Άρδην έχουν αλλάξει οι εργασιακές σχέσεις τις τελευταίες δεκαετίες, με τα συνδικάτα, αλλά και τις οργανώσεις εργοδοτών, να έχουν χάσει τη δυναμική και το έρισμά τους, αφήνοντας τους εργαζόμενους εκτεθειμένους σε ατομικές σχέσεις εργασίας. Ο Αν. Καθηγητής στο Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο κ. Θεόδωρος Κουτρούκης μιλά στο νέο του βιβλίο, για τις σύγχρονες εργασιακές σχέσεις, παρέχοντας μυστικά για όλους τους ενδιαφερόμενους.
Για το νέο του βιβλίο μίλησε στο Ράδιο ΕΝΑ και στον Ηλία Κουτσερή και σημείωσε πως απευθύνεται κατά κύριο λόγο σε φοιτητές, αλλά και σε κάθε ενδιαφερόμενο να μάθει τα στοιχειώδη μυστικά των εργασιακών σχέσεων. Ωστόσο, επειδή είναι ένα θέμα πολύ δυναμικό και πολύ νευραλγικό προσπάθησε, όπως επεσήμανε, να δώσει τις κύριες διαστάσεις του θέματος σε 360 σελίδες τόσο από τη θεωρητική του όσο και από την πρακτική του διάσταση, ώστε κάποιος που δεν γνωρίζει πολλά γι’ αυτό το πεδίο, παρότι κάποια στιγμή στη ζωή του θα τον ενδιαφέρει πάρα πολύ, να μπορεί να μυηθεί σε αυτά, με έναν σύντομο τρόπο.
Πρόκειται για ένα βιβλίο, σύμφωνα με τον κ. Κουτρούκη χρήσιμο για τους διευθυντές ανθρωπίνων πόρων σε επιχειρήσεις, τους συνδικαλιστές, αξιωματούχους Υπουργείου Εργασίας που ασχολούνται με αυτά τα θέματα.
Οι αλλαγές στις εργασιακές σχέσεις
Μιλώντας για την ουσία των εργασιακών σχέσεων και πως αυτές έχουν μεταβληθεί, ο κ. Κουτρούκης αναφέρθηκε στις δεκαετίες του ‘80 και ‘90 λέγοντας πως «μια μεγάλη συλλογικοποίηση των εργασιακών σχέσεων, συνδικάτα ισχυρά, εργοδοτικές οργανώσεις κ.α. διαμορφώνονταν υπό την εποπτεία του κράτους εργασιακές σχέσεις μέσα σε ένα πολύ ελεγχόμενο πεδίο.
Από το 1995-2000 και μετά και κυρίως μετά το ευρώ, έχουμε μία απορρύθμιση, μια εξατομίκευση των εργασιακών σχέσεων και έχει υποχωρήσει πολύ ο ρόλος των συλλογικών οργανώσεων. Ενώ παλιά έπαιζαν σημαντικό ρόλο, πρωταγωνιστικό για παράδειγμα ο ΣΕΒ, η ΓΣΕΕ, η Εθνική Συνομοσπονδία Εμπορίου, τα συνδικάτα και οι ομοσπονδίες των εργοδοτών τώρα πια οι εργασιακές σχέσεις διαμορφώνονται στο επίπεδο της επιχείρησης και της ατομικής σχέσης εργασίας μεταξύ εργοδότη και εργαζόμενου, πολύ περισσότερο απ’ ότι τότε».
«Βιώνουμε το φαινόμενο πιο έντονα»
Μάλιστα, ο κ. Κουτρούκης επεσήμανε πως η απορρύθμιση αυτή των εργασιακών σχέσεων, η εξατομίκευση αλλά και η αποκέντρωσή τους είναι ένα παγκόσμιο φαινόμενο, όμως στην Ελλάδα, επειδή δεν υπήρχαν ισχυρές δομές και παραδόσεις στα εργατικά συνδικάτα και τις εργοδοτικές οργανώσεις που υπήρχαν κυρίως σε άλλες χώρες όπως στη Β. Ευρώπη, το φαινόμενο το βιώνουμε πιο έντονα.
«Η χώρα μας τα τελευταία δέκα χρόνια είχε και σοβαρότερα προβλήματα, το πρόβλημα της οικονομικής κρίσης, τα μνημόνια, συν τώρα όλα αυτά με την υγειονομική κρίση. Οπότε σε ένα πεδίο ήδη σαθρό έρχονται και οι εργασιακές σχέσεις να προσπαθούν σε μια κινούμενη άμμο να ισορροπήσουν. Υπάρχει μία μεγάλη μείωση της συμμετοχής του κόσμου στα εργατικά συνδικάτα, από τη δεκαετία ‘80-‘90 που είχαμε την κορύφωση και έφτανε στο 30%, στον ιδιωτικό τομέα σήμερα η συμμετοχή είναι σε ποσοστό μονοψήφιο, πολύ χαμηλό για να μπορεί ο εργαζόμενος να διεκδικεί πάρα πολλά πράγματα», είπε χαρακτηριστικά ο Αν. Καθηγητής.
Οι νέες εποχές φέρνουν και προκλήσεις στα εργασιακά
Εκτός από το τι άλλαξε ανά τις δεκαετίες, ο κ. Κουτρούκης αναφέρθηκε και στο σήμερα αλλά και το αύριο των εργασιακών σχέσεων, που διέπονται από πολλές προκλήσεις. Σύμφωνα με τον ίδιο πολλές από τις προκλήσεις τις είδαμε στην διάρκεια της πανδημίας, με την εντατική είσοδο της τηλεργασίας, ενώ, όπως τόνισε, υπάρχει και ένταση ανταγωνισμού και μεγάλη κινητικότητα του κεφαλαίου των επιχειρήσεων.
«Μετακομίζουν από μια χώρα στην άλλη πάρα πολύ εύκολα με βάση τα επενδυτικά και φορολογικά κίνητρα και αυτό πρέπει να το αντιμετωπίσει η εργασία που δεν έχει την ίδια κινητικότητα με το κεφάλαιο. Μπορεί να είδαμε στη χώρα μας την κινητικότητα με εισροές μεταναστευτικών πληθυσμών όσο και με το brain drain τη διαρροή επιστημόνων στο εξωτερικό, αλλά η εργασία για πολλούς λόγους, κοινωνικούς κυρίως δεν μετακινείται το ίδιο εύκολα όσο το κεφάλαιο. Εάν μια επιχείρηση μετακινηθεί από τον Βόλο στην Βουλγαρία ή την Αλβανία δεν είναι εξίσου εύκολο να φύγουν και οι εργαζόμενοι να δουλέψουν εκεί. Αυτό δημιουργεί πολλά προβλήματα», επεσήμανε καταλήγοντας ο συγγραφέας.
Ο Δρ. Θεόδωρος Α.Κουτρούκης είναι οικονομολόγος της εργασίας και Αναπληρωτής Καθηγητής στο Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης. Είναι Διαιτητής εργασιακών σχέσεων στον ελληνικό Οργανισμό Μεσολάβησης και Διαιτησίας και αξιολογητής προγραμμάτων στο πεδίο των ανθρώπινων πόρων. Συμμετείχε ακόμη σε ευρωπαϊκά δίκτυα ερευνητών, σε εθνικά και διεθνή ερευνητικά προγράμματα και σε πολλά συνέδρια. Είναι επίσης μέλος πολλών επιστημονικών ενώσεων, ενώ το βιογραφικό του σημείωμα περιλαμβάνεται από το 2007 στην έκδοση «Who is Who» στην Ελλάδα».
