Όλοι έχουμε παρατηρήσει στην καθημερινότητά μας ανθρώπους να χρησιμοποιούν δύο διαφορετικά ζευγάρια γυαλιά, ένα για τη μυωπία ή οποιοδήποτε άλλο πρόβλημα όρασης, και ένα για την πρεσβυωπία, καθιστώντας την καθημερινότητά τους δύσκολη και χρονοβόρα.
Τα πολυεστιακά γυαλιά, με τη βοήθεια της τεχνητής νοημοσύνης, και το σύστημα «Deep Learning», διευκολύνει τη ζωή αυτών των ανθρώπων, σύμφωνα με τον κ. Αριστείδη Χανδρινό, Οπτικό-Οπτομέτρη, Διδάκτωρ του Πανεπιστημίου Cardiff της Ουαλίας και Επικ. Καθηγητής Βιοϊατρικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Δυτικής Αττικής. Ο γιατρός μιλώντας στη «ΜΑΓΝΗΣΙΑ» και το Ράδιο ΕΝΑ εξηγεί τη διαδικασία που οδηγεί στη χρήση ενός μόνο σκελετού, φτιαγμένου με τα φυσικά χαρακτηριστικά του ματιού, που οδηγεί στην φυσική όραση για όλες τις αποστάσεις.
ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΣΤΟΝ ΗΛΙΑ ΚΟΥΤΣΕΡΗ
Καταρχάς, να μιλήσουμε για τον ορισμό των πολυεστιακών γυαλιών και τι ακριβώς είναι;
Τα πολυεστιακά γυαλιά δεν είναι καινούργιο προϊόν στην αγορά, αλλά υπάρχουν πολλά χρόνια. Η επινόησή τους ανάγεται στο 1907, αλλά μόλις το 1960 άρχισαν να έχουν εμπορική κυκλοφορία, όπως και στη χώρα μας. Τα γυαλιά αυτά είναι επινόηση για τους ανθρώπους που εμφανίζουν διάφορα προβλήματα στην όρασή τους, όπως η πρεσβυωπία, στην ηλικία άνω των 40 χρόνων, με την ταυτόχρονη ύπαρξη κι άλλων προβλημάτων όρασης, όπως η μυωπία. Η συνηθισμένη λύση του προβλήματος για τους περισσότερους ανθρώπους, είναι ένα ζευγάρι γυαλιών για κοντά και ένα για μακριά. Τα πολυεστιακά γυαλιά, μας δίνουν τη δυνατότητα να συνδυάσουμε δύο ζευγάρια γυαλιά σε ένα. Να μην είναι υποχρεωμένο το άτομο να αλλάζει συνεχώς γυαλιά. Για παράδειγμα, το ένα ζευγάρι θα βοηθάει όταν καθόμαστε σε μια ταβέρνα ή σε ένα καφέ που πρέπει να διαβάσουμε τον κατάλογο, αλλά να δούμε και τους συνομιλητές μας, ενώ βοηθούν επίσης στην τηλεόραση. Τα πολυεστιακά γυαλιά, εκτός από τις μακρινές και κοντινές περιοχές, έχουν τη δυνατότητα να καλύψουν και τις ενδιάμεσες περιοχές. Συνδυάζουν, δηλαδή, φυσική όραση για όλες τις αποστάσεις.
Ποια είναι τα προβλήματα που υπάρχουν με τα πολυεστιακά γυαλιά και ποια τα νέα δεδομένα που δίνουν αισιοδοξία;
Όλα αυτά τα χρόνια έχουν γίνει προσπάθειες βελτίωσης προβλημάτων που παρουσίαζαν τα πολυεστιακά γυαλιά με τις παλιές σχεδιάσεις και την έλλειψη τεχνολογίας. Θα αναφερθώ στα προβλήματα που υπήρχαν σχετικά με την πλάγια όραση και τις αντίστοιχες αλλοιώσεις της εικόνας. Μέχρι το 2000, σχεδόν όλα τα προβλήματα περιορίστηκαν. Ακόμα, όμως, και στην έναρξη του 21ου αιώνα υπήρχαν προβλήματα στην όραση με τα πολυεστιακά γυαλιά, όσον αφορά στο ανέβασμα και το κατέβασμα στην σκάλα, που υπήρχε σύγχυση μεταξύ μακρινής και μεσαίας όρασης, καθώς άλλα σκαλιά είναι πιο κοντά και άλλα φαίνονται πιο μακριά. Αυτό το πρόβλημα έπρεπε να διορθωθεί. Τα προβλήματα αυτά λύνονται σήμερα με τη δυνατότητα επιλογής σχεδίασης μέσω της τεχνητής νοημοσύνης. Η τεχνητή νοημοσύνη έχει εφαρμογή σε πολλές καθημερινές δραστηριότητες. Στην όραση, βέβαια, χρησιμοποιούμε μόνο ένα κομμάτι της, το οποίο ονομάζεται «Deep Learning» και είναι ένα σύστημα πληροφορικής που μαθαίνει από τα στοιχεία που του δίνουμε εμείς, ως γιατροί. Στην αρχή μαθαίνει και στη συνέχεια αποφασίζει ποια θα είναι η σχεδίαση του φακού για το κάθε άτομο.
Θα μας εξηγήσετε τη διαδικασία του συστήματος πληροφορικής «Deep Learning»;
Τρία είναι τα βασικά σημεία στα οποία αναφέρεται η συγκεκριμένη μέθοδος, περιλαμβάνοντας τις προσωπικές μετρήσεις του κάθε σκελετού. Αρχικά, φορώντας έναν σκελετό μετράμε ακριβώς τις αποστάσεις και τις διαστάσεις, τις οποίες «διαβάζει» το σύστημα. Το δεύτερο σημείο είναι η μέτρηση και η ρύθμιση της κλίσης του σκελετού και του τρόπου που τοποθετείται στο πρόσωπο, καθώς παίζει σημαντικό ρόλο για τη βελτίωση της εικόνας. Το τρίτο βασικό σημείο είναι οι μετρήσεις των φυσιολογικών χαρακτηριστικών του οφθαλμού. Κάθε μάτι έχει ένα δικό του χαρακτηριστικό. Ακόμα και στο ίδιο άτομο, τα δύο μάτια δεν είναι ποτέ ίδια. Διαφορετική διόρθωση χρειάζεται το ένα μάτι και διαφορετική το άλλο. Το software, λοιπόν, επιλέγει βάσει των δεδομένων που του δίνουμε, πώς θα σχεδιαστεί ο φακός, ώστε να είναι ταυτόχρονα λεπτός, ελαφρύς, και να δίνει φυσιολογική όραση σε όλες τις αποστάσεις και σε όλες τις διαστάσεις του σκελετού.
Άρα, ο κάθε φακός και ο κάθε σκελετός είναι μοναδικός, σωστά;
Ακριβώς, είναι tailor made, φτιαγμένο στα μέτρα του κάθε ματιού, και όχι μόνο του ατόμου. Λαμβάνονται υπόψη όλες οι λεπτομέρειες, ακόμα και το επάγγελμα του ατόμου, τα χόμπι του και οι συνήθειές του. Όλες αυτές τις λεπτομέρειες τις δίνει το άτομο σε μια κουβέντα που κάνει με τον οπτομέτρη του στην αρχή, πριν από την οποιαδήποτε μέτρηση. Όλες αυτές οι λεπτομέρειες χρησιμοποιούνται στη συνέχεια από την εταιρεία στη σχεδίαση του φακού. Με αυτόν τον τρόπο πλησιάζουμε όσο το δυνατόν στην τέλεια όραση.
Υπάρχουν επόμενοι στόχοι για τα πολυεστιακά γυαλιά και την περαιτέρω βελτίωσή τους;
Πάντα υπάρχουν στόχοι, αρκεί να μας βοηθάει η τεχνολογία. Σχετικά με αυτό, θα σας δώσω το παράδειγμα με τη σειρά Star Trek, η οποία εμφανίστηκε μετά το 1965 και όλα όσα παρακολουθούσαμε ήταν επιστημονική φαντασία. Ο γιατρός της σειράς, ο Δόκτωρ Μακόι, σκάναρε με το κινητό που είχε τα πρόσωπα των ατόμων, στέλνοντας στη συνέχεια τα στοιχεία που λάμβανε στο αστρόπλοιο και στην υπόλοιπη ομάδα των γιατρών για να βγάλουν συμπεράσματα. Εξήντα χρόνια μετά τη σειρά, όλα αυτά που βλέπαμε τότε, σήμερα γίνονται στην πραγματικότητα. Πλέον, διεξάγονται χειρουργικές επεμβάσεις μεταξύ χωρών και ηπείρων, με τον γιατρό να βρίσκεται στην Αμερική και τον ασθενή στην Αθήνα, το Παρίσι ή το Λονδίνο. Έτσι, έχουμε ελπίδες ότι πολύ σύντομα, λόγω της εξέλιξης της τεχνολογίας, θα λυθούν κι άλλα θέματα που μπορεί να υπάρχουν στην όραση, όπως η κερατοσμίλευση του κερατοειδούς, κάτι το οποίο θα σήμαινε ότι το μάτι μας θα γινόταν πολυεστιακό από μόνο του και δεν θα χρειαζόταν να φοράμε πολυεστιακά γυαλιά. Το Πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής ασχολείται έντονα με την έρευνα και ήδη υπάρχουν στον τομέα της Οπτομετρίας έξι άτομα που κάνουν διδακτορικό.
Θα μπορέσει να δοθεί η δυνατότητα μέσω της εξέλιξης της Οτομετρίας, αλλά και της τεχνολογίας, να δουν ακόμα και τα άτομα που έχουν σοβαρά προβλήματα όρασης, όπως για παράδειγμα η ωχρά κηλίδα;
Γίνονται συστηματικές έρευνες στο εξωτερικό, καθώς υπάρχει η δυνατότητα να εφαρμοστεί άμεσα η νέα τεχνολογία. Υπάρχουν ήδη γυαλιά στα οποία προβάλλονται οι εικόνες και μπορούν να δουν τα άτομα με προβλήματα στην όραση, δυστυχώς, όμως, ακόμα είναι αρκετά απρόσιτα στην τιμή τους. Επίσης, γίνεται μελέτη και προσπάθεια να αντικατασταθεί η ωχρά κηλίδα με μικροτσίπ. Η όραση είναι η σημαντικότερη αίσθηση. Βέβαια, τα μάτια είναι απλώς το παρατηρητήριο. Με τα μάτια παρατηρούμε, με τον εγκέφαλο βλέπουμε.
