Απ. Βανταράκης: Θα έχουμε μεγάλα… ζητήματα διάγνωσης των κρουσμάτων

Το Κράτος έχει μπει πάλι στη διαδικασία του εκφοβισμού που σε θέματα δημόσιας υγείας δεν είναι ο ενδεδειγμένος τρόπος
Θα μπορούσαμε να έχουμε φτιάξει μικρά, γρήγορα και ευκίνητα εργαστήρια είπε ο καθηγητής επιδημιολογίας

Πιο προσεκτικό και αξιοποιώντας όλες του τις δυνάμεις έπρεπε να ήταν το κράτος στην αντιμετώπιση του κορωνοϊού, σύμφωνα με τον Καθηγητή Δημόσιας Υγείας και Επιδημιολογίας του Πανεπιστημίου Πατρών και πρόεδρο της Πανελλήνιας Ένωσης Βιοεπιστημόνων κ. Απόστολο Βανταράκη, ο οποίος μίλησε στο Ράδιο ΕΝΑ και στον Ηλία Κουτσερή. Ο Καθηγητής τόνισε πως η έλευση των τουριστών έφερε αύξηση στα κρούσματα του νέου ιού και το κράτος έπρεπε να είχε οργανωθεί καλύτερα αναφορικά με την ποσόστωση των τεστ. Παράλληλα, επεσήμανε πως έπρεπε να έχει γίνει μείωση στον αριθμό των μαθητών ανά τάξη, ενώ υπογράμμισε τη σπουδαιότητα ύπαρξης μοριακών αναλυτών στις έδρες των νομών, για την ταχύτητα έκδοσης αποτελεσμάτων.

Πως βαδίζουμε με την πανδημία αυτή την περίοδο, μετά και την αύξηση των κρουσμάτων;

Είμαστε σε ένα δύσκολο σημείο της επιδημίας. Τώρα εάν έχει ολοκληρωθεί ή είμαστε στη μέση του δεύτερου κύματος δεν έχει μεγάλη σημασία, ο όρος δεύτερο κύμα είναι κυρίως για μας. Βλέπουμε μία σημαντική άνοδο κρουσμάτων, που διαρκώς αυξάνονται και κυρίως τα ποιοτικά χαρακτηριστικά της πανδημίας, είναι το μεγαλύτερο πρόβλημα, δηλαδή αυξάνεται η ηλικία των ανθρώπων που νοσηλεύονται, αυξάνονται οι διασωληνωμένοι. Είμαστε σε ένα κρίσιμο σημείο, όπου θα πρέπει να προσέξουμε πάρα πολύ ώστε και να μην μας ξεφύγει, αλλά ταυτόχρονα αυτό που υπήρξε εξ αρχής βασικό πρόβλημα είναι να μην ζοριστεί το σύστημα υγείας και αντιμετωπίσουμε πολύ σοβαρότερα προβλήματα.

Τα υγειονομικά πρωτόκολλα στον τουρισμό και σε άλλους τομείς της οικονομίας και κοινωνίας λειτούργησαν θετικά τελικά στην πορεία της πανδημίας;

Θα μπορούσαμε να είμαστε λίγο καλύτερα, σε ότι αφορά την πρόληψη στην έλευση των τουριστών. Αυτό που είδαμε όλο το καλοκαίρι με σταθερό αριθμό κρουσμάτων , με τη μεγάλη διασπορά, που αυτό ήταν και το μεγαλύτερο πρόβλημα που δημιουργήθηκε, ήταν κυρίως από τον τουρισμό. Δηλαδή η έλευση των τουριστών έφερε αύξηση κρουσμάτων , άρχισε σιγά σιγά η μετάδοση στην κοινότητα, γιατί ο κόσμος κινείται και μέσω του εσωτερικού τουρισμού. Θα μπορούσαμε να ήμασταν λίγο πιο αυστηροί ή να επενδύουμε περισσότερα χρήματα στον τουρισμό με την έννοια ότι θα έπρεπε να γίνουν και περισσότερα τεστ στις πύλες εισόδου. Θα μπορούσαμε να έχουμε φτιάξει μικρά, γρήγορα και ευκίνητα εργαστήρια , που τεχνικά είναι εύκολο. Το ζήτημα είναι πως τώρα ο τουρισμός έχει παρέλθει. Τώρα στο προσκήνιο είναι τα σχολεία και δευτερευόντως η έλευση της γρίπης, περί τον Οκτώβριο ουσιαστικά . Εκεί πιστεύω ότι θα δεχτούμε την μεγαλύτερη πίεση , καθώς γρίπη και κορωνοϊός έχουν παρόμοια συμπτώματα, θα είναι δύσκολη η διάγνωση των κρουσμάτων κι αυτό θα δημιουργήσει μεγαλύτερη διασπορά, γιατί δεν θα ταυτοποιούνται εύκολα τα κρούσματα.

Η χρήση της μάσκας στα σχολεία ήταν τελικά το μόνο και ενδεδειγμένο μέτρο που θα μπορούσε να εφαρμοστεί ;

Έχουμε αναφερθεί κι εγώ ως επιδημιολόγος στο Εργαστήριο και στην τοπική κοινωνία, ότι η μάσκα είναι εργαλείο. Και είναι το τελευταίο και ιδανικό μας εργαλείο. Κατά τη γνώμη μας θα έπρεπε τα σχολεία να έχουν ήδη προσπαθήσει να γίνει μείωση του αριθμού των μαθητών ανά τάξη. Στην Πάτρα πάνω από το 80% των σχολείων έχει 27 μαθητές ανά τάξη ίσως και παραπάνω. Μόνο στα άκρα της πόλης σε κάποια μικρά σχολεία υπάρχει μικρότερος αριθμός. Στον αστικό ιστό οι μαθητές είναι 25-27 σε κάθε αίθουσα, με αίθουσες που είναι μικρές , γι’ αυτό και όσο και να θέλεις να χρησιμοποιήσεις τη μάσκα σου δεν γίνεται. Γι’ αυτό και βλέπουμε μία επιθετικότητα στη χρήση της μάσκας, ότι θα παίρνουν απουσίες τα παιδιά, δεν θα παρακολουθούν το μάθημα, γιατί καταλαβαίνει αυτή τη στιγμή το κράτος ότι με τον τρόπο που έχει χειριστεί τα πράγματα δεν μπορεί να κάνει κάτι άλλο. Δεν μπορεί να χρησιμοποιήσει κάτι άλλο ως μέτρο κι έχει μπει πάλι στη διαδικασία του φόβου, του εκφοβισμού που για μένα σε θέματα δημόσιας υγείας δεν είναι ο ενδεδειγμένος τρόπος . Είναι ένας γρήγορος τρόπος πχ όταν σε γράφει η αστυνομία όταν δεν φοράς κράνος , αλλά πρέπει να καταλαβαίνεις γιατί πρέπει να φοράς κράνος.
Θέτετε πανελλαδικά όλα σας τα μέλη στη διάθεση του Υπουργείου Παιδείας προς την ενημέρωση όλων των σχολικών κοινοτήτων. Υπήρξε κάποια απάντηση από την Υπουργό στην πρότασή σας;
Ορισμένες φορές σ’ αυτή τη χώρα ξαφνιάζεσαι κι από τις αντιδράσεις. Έρχεται ένας συνδικαλιστικός φορέας, δεν ζητάει χρήματα, δεν διεκδικεί χρήματα, δεν διεκδικεί τίποτα αυτή τη στιγμή και λέει ότι είμαστε εδώ, κάθε σχολείο έχει τουλάχιστον έναν βιολόγο, οι βιολόγοι είναι οι πιο κοντινοί για να εκπαιδεύσουν για τις βιολογικές οντότητες, δηλαδή για έναν μικροοργανισμό, ιούς κτλ, είμαστε απόλυτα διαθέσιμοι να οργανωθούμε, χωρίς να παράγουμε τίποτα, να πάρουμε το υλικό του ΕΟΔΥ και να το περάσουμε στη σχολική κοινότητα. Ακόμη, όχι μόνο δεν έχουμε πάρει απάντηση, αλλά ούτε ένα μπράβο για την ιδέα. Ορισμένες φορές είμαστε άξιοι της μοίρας μας. Έπρεπε μόνο του το κράτος να είχε κινητοποιηθεί πριν την έναρξη της σχολικής χρονιάς για να εκπαιδεύσει τους μαθητές. Έρχεται ένας συνδικαλιστικός φορέας και το προτείνει αυτό και τελικά δεν παίρνει απάντηση.

Τα επιδημιολογικά δεδομένα των ελέγχων που κάνει ο ΕΟΔΥ είναι γνωστά στην επιστημονική κοινότητα; Τα λαμβάνεται για επιστημονικές παρατηρήσεις;

Τα στοιχεία ο ΕΟΔΥ τα βγάζει κάπως καλυμμένα, δεν λέω ότι κρύβει κάτι, απλώς δεν είναι πλήρεις. Για παράδειγμα χθες είχαμε 372 κρούσματα, σε πόσα τεστ όμως; Και γιατί την Πέμπτη βγάλαμε 372, τα τεστ που έγιναν την Τετάρτη ή την Τρίτη είναι ο ίδιος αριθμός που έγιναν το Σαββατοκύριακο; Το Σαββατοκύριακο λογικά θα είχαμε λιγότερα κρούσματα. Η απολυτότητα των αριθμών πολλές φορές βολεύει σε μερικές περιπτώσεις για να δείξεις ορισμένα πράγματα που δεν μπορείς με άλλο τρόπο. Όμως δεν είναι η πραγματική αλήθεια.
Πρέπει να βλέπουμε κι άλλα δεδομένα. Την Πέμπτη τα 110 από τα 372 ήταν από ένα συγκεκριμένο εργασιακό χώρο, άρα ο αριθμός των κρουσμάτων είναι ο ίδιος. Βολεύει όμως με τον αριθμό των κρουσμάτων να δημιουργήσεις αυτό τον φόβο, ο οποίος κινητοποιεί κάποια πράγματα αλλά πρόσκαιρα. Ένα πράγμα που υπάρχει στη Δημόσια Υγεία είναι η κούραση. Εάν ο κόσμος κουραστεί δεν θα ακούει τίποτα κι αυτό θα λειτουργήσει απίστευτα αρνητικά σε τέτοιες περιπτώσεις.
Αυτό το φοβάμαι και λόγω της γρίπης. Θα έχουμε γρίπη όπως κάθε χρόνο τον Οκτώβριο, θα έχει κρύο, θα έχει υγρασία, θα κλείνετε σιγά σιγά ο κόσμος στα σπίτια του. Θα πρέπει και ο κόσμος να τηρεί απαρέγκλιτα τα μέτρα, αλλά και το κράτος θα πρέπει να είναι πολύ προσεκτικό σ’ αυτά που λέει, τα λεγόμενά του να είναι απολύτως στοχευμένα και αυτά που λέει να είναι επαρκή. Θα έχουμε μεγάλα ζητήματα διάγνωσης κρουσμάτων, θα κάνουμε διάγνωση σε ανθρώπους που έχουν γρίπη και δεν θα κάνουμε διαγνώσεις, δηλαδή τεστ σε ανθρώπους που πραγματικά θα έχουν τον κορωνοϊό.
Κι αυτό είναι λογικό και δεν μπορώ γ’ αυτό να αποδώσω ευθύνες στο κράτος, αλλά πραγματικά πρέπει να προετοιμαστούμε τώρα γιατί θα είναι δύσκολη περίοδος. Μην ξεχνάμε ότι εμείς αντιμετωπίσαμε πρώτη φορά τον κορωνοϊό τον Μάρτιο, μια περίοδο που είχε αρχίσει να ανοίγει ο καιρός, ο κόσμος άρχισε να βγαίνει έξω, τώρα όμως ο κόσμος θα κλείνεται μέσα.

Στο θέμα του εμβολίου δεν έχουν ξεκαθαρίσει τα πράγματα, εάν προχωρούμε στην παροχή και την κυκλοφορία του..

Στη Δημόσια Υγεία και γενικά στα θέματα υγείας δεν θα πρέπει να υπάρχει υπερβολή. Αυτό που έγινε προ ημερών με την διακοπή της διαδικασίας του εμβολίου του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης είναι κάτι πολύ συνηθισμένο . Στα εμβόλια και σε όλα τα φαρμακευτικά σκευάσματα αυτό γίνεται πολύ συχνά, γιατί η επιστημονική κοινότητα πρέπει να είναι σίγουρη ότι θα είναι ασφαλές. Όμως αυτό το γεγονός υπέρ- εμφανίστηκε στα μέσα, γιατί ο κόσμος ενδιαφέρεται και τα ΜΜΕ το παίζουν πολύ. Δεν είναι όμως κάτι τρομερό και φοβερό. Εφόσον είναι στη διαδικασία ελέγχων, μπορεί να έχεις διακοπές , δεν σημαίνει όμως ότι μπορεί να σταματήσει αλλά ούτε και να συνεχίσει. Οι άνθρωποι που κάνουν αυτή τη δουλειά γνωρίζουν πολύ καλύτερα. Κανείς δεν θέλει να σταματήσει, απλά πρέπει να υπάρχουν και έλεγχοι.
Όμως μεγεθύνεται η κατάσταση αυτή στα ΜΜΕ, γιατί υπάρχει και ενδιαφέρον. Αν γινόταν κάτι παρόμοιο στη διαδικασία ελέγχου άλλου εμβολίου, δεν θα δίναμε τόσο ενδιαφέρον.
Εσείς εκτιμάτε ότι τώρα η επιστημονική κοινότητα θα μπορέσει να βγάλει με ασφάλεια ένα εμβόλιο ή κάποια εμβόλια που θα αντιμετωπίζουν τον κορωνοϊό το επόμενο χρονικό διάστημα;
Εγώ αυτό που βλέπω, είναι ότι υπάρχει μία τεράστια κινητοποίηση σε σχέση με οποιαδήποτε άλλη περίπτωση. Ακόμη και σε πολύ σοβαρές ασθένειες όπως στον Έμπολα, επειδή ήταν στην αφρικανική ήπειρο κατά κύριο λόγο, η κινητοποίηση δεν φτάνει σ’ αυτά τα νούμερα που συζητάμε για τον κορωνοϊό και για τα χρήματα, αλλά και για την κινητοποίηση της επιστημονικής κοινότητας.
Αυτό είναι σίγουρα ελπιδοφόρο. Σίγουρα θα πάμε πολύ πιο γρήγορα απ’ ότι περιμέναμε, το πόσο γρήγορα θα πάμε έχει να κάνει με τα χαρακτηριστικά του ιού, τα οποία δεν ξέρουμε και με το τι στραβοπατήματα θα υπάρχουν. Κατά τη γνώμη μου θα πάνε γρήγορα.

Είχατε αναφέρει σε προηγούμενή μας συνέντευξη πως θα ήταν φρόνιμο να υπάρχει στην έδρα κάθε νομού ένας μοριακός αναλυτής για να προχωρούν με μια πιο γρήγορη διαδικασία τα τεστ και για να καθησυχάζει ο κόσμος και να υπάρχει μία καλύτερη ροή. Αυτό πρέπει να γίνει ενόψει του χειμώνα;

Χαίρομαι που εσείς το θυμάστε, το κράτος όμως δεν το ακούει. Πραγματικά έχουμε ζητήματα ταχύτητας. Είδαμε τον τελευταίο καιρό ότι το Κέντρο Αιμοδοσίας σταμάτησε τους ελέγχους γιατί στέλνονται δείγματα απ’ όλη την Ελλάδα. Υπάρχουν Πανεπιστήμια σε όλες σχεδόν τις μεγάλες περιφέρειες , υπάρχουν μηχανισμοί που θα μπορούσαν να κινητοποιηθούν. Για ένα πράγμα που παραπονιέμαι συνέχεια είναι ότι δεν έχουν κινητοποιηθεί όλες οι δυνάμεις του κράτους κι εννοώ επιστήμονες, φορείς κτλ.. Είναι λες και γίνεται μία κατάσταση εν κρυπτώ σε ορισμένες περιπτώσεις και είναι ανόητο να γίνεται γιατί είμαστε όλοι στην ίδια κατεύθυνση. Όλοι θέλουμε τις ταχύτητες, τις οποίες χρειαζόμαστε , ο ΕΟΔΥ θα έχει τον κεντρικό ρόλο και κανείς δεν αμφισβητεί τον ρόλο του, οπότε με την οργάνωση του ΕΟΔΥ υπάρχει εν κρυπτώ μία κοινότητα η οποία κινείται στον κορωνοϊό, λες και δεν υπάρχει άλλη επιστημονική κοινότητα. Κι αυτό το λέω με παράπονο γιατί υπάρχουν δυνάμεις που θέλουν να βοηθήσουν και είναι κρίμα να μην συμβαίνει σε μία χώρα που έχει ισχυρό επιστημονικό δυναμικό. Τα περισσότερα Πανεπιστήμια έχουν εργαστήρια που θα μπορούσαν να καλύψουν το θέμα του κορωνοϊού. Σκεφτείτε να οργάνωνες το δίκτυό σου με τα περισσότερα Πανεπιστήμια, να έχεις εργαστήρια κρατικά πέραν των ιδιωτικών.

Εγγραφείτε στην ομάδα Magnesianews στο Viber για να λαμβάνετε ενημερώσεις.
Ακολουθήστε τη ροή Magnesianews στο Google News και μείνετε σε επαφή με ότι συμβαίνει.