Χρήσιμα συμπεράσματα για την πορεία της ελληνικής οικονομίας, από τα χρόνια της πλασματικής ευμάρειας, τότε που η ανάπτυξη χρηματοδοτούνταν με δανεικά, μέχρι και την εκτόξευση του δημόσιου χρέους που είχε ως συνέπεια να οδηγηθούμε στην αγκαλιά του ΔΝΤ και του μηχανισμού στήριξης, έβγαλαν όσοι βρέθηκαν στην χθεσινή εκδήλωση της Κοινότητας Διαλόγου «Σύνθεσις» που πραγματοποιήθηκε στο Βόλο. Στην κατάμεστη αίθουσα του Forum, διατυπώθηκε μια εξαιρετική ανάλυση από τον Καθηγητή Ευρωπαϊκής Πολιτικής και Οικονομίας στο Τμήμα Διεθνών και Ευρωπαϊκών Οικονομικών Σπουδών του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών κ. Γιώργο Παγουλάτο, για τα λάθη και τις παραλείψεις των ελληνικών κυβερνήσεων αλλά και των εταίρων μας, που είχαν ως συνέπεια η οικονομική κρίση να κρατήσει επτά χρόνια έως σήμερα.
Όπως χαρακτηριστικά δήλωσε ο κ. Παγουλάτος η κρίση ήταν αναπόφευκτη, ωστόσο η διάρκειά της οφείλεται στην ανεπαρκή αντιμετώπιση των ευρωπαϊκών θεσμών, της ΕΚΤ και των χωρών της Ευρωζώνης, οι οποίοι καθυστέρησαν να αντιδράσουν και ακόμη και όταν το έκαναν, προέβησαν μόνο σε όσα ήταν απολύτως απαραίτητα για την αποφυγή του χειρότερου σεναρίου, δηλαδή της εξόδου της Ελλάδας από τη ζώνη του ευρώ. Όπως είπε ο έμπειρος αναλυτής οικονομικών, οι ατέλειες στην αρχιτεκτονική της Ευρωζώνης συνέβαλαν καθοριστικά στο να προκύψει η κρίση του 2009 και ουσιαστικά την επέτειναν.
Αυτό που προκάλεσε αίσθηση στο ακροατήριο είναι η άποψη του κ. Παγουλάτου, σε αντίθεση με την γενικότερη πεποίθηση που έχει επικρατήσει, ότι η ουσιαστικά απώλεια της εθνικής κυριαρχίας συντελέστηκε λίγο πριν μπούμε στον μηχανισμό στήριξης το 2009, όταν το εξωτερικό χρέος έφθασε στο 90% του ΑΕΠ.
Όπως τόνισε ο κ. Παγουλάτος «η κρίση ήταν δικό μας δημιούργημα. Ήταν αποτέλεσμα των δικών μας λαθών, αλλά και των πολύ μεγάλων ανισορροπιών και των σφαλμάτων αρχιτεκτονικής και διαχείρισης που είχαν γίνει στην Ευρωζώνη». Όπως είπε η χώρα δεν εκμεταλλεύθηκε τους ρυθμούς ανάπτυξης που καταγράφονταν έως το 2007, προκειμένου να προωθήσει μεταρρυθμίσεις που μπορεί μεν να είχαν πολιτικό κόστος, αλλά αυτό σίγουρα θα ήταν μικρότερο από αυτό που είχε όταν έγιναν μέσα στην κρίση. Η διόγκωση του δημόσιου τομέα και η αυξήσεις σε συντάξεις που χρηματοδοτούνταν με δανεισμό από εξωτερικούς πιστωτές, δημιούργησαν μια φούσκα η οποία τελικώς έσκασε. Το πρόβλημα της χώρας δεν ήταν απλώς ότι συσσώρευσε μεγάλο δημόσιο χρέος, αλλά ότι δανείστηκε σχεδόν το ποσό που αντιστοιχούσε στο ΑΕΠ εκείνης της περιόδου από το εξωτερικό. Αυτό ήταν εκείνο το οποίο κατέστησε τη χώρα πάρα πολύ αδύναμη.
Αναφορικά με τους λόγους που επέτειναν την οικονομική κρίση στην Ελλάδα, ο καθηγητής τόνισε ότι υπήρξε έλλειψη πολιτικής βούλησης για την αντιμετώπισή της και πολλές καθυστερήσεις. Παρά το γεγονός ότι η Ελλάδα δανείστηκε το μεγαλύτερο ποσό που έχει δοθεί στην ιστορία της ανθρωπότητας και έγινε και ένα από τα μεγαλύτερα «κουρέματα» στο χρέος το 2012 περί τα 120 δις ευρώ, η οικονομία συνέχιζε να συρρικνώνεται. Αυτό συνέβη διότι, σύμφωνα με τον κ. Παγουλάτο, η απομείωση του χρέους ήρθε αργά. Αν είχε γίνει νωρίτερα, θα μπορούσε να είχε γίνει ταχύτερα η προσαρμογή.
Επίσης το γεγονός ότι η εκκίνηση της δημοσιονομική προσαρμογής έγινε από πολύ δυσμενή θέση, αυτό οδήγησε σε πολλαπλάσιες επιπτώσεις στο εισόδημα και ακόμη βαθύτερη ύφεση. Κύριοι λόγοι της παράτασης της κρίσης βέβαια ήταν και η καθυστέρηση στην ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών και στην αντιμετώπιση των «κόκκινων» δανείων, καθώς και στην ανεπαρκή στήριξη των εξαγωγών. Όπως τόνισε ο κ. Παγουλάτος χώρες όπως η Ισπανία και η Πορτογαλία που βρέθηκαν σε αντίστοιχη θέση με την Ελλάδα, κατάφεραν και βγήκαν πάλι στην ανάπτυξη μέσω των εξαγωγών. Κύριο όμως στοιχείο αποτελεί το γεγονός ότι η ΟΝΕ είναι μια ατελής νομισματική ένωση η οποία δεν κατάφερε να αντιμετωπίσει το φαινόμενο της κρίσης.
Στην εκδήλωση, την οποία συντόνισε ο τέως διευθυντής της εφημερίδας «Θεσσαλία» Θανάσης Σαμαράς, συμμετείχαν επίσης ως ομιλητές ο καθηγητής Μεθοδολογίας & Ιστορίας της Οικονομικής Σκέψης στο Τμήμα Οικονομικών Επιστημών του Π.Θ. κ. Μιχάλης Ζουμπουλάκης και ο ερευνητής στο Κέντρο Προγραμματισμού και Οικονομικών Ερευνών κ. Χρήστος Τριαντόπουλος.
