Πόσο επηρέασε ο κορωνοϊός το ασφαλιστικό σύστημα και τι αλλάζει το 2021, είναι μερικά από τα ερωτήματα που όλοι οι ασφαλισμένοι συζητούν μεταξύ τους, με πολλούς δε εργαζόμενους να σκέφτονται ακόμη και τη συνταξιοδότηση μέσα στο 2020, μην τυχόν υπάρξουν δυσμενείς αποφάσεις. Ο κ. Δημήτρης Μπούρλος, γνωστός και έγκυρος εργατολόγος μίλησε στο «Ράδιο ΕΝΑ 102,5» και στον Ηλία Κουτσερή, για όλα όσα αφορούν στο ασφαλιστικό σύστημα, δίνοντας απαντήσεις στις ανησυχίες όλων, εργαζομένων και συνταξιούχων.
Ξεκινώντας από τις διεκδικήσεις των συνταξιούχων για τα αναδρομικά, ήταν αδικημένοι ή κερδισμένοι οι περισσότεροι; Και τι πρέπει να κάνουν όσοι ήταν σε δίλημμα διεκδίκησης;
Οι αποφάσεις του ΣτΕ που δικαίωσαν τους συνταξιούχους για το εντεκάμηνο από τον Ιούνιο του 2015 έως τον Μάιο του 2016, κατά την προσωπική μου άποψη και την προσωπική νομική μου ερμηνεία, αφορούσαν όχι μόνο τις κύριες συντάξεις, όπως έγινε τελικά αποδεκτό από το Υπουργείο, αλλά αφορούσαν και τις επικουρικές συντάξεις και τα δώρα. Το Υπουργείο υιοθέτησε την άποψη και την ερμηνεία ότι αφορούσε τις κύριες συντάξεις και απέδωσε αναδρομικά από περικοπές που είχαν γίνει αναφορικά με τις κύριες συντάξεις και δεν απέδωσε περικοπές δώρων και επικουρικών.
Θεωρώ ότι έχουν αδικηθεί οι συνταξιούχοι και όσοι είχαν ασκήσει αγωγές συνεχίζουν αυτές τις διεκδικήσεις για το κομμάτι που δεν δικαιώθηκαν από την καταβολή που έγινε από πλευρας Υπουργείου και ΕΦΚΑ. Κάποιος που έχει ξεκινήσει τις διεκδικήσεις θα τις συνεχίσει εφόσον δεν δικαιώθηκε, από κει και πέρα να ξεκινήσει κάποιος διεκδικήσεις είναι θέμα που θα πρέπει να το εκτιμήσει ο ίδιος λαμβάνοντας υπόψη τι διεκδικεί, δηλαδή τι είναι αυτό που θα του αποδώσει μία διεκδίκηση, ποιο θα είναι το κόστος της διεκδίκησης κτλ. Το θέμα αυτό είναι πιθανό να εξεταστεί σε μία δεύτερη πιλοτική δίκη που γίνεται τον Ιανουάριο, μετά από νέα προσφυγή των συνταξιούχων που προσβάλλουν την Υπουργική Απόφαση με την οποία απεδόθησαν τα αναδρομικά.
Μπορεί δηλαδή να υπάρξει συνολική αντιμετώπιση του θέματος;
Μπορεί …ίσως από κει να υπάρξει μία λύση που να αφορά το σύνολο των συνταξιούχων.
Πόσο έχει επηρεάσει το ασφαλιστικό ο κορωνοϊός, αναφορικά με την πληρωμή των ταμείων από τους εργοδότες, αλλά και το κλείσιμο επιχειρήσεων , των αναστολών εργασίας, γενικότερα από την εφαρμογή των μέτρων;
Το ασφαλιστικό θεωρώ ότι έχει επηρεαστεί από δύο πλευρές. Η μία πλευρά είναι ότι ο χρόνος αναμονής για την έκδοση των συνταξιοδοτικών αποφάσεων, των ανθρώπων που έχουν υποβάλει αιτήσεις συνταξιοδότησης μακραίνει, γιατί ο ΕΦΚΑ υπολειτουργεί, πολλοί υπάλληλοι είναι σε εξ αποστάσεως εργασία, οι συνταξιούχοι που περιμένουν τις συντάξεις τους δεν μπορούν να έχουν καν επαφή, πρέπει να στέλνουν email, να τους απαντούν με email. Είναι μια διαδικασία με την οποία και ελλιπής είναι η ενημέρωση και οπωσδήποτε προκαλεί βραδύτητα στην έκδοση των συνταξιοδοτικών αποφάσεων.
Ο κατάλογος των συντάξεων που εκκρεμεί είναι μεγάλος και επιδεινώθηκε την περίοδο της πανδημίας. Το δεύτερο θέμα που είναι πολύ σημαντικό είναι η υποχρηματοδότηση. Υπό συνθήκες πανδημίας και η οικονομική δραστηριότητα έχει περιοριστεί και οι δυνατότητες αυτών που είναι υπόχρεοι να καταβάλουν ασφαλιστικές εισφορές στον ΕΦΚΑ έχει περιοριστεί σημαντικά. Ναι μεν για τους μισθωτούς που έχουν τεθεί σε αναστολή προβλέπεται ότι θα καταβληθούν από το κράτος οι ασφαλιστικές εισφορές στο ύψος των ονομαστικών αποδοχών που είχαν, άρα από κει φαίνεται ότι θα υπάρξει περιορισμένη απώλεια. Από κει και πέρα όμως, νομίζω ότι και η ανεργία θα διογκωθεί και οι ελεύθεροι επαγγελματίες δεν θα μπορούν να ανταποκριθούν στις ασφαλιστικές υποχρεώσεις που έχουν. Ήδη το κράτος μεταχρονολογεί τις υποχρεώσεις τις οικονομικές , αλλά αυτό θα «χτυπήσει» στα έσοδα του ΕΦΚΑ και του ασφαλιστικού συστήματος.
Υπάρχει αντικειμενική αδυναμία και ορθώς πηγαίνουν προς τα πίσω οι πληρωμές. Όμως θα πρέπει να δει και η πολιτεία πώς θα στηρίξει σε αυτή τη δύσκολη φάση και τον ΕΦΚΑ και το ασφαλιστικό σύστημα. Αυτό είναι ένα ζητούμενο.
Το κράτος ανταποκρίνεται στην πληρωμή του; Δηλαδή αυτά που του αντιστοιχούν, τα πληρώνει στα ασφαλιστικά ταμεία;
Νομίζω ότι ανταποκρίνεται μέσα σε κάποια πλαίσια, ενδεχομένως όχι όπως εάν κατέβαλαν τις ασφαλιστικές εισφορές οι επιχειρήσεις και οι εργοδότες, αλλά είναι κάτι που αργά ή γρήγορα θα το κάνει. Έχει αυτή την υποχρέωση. Από και και πέρα κι από άλλη πλευρά να στηρίξει κι αυτή είναι η προσωπική μου εκτίμηση, βλέποντας πως θα εξελιχθεί η κατάσταση στην απασχόληση και στην ανεργία.
Ένα κρίσιμο ερώτημα που θέτουν πολλοί κ. Μπούρλο, είναι τι αλλάζει κι αν αλλάζει τελικά κάτι στο ασφαλιστικό το 2021 και ποιους αφορά
Αυτό είναι ένα μεγάλο θέμα, γιατί υπάρχει πολύς κόσμος που πιστεύει ότι το 2021 γίνονται κάποιες δυσμενείς αλλαγές γι’ αυτό πρέπει να αποχωρήσει και να συνταξιοδοτηθεί μέσα στο 2020. Τέτοιο θέμα δυσμενών αλλαγών για το 2021 δεν υπάρχει, τουλάχιστον σύμφωνα με όσα είναι μέχρι τώρα νομοθετημένα. Άρα δεν βλέπω με αυτά που ξέρουμε τώρα, κάποιον ιδιαίτερο λόγο, κάποιος να σπεύσει να συνταξιοδοτηθεί μέσα στο 2020. Εάν έχει πάρει ισορροπημένα την απόφαση του κι έχει καταλήξει στο συμπέρασμα πως θέλει να φύγει, αυτό είναι άλλο θέμα.
Θεωρείτε ότι χρειάζονται αλλαγές στο ασφαλιστικό ή οι τελευταίες που έγιναν ήταν αρκετές και ικανοποιητικές;
Θεωρώ ότι υπάρχουν περιθώρια βελτίωσης του ασφαλιστικού συστήματος προς την κατεύθυνση της απλοποίησης. Νομίζω ότι ένα μεγάλο είναι να καταλήξουμε κάποια στιγμή σε ένα σύστημα δίκαιο και απλό, γιατί δεν είναι δυνατόν κάποιος πριν συνταξιοδοτηθεί να συμβουλεύεται δύο- τρεις εργατολόγους, να περνάει και από τον ασφαλιστικό φορέα για να είναι σίγουρος ότι πληρεί προϋποθέσεις συνταξιοδότησης. Τα πράγματα πρέπει να απλοποιηθούν. Είναι κάτι που θα πρέπει να το δει κανείς και να είναι ένα ζητούμενο στο ασφαλιστικό. Σταδιακά μπορεί να γίνει και όχι από τη μια μέρα στην άλλη κι αυτό θα διευκολύνει και την ψηφιοποίηση. Γιατί γίνεται μεγάλος λόγος για την ψηφιακή σύνταξη. Εγώ εκφράζω επιφυλάξεις όχι γιατί τεχνικά δεν θα υπάρχουν οι δυνατότητες αλλά γιατί είναι πολύ δύσκολο ένα τέτοιο σύστημα με μεγάλη γκάμα ρυθμίσεων να μηχανογραφηθεί. Νομίζω ότι πρέπει να προηγηθεί μια απλοποίηση κι από κει και πέρα βεβαίως, θα γίνει και πιο εύκολη η δουλειά της ψηφιακής απονομής των συντάξεων, που είναι κάτι που θα έπρεπε να έχει γίνει εδώ και 15-20 χρόνια. Ορθώς ξεκίνησε και είναι πολύ σημαντικό που ξεκίνησε και προχωρά, αλλά πρέπει να συνδυαστεί με την απλοποίηση κι αυτό είναι θεμελιακή μου άποψη.
