλιότερα η κυβέρνηση των ΝΔ-ΠΑΣΟΚ, με τους οποίους σήμερα αλλάζει ρόλους, ώστε από κοινού να κρύψουν τη στρατηγική τους σύμπλευση στην πολιτική χρεοκοπίας του λαού» αναφέρεται σε ανακοίνωση του ΚΚΕ.
Το Ποτάμι σε ανακοίνωσή του σημειώνει πως πρωτογενές πλεόνασμα 3,9% σημαίνει «υπερφορολόγηση της Ελλάδας που (ακόμη) εργάζεται και παράγει, αύξηση των προκαταβολών φόρου στις επιχειρήσεις, στους αγρότες και στους ελεύθερους επιχειρηματίες, μη αποπληρωμή των υποχρεώσεων του Δημοσίου (τον Δεκεμβρίου τα ληξιπρόθεσμα ανέρχονταν στα 4,554 δις – τον Φεβρουάριο έφτασαν τα 5,048 δις), καθυστέρηση επιστροφών ΦΠΑ (ανάμεσα σε αυτές και επιστροφές 1 δις που δεν έχουν επεξεργαστεί από τις ΔΟΥ – ο μέσος χρόνος αναμονής για την επιστροφή ΦΠΑ ξεπερνά τις 350 ημέρες ενώ υπάρχουν επιχειρήσεις που περιμένουν την επιστροφή ΦΠΑ 4,5 χρόνια)».
«Το πλεόνασμα λοιπόν δεν είναι καρπός ανάπτυξης, αλλά προϊόν αφαίμαξης της κοινωνίας από τους ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ. Αφαίμαξη που συνεχίστηκε και το ’17. Αφαίμαξη που τρέφει ένα κομματικό κράτος (με ρεκόρ πενταετίας στις προσλήψεις εκτάκτων και συνεχή διόγκωση των κυβερνητικών γραφείων). Αφαίμαξη που δεν θα σταματήσει όσο κυβερνούν ιδεοληπτικοί λαϊκιστές που αδιαφορούν για την παραγωγή και την πραγματική οικονομία» καταλήγει η ανακοίνωση.
