Αύξηση των κρίσεων πανικού έχει καταγραφεί, κατά τη διάρκεια της οικονομικής κρίσης, καθώς σωματοποιούνται όλες οι δύσκολες καταστάσεις που βιώνει ο ψυχισμός των ανθρώπων, σύμφωνα με την κ. Κατερίνα Μαγγανά, ψυχολόγο- ψυχοθεραπεύτρια, η οποία μίλησε στο Ράδιο ΕΝΑ 102,5 και στον Ηλία Κουτσερή.
Η κ. Μαγγανά παρουσίασε χθες το βιβλίο της με τίτλο “Όταν η ψυχή διαταράσσει το σώμα» στο Στέκι Πολιτισμού του ΚΕΘΕΑ Πιλότος και εξηγεί τι μπορεί να πει το σώμα, πότε μιλά, τι σημάδια δίνει και πως μπορούν τα συναισθήματά μας να συμβαδίσουν με την ψυχή και την υγεία του σώματος.
Τι μας λέει τελικά το σώμα μας, που δεν μπορεί να εκφράσει με λόγια… η ψυχή μας;
Πολλά μας λέει το σώμα, εξαρτάται κάθε φορά από την ιστορία του ανθρώπου και τι θέλει να εκφράσει. Σίγουρα όμως, όλα όσα έχουμε, επειδή πρώτα είμαστε σώμα, εκφράζονται στο σώμα. Θέλω να πω, δεν είναι μόνο αρνητικό, δηλαδή εκφράζουμε το θυμό αλλά και τη χαρά μας στο σώμα μας. Θα κλάψουμε, θα κοκκινίσουμε, θα γελάσουμε, όλα θα βγουν στο σώμα μας γιατί είμαστε μία ενότητα, σώμα και ψυχισμός.
Οπότε αυτά τα δύο και χωρίς να το καταλαβαίνουμε εμείς επιθυμούν να συνομιλήσουν. Οπότε, όταν το ένα είναι μπλοκαρισμένο, για χίλιους δύο λόγους, που αφορούν στην προσωπική ιστορία του κάθε υποκειμένου, το σώμα θα μιλήσει οπωσδήποτε, γιατί είναι η πηγή, που μας συνδέει με τον έξω κόσμο και η πηγή της έκφρασης του ψυχισμού προς τον έξω κόσμο.
Είτε λοιπόν για καλό λόγο είτε για κακό, η ψυχή «μιλά» στο σώμα. Η διατάραξη συμβαίνει συχνά;
Ο τίτλος του βιβλίου μιλά για τις αρνητικές επιπτώσεις. Επειδή έχουμε έναν τραυματικό ιστό που δεν μπορεί εύκολα να συμβολοποιηθεί, να αναπαρασταθεί, αυτό απωθείται ή κουκουλώνεται και τα βγάζουμε όλα σε σωματικά συμπτώματα. Στις άλλες περιπτώσεις, η λέξη δεν είναι διαταράσσει, είναι συμμετέχει, χαίρεται μαζί .
Υπάρχει ισορροπία στη σχέση σωματικής και ψυχικής υγείας;
Όταν ένας άνθρωπος είναι σε επαφή με τα συναισθήματά του, δεν κοροϊδεύει τον εαυτό του, δεν φοβάται το θυμό του και τον πόνο του σε βαθμό, που να τον καθηλώνει κι έχει επεξεργαστεί και το φορτίο του ή το επεξεργάζεται σε όλη τη διάρκεια της ζωής, γιατί είναι μια διεργασία που δεν σταματά ποτέ, φυσικά και μπορεί να υπάρξει ισορροπία. Αν δεν το πιστεύαμε, δεν θα κάναμε κι αυτή τη δουλειά. Το βλέπουμε και από την κλινική εμπειρία να γίνεται με ανθρώπους που δουλεύουν, απλώς είναι πολύ δύσκολο μερικές φορές.
Όταν λέμε ότι διαταράσσεται το σώμα, υπάρχουν αποδεδειγμένα κλινικά περιστατικά που αναφέρονται για παράδειγμα σε αλλεργίες, πόνους κτλ;
Δεν είναι μόνο τα κλινικά περιστατικά. Είναι μία ολόκληρη ψυχοσωματική σχολή πρώτα του Σικάγο και μετά των Παρισίων με πολλές κλινικές ιατρικής που δουλεύουν και ψυχοσωματιστές σε περιστατικά ασθενειών, που αποδεδειγμένα το ψυχικό μετέχει, δεν είναι αποκλειστικός παράγοντας συνήθως, αλλά μετέχει πολύ ενεργά στη σωματοποίηση.
Υπάρχει τρόπος να βιώνουμε με μια σωστότερη διαδικασία τις δύσκολες στιγμές της ζωής;
Ένα εγχειρίδιο σαν manual μπορώ να δώσω, αλλά θα το βρείτε και στο διαδίκτυο. Το πως όμως θα το κάνει ο καθένας πραγματικότητα, περνάει μέσα από την προσωπική του συγκρότηση, την προσωπική του δουλειά πάνω στον ψυχισμό. Είναι πολύ υποκειμενικό, βαθιά προσωπικό, έχει να κάνει με τα τραύματα του καθενός, με την προσωπική του ιστορία και πως αυτό θα μπορεί να το διαχειριστεί, να το επεξεργαστεί και να το μεταβολίζει σε όλη τη διάρκεια της ζωής του.
Υπάρχουν σημάδια που πρέπει να μας ανησυχούν, γιατί πρέπει να έχουμε υπόψη μας, ότι κάποιος μπορεί να μην το καταλαβαίνει ή να μην το αποδέχεται…
Αν δεν τα παραδέχεται και δεν τα αποδέχεται κάποιος καθόλου, δεν τα αντιμετωπίζουμε, γιατί δεν έρχεται σε μας. Πηγαίνει στους γιατρούς, του λένε ότι δεν έχει τίποτα, ότι είναι άγχος ή αυτοάνοσο ή ψυχοσωματικό και του συνταγογραφούν φάρμακα. Το να φτάσει σε μας σημαίνει ότι ένα κομμάτι, έστω πολύ μικρό, γιατί όλοι έχουμε τις άμυνές μας, έχει αποδεχτεί αυτή την εμπλοκή. Να μην φορτώσουμε μία ασθένεια μόνο σ’ αυτό, γιατί είναι πολυπαραγοντική. Ξέρουμε όμως ότι ψυχικά μπορεί να επηρεαστεί πάρα πολύ μία εκδήλωση σωματικής ασθένειας σε έναν άνθρωπο. Κι έχουμε δει κλινικά ότι σε αυτοάνοσα, όταν η θεραπεία λειτουργεί, πηγαίνουν και πάρα πολύ καλύτερα.
Τι εικόνα έχετε από τα περιστατικά που χρήζουν μίας ψυχοθεραπευτικής αντιμετώπισης; Υπάρχει αυξητική τάση;
Τα τελευταία χρόνια αυτό που είχε καταρχάς αναδειχθεί πάρα πολύ, είναι η κρίση πανικού, που αυτό με την οικονομική κρίση γιγαντώθηκε, αλλά δεν είναι μόνο αυτό. Μπορούμε να μιλήσουμε και για τις καρδιοπάθειες και για νεοπλασίες, αλλά όλα αυτά, πάντα θα πρέπει να περνάνε μέσα από το φίλτρο του καθενός που το βιώνει. Είτε σε συνεργασία με ένα ψυχοθεραπευτή, είτε με τη δουλειά, που προσπαθεί να κάνει ο κάθε άνθρωπος για τον εαυτό του. Δεν υπάρχει ένα πράγμα. Υπάρχει ένας άνθρωπος , που έχει κάτι κι αυτό πρέπει να το καταλάβει και να του δώσει ένα νόημα. Αλλά με την κρίση, έχουν αυξηθεί οι σωματοποιήσεις.
