Ίσες ευκαιρίες και δικαιώματα στη γνώση αποκτούν οι φοιτητές του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, έχοντας στο πλευρό τους από το 2008 την ΠΡΟΣΒΑΣΗ. Πρόκειται για μία δομή του τοπικού Ιδρύματος που στόχο έχει την καταγραφή των αναγκών των φοιτητών/τριών με αναπηρία και ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες, τη στήριξή τους και φυσικά την παρέμβαση σε χώρους του Πανεπιστημίου, με στόχο τη βελτίωση της προσβασιμότητας τους για τους ΦμεΑ. Αυτό το εξάμηνο στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας έχουν εγγραφεί 223 φοιτητές με αναπηρία, με το 8,7% αυτών να έχουν κινητικά προβλήματα, το 4,5% κώφωση και το 4% αναπηρία όρασης, ενώ η πλειοψηφία πάσχει από μαθησιακές δυσκολίες.
Ποια είναι η ΠΡΟΣΒΑΣΗ και ποιο το έργο της
Η δομή ξεκίνησε να λειτουργεί το 2008, στο πλαίσιο ενός προγράμματος και από το 2010 έγινε μόνιμη δομή του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, με απόφαση της Συγκλήτου. Τα πρώτα δύο χρόνια η ΠΡΟΣΒΑΣΗ λειτουργούσε για τα Παιδαγωγικά κυρίως τμήματα, που είχαν και το μεγαλύτερο αριθμό φοιτητών με αναπηρίες και από το 2010 και μετά καλύπτει τις ανάγκες όλων των Τμημάτων και πρόσφατα και τις ανάγκες των νέων Τμημάτων, που έχουν ενταχθεί στο Πανεπιστήμιο.
Ο βασικός λόγος ίδρυσης αυτής της δομής ήταν ο αυξανόμενος αριθμός των φοιτητών με αναπηρίες και η ανυπαρξία οργανωμένης δομής, για την καταγραφή των αναγκών και εν συνεχεία ανταπόκριση σ’ αυτές.
Το έργο της ΠΡΟΣΒΑΣΗΣ είναι πολυποίκιλο με βασικό όμως στόχο ένα. Την βελτίωση της ακαδημαϊκής ζωής και την πρόσβαση στη γνώση των όλων των φοιτητών.
Ερχόμενοι στην ΠΡΟΣΒΑΣΗ οι φοιτητές με αναπηρία, μπορούν ανάλογα και με τις ανάγκες τους, να έχουν δίπλα τους εθελοντή συνοδό για την μετακίνησή τους στους χώρους των Τμημάτων τους, να έχουν βοηθό την ώρα που γίνεται το μάθημα, βοήθεια για την προετοιμασία των εξετάσεων , ενώ φυσικά το επιστημονικό προσωπικό του Πανεπιστημίου με τις εξειδικεύσεις του, έχει σχεδιάσει μέσα στα χρόνια, πλήθος διδακτικών, οπτικών, ακουστικών υλικών, συγγραμμάτων σε γραφή Braille και όλων εκείνων των εργαλείων, που θα βοηθήσουν τον φοιτητή ή την φοιτήτρια να ανταποκριθεί στις ακαδημαϊκές του υποχρεώσεις.
Στήριξη σε 223 ΑμεΑ από την ΠΡΟΣΒΑΣΗ
Σύμφωνα με την επιστημονική υπεύθυνη της ΠΡΟΣΒΑΣΗΣ, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια του Παιδαγωγικού Τμήματος Ειδικής Αγωγής κ. Μάγδα Νικολαραΐζη αυτό το εξάμηνο έχουν εγγραφεί και υποστηρίζονται 223 φοιτητές και φοιτήτριες από 35 τμήματα του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας.
Από αυτούς τους φοιτητές το 63% σχεδόν έχει μαθησιακές δυσκολίες, το 8,7% κινητικά προβλήματα, το 4,5% κώφωση/βαρηκοΐα και το 4% αναπηρία όρασης.
Εκείνο που επεσήμανε η κ. Νικολαραϊζή είναι πως “οι περισσότεροι φοιτητές που εγγράφονται στην ΠΡΟΣΒΑΣΗ είναι φοιτητές με ειδικές μαθησιακές δυσκολίες, οι οποίοι ζητούν προσαρμογή στις εξετάσεις, αλλά αυτό που παρατηρούμε πλέον είναι ότι οι ανάγκες των φοιτητών που έρχονται γίνονται ολοένα και πιο σύνθετες. Έχουμε φοιτητές κωφούς, βαρήκοους, τυφλούς ή με μερική απώλεια όρασης, πολλούς φοιτητές με κινητικές αναπηρίες, φοιτητές στο φάσμα του αυτισμού, φοιτητές με πολλαπλές αναπηρίες, με σοβαρές γνωστικές δυσκολίες.
Ατό που παρατηρούμε είναι ότι το Πανεπιστήμιο είναι μία πιθανά αναγκαστική επιλογή για κάποιους, που δεν μπορούν να φύγουν από την πόλη και αναγκαστικά επιλέγουν κάτι που υπάρχει στην πόλη μας. Υπάρχουν πολλοί Βολιώτες ΦμεΑ, είτε γιατί χρειάζεται να έχουν μία υποστήριξη από το σπίτι, από την οικογένεια, αλλά και φυσικά για οικονομικούς λόγους. Δυστυχώς δεν υπάρχουν πολλές επιλογές μετά τη δευτεροβάθμια εκπαίδευση για τα άτομα με αναπηρίες για τα παιδιά με αναπηρία. Δεν ξέρω αν το Πανεπιστήμιο είναι αναγκαστική λύση για κάποια παιδιά και δεν ξέρω αν είναι και πάντα η πιο κατάλληλη διέξοδος”.
Η υποστήριξη που παρέχεται στους φοιτητές βασίζεται στις ανάγκες που προκύπτουν κάθε εξάμηνο. Στην ΠΡΟΣΒΑΣΗ γίνεται καταγραφή των αναγκών των φοιτητών με αναπηρίες και στη συνέχεια ανάλογα με τις ανάγκες και τις προτιμήσεις των φοιτητών παρέχονται οι κατάλληλες υπηρεσίες, γίνονται ενημερώσεις στους διδάσκοντες και προτάσεις για την υποστήριξη των φοιτητών, ενώ τροποποιείται και το εκπαιδευτικό υλικό.
Αυτό σημαίνει πως μπορεί να γίνει η μετατροπή συγγραμμάτων και εκπαιδευτικού υλικού στον κώδικα γραφής και ανάγνωσης Braille, η μετατροπή συγγραμμάτων και εκπαιδευτικού υλικού σε μεγεθυμένα κείμενα ή ακουστική μορφή και η παραγωγή απτικού υλικού- απευθύνεται σε φοιτητές με αναπηρία όρασης.
Παράλληλα, όσοι φοιτητές το ζητήσουν μπορούν να έχουν βοηθό- συνοδό που θα τους βοηθήσει να κινούνται εντός και εκτός των αιθουσών των διαλέξεων, από και προς το κτίριο της σχολής αλλά και κατά τη διάρκεια επισκέψεων στα πλαίσια μαθημάτων (πχ. Πρακτική Άσκηση).
Ακόμη, παρέχεται υποστήριξη και κατά τη διάρκεια των διαλέξεων καθώς υπάρχουν εθελοντές που κρατούν σημειώσεις ή δίνουν επεξηγήσεις. Επίσης, υπάρχει και η δυνατότητα για διερμηνεία στην Ελληνική Νοηματική Γλώσσα για τα κωφά άτομα που ζητούν τη σχετική υπηρεσία.
Φυσικά, όσοι ΦμεΑ το επιθυμούν μπορούν να δεχτούν βοήθεια και για τη διεκπεραίωση διοικητικών θεμάτων, μαζί με την εθελόντρια ή τον εθελοντή τους μπορούν να διαχειριστούν διάφορα ζητήματα, όπως τη συμπλήρωση των αιτήσεων, τις δηλώσεις μαθημάτων κλπ, στις γραμματείες των Τμημάτων, στη χρήση των ηλεκτρονικών υπηρεσιών του Πανεπιστημίου, ακόμη και στη συμπλήρωση διάφορων εγγράφων.
65 εθελοντές φοιτητές στηρίζουν την ΠΡΟΣΒΑΣΗ
Σημαντικό στοιχείο σε ότι αφορά την ΠΡΟΣΒΑΣΗ, πέραν του επιστημονικού προσωπικού, είναι ίδια η συμβολή των φοιτητών, ως εθελοντές βοηθοί συμφοιτητών τους με αναπηρία ή άλλες δυσκολίες.
Σύμφωνα με την κ. Νικολαραΐζη αυτό το εξάμηνο δήλωσαν συμμετοχή στη δομή 65 φοιτητές, οι οποίοι θα γίνουν βοηθοί ΦμεΑ, ενώ η κ. Μαρία Παπαζαφείρη, επιστημονική συνεργάτιδα επεσήμανε σχετικά πως “Αυξάνονται συνεχώς οι εθελοντές φοιτητές. Τα παιδιά είναι αρκετά ευαισθητοποιημένα και αναζητούν και τρόπους να εμπλακούν σε εθελοντικά προγράμματα. Συνήθως διστάζουν να έρθουν μόνοι τους. Ο μεγαλύτερος αριθμός εθελοντών έρχεται εξαιτίας κάποιου συμφοιτητή τους ή εξαιτίας μίας δράσης ενημέρωσης της ΠΡΟΣΒΑΣΗΣ”.
Προκειμένου να δραστηριοποιηθούν περισσότεροι φοιτητές γύρω από την ΠΡΟΣΒΑΣΗ, η δομή με το ανθρώπινο δυναμικό της οργανώνει ενημερωτικές δράσεις της ακαδημαϊκής κοινότητας για το σκοπό και της δράσης της. Οι εθελοντές παρουσιάσουν τη δική τους εμπειρία ως βοηθοί ΦμεΑ και οι φοιτητές με αναπηρία μιλούν για τις δικές τους εμπειρίες και τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν, προσπαθώντας να ευαισθητοποιήσουν τη φοιτητική κοινότητα.
Οι υποδομές του Π.Θ. για τους ΦμεΑ
Όμως εκτός από την προσβασιμότητα στη γνώση, υπάρχει και η προσβασιμότητα στα κτήρια, τις αίθουσες, τα εργαστήρια του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας. Όπως σημείωσε η κ. Νικολαραΐζη, η δομή ασχολείται κατά κύριο λόγο με το γνωστικό κομμάτι, όμως ότι επισημαίνουν οι ΦμεΑ σε ελλείψεις, αμέσως κοινοποιείται στις Πρυτανικές Αρχές και στην Τεχνική Υπηρεσία.
“Η πρόσβαση στα κτήρια ποικίλλει. Εξαρτάται από την παλαιότητά του, εάν έγιναν κάποιες προσαρμογές, εάν δεν έγιναν εξαιτίας νομοθετικών ρυθμίσεων ή και τεχνικών προβλημάτων. Ενίοτε υπάρχουν θέματα προσβασιμότητας. Σε κάποια κτήρια υπάρχουν αναβατόρια, σε κάποια κτήρια υπάρχουν ράμπες. Όμως δεν υπάρχουν παντού ράμπες. Μπορούν να γίνουν πάρα πολλά ακόμη για τη διευκόλυνση των ΦμεΑ. Εμείς έχουμε πάρει μία πτυσσόμενη φορητή ράμπα έτσι ώστε αν προκύψει ανάγκη να τη δανείσουμε, στην πορεία θέλουμε να πάρουμε κι άλλες”, υπογράμμισε η κ. Νικολαραΐζη, η οποία συμπλήρωσε πως εκτός από την κοινοποίηση αιτήματος φοιτητή για κάποιο πρόβλημα η δομή προσπαθεί να βρει λύσεις όπου μπορεί και άμεσα.
“Αν μια αίθουσα δεν είναι κατάλληλη για την πρόσβαση του φοιτητή, ζητάμε αλλαγή . Αν μπορούμε να έχουμε μία λύση εδώ και τώρα για τους φοιτητές μας την κάνουμε. Μερικές κτιριακές αλλαγές χρειάζονται αρκετό χρόνο ώστε να εξεταστεί αν μπορούν να υλοποιηθούν “, σχολίασε χαρακτηριστικά.
Θα πρέπει να σημειωθεί πως στη Θόλο του κτηρίου Παπαστράτος τα τελευταία χρόνια υπάρχει ειδική διαγράμμιση -οδηγός τυφλών, ενώ τα νέα τμήματα του Π.Θ. όπως το Οικονομικό είναι απόλυτα προσβάσιμο σε άτομα και φοιτητές με αναπηρίες.
Μερικά στοιχεία για την ΠΡΟΣΒΑΣΗ
Η ΠΡΟΣΒΑΣΗ αποτελείται από την επιστημονική υπεύθυνη την κ. Μάγδα Νικολαραΐζη, την Επιτροπή της ΠΡΟΣΒΑΣΗΣ, η οποία αποτελείται από 7 μέλη ΔΕΠ τμημάτων του ΠΘ και που είναι υπεύθυνοι για τη λήψη αποφάσεων σχετικά με την υποστήριξη των φοιτητών/τριών με αναπηρία και/ή ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες (ΦμεΑ), καθώς και μια επιστημονική συνεργάτη την κ. Μαρία Παπαζαφείρη. Επίσης, σε κάθε τμήμα του ΠΘ υπάρχει ένα μέλος ΔΕΠ που έχει το ρόλο του συνδετικού κρίκου με την ΠΡΟΣΒΑΣΗ. Στους συνδετικούς κρίκους μπορούν να απευθύνονται οι φοιτητές και να τους συμβουλεύονται για ζητήματα που αφορούν στις σπουδές τους αλλά και οι διδάσκοντες για θέματα υποστήριξης των ΦμεΑ. Τέλος, σε κάθε τμήμα του ΠΘ υπάρχει και ένα άτομο στη γραμματεία στο οποίο μπορούν να απευθύνονται οι ΦμεΑ (περισσότερες πληροφορίες μπορείτε να αναζητήσετε στην ιστοσελίδα της ΠΡΟΣΒΑΣΗΣ prosvasi.uth.gr )
