Η νίκη της ζωής απέναντι στον θάνατο και τον εγωισμό είναι το κατεξοχήν μήνυμα που περνά η κατανυκτική περίοδος του Πάσχα, με τον Χριστό να θυσιάζεται για τον πλησίον, δείχνοντάς μας τον δρόμο του παραδείγματος και της σωτηρίας του καθενός.
Γι’ αυτά τα μηνύματα και για το νόημα του Χριστιανισμού μιλά στη «ΜΑΓΝΗΣΙΑ» και στο Ράδιο ΕΝΑ o Δρ Νικόλαος Ασπρούλης, αναπληρωτής διευθυντής της Ακαδημίας Θεολογικών Σπουδών Βόλου και διδάσκων (ΣΕΠ) του Ελληνικού Ανοικτού Πανεπιστημίου. Το μήνυμα του Χριστού είναι απλό, τονίζει ο ίδιος: «Δώσε απλόχερα αγάπη στο καθετί», όπως έδωσε ο Υιός του Θεού στο δημιούργημά του.
Συνέντευξη στον Ηλία Κουτσερή
Ποια μηνύματα πηγάζουν από τη Μεγάλη Εβδομάδα και το Πάσχα, που για εμάς τους Ορθόδοξους είναι η μεγαλύτερη γιορτή;
Το Πάσχα είναι κεντρική γιορτή για όλο τον Χριστιανισμό. Μπορεί κάποιος να δίνει μεγαλύτερη βαρύτητα σε επιμέρους γιορτές, το Πάσχα, όμως, συμβολίζει την Ανάσταση του Χριστού και τη νίκη επί του θανάτου. Όλη η συζήτηση που γίνεται σχετίζεται με τον θάνατο, που, όπως λέει ο Απόστολος Παύλος, είναι ο τελευταίος και έσχατος εχθρός του ανθρώπου», η νίκη, όμως, εναντίον του θανάτου θεωρώ ότι είναι κυρίαρχο. Είναι πολλά τα μηνύματα που μας προσφέρει η μεγάλη εβδομάδα, και όχι μόνο αυτή. Γενικότερα η Σαρακοστή προσφέρει μηνύματα τα οποία έχουν σημασία για τον καθένα μας, και ειδικά στην εποχή μας που δεν είμαστε κοντά στην εκκλησία, όπως γινόταν παλιότερα. Σήμερα μιλάμε για εκκοσμίκευση, μιλάμε για παγκοσμιοποίηση, μιλάμε για μια κοινωνία που αντιμετωπίζει πολλά προβλήματα και καθημερινές προκλήσεις που δεν τις αντιμετώπιζε παλιότερα. Ωστόσο, θεωρώ ότι η πίστη του ανθρώπου στον Χριστό είναι κάτι βασικό, κάτι που θα στηρίξει τον άνθρωπο διαχρονικά.
Θα μας αναφέρετε κάποια από τα μηνύματα;
Το κατεξοχήν μήνυμα είναι η νίκη απέναντι στον εγωισμό. Μιλώντας για εγωισμό, δεν εννοώ μόνο τον προσωπικό εγωισμό, αλλά και τον συλλογικό, ως έθνος και ως κράτος. Έναν τέτοιο συλλογικό εγωισμό βιώνουμε με τον πόλεμο στην Ουκρανία. Ένα έθνος εισβάλει σε ένα άλλο. Ο εγωισμός είναι, θα έλεγα, η ρίζα για όλα τα προβλήματα που αντιμετωπίζει ο άνθρωπος σε πολιτικό, κοινωνικό και ευρύτερο επίπεδο. Κατά τη διάρκεια της Σαρακοστής, μας δίνεται η ευκαιρία να «βουτήξουμε» μέσα μας, να δούμε που είναι η ρίζα του εγωισμού και να την ξεριζώσουμε. Ειδικά τη Μεγάλη Εβδομάδα, με τις συνεχόμενες ακολουθίες, μας δίνεται μια τελευταία ευκαιρία, μέχρι την Ανάσταση, να διώξουμε τον εγωισμό. Διαχρονικά, υπάρχει η «πτώση» του ανθρώπου από τον Παράδεισο, μέσω του Αδάμ και της Εύας. Τι ήταν αυτό που τους απομάκρυνε από τον Θεό; Ο εγωισμός τους. Πρέπει να στραφούμε στο εσωτερικό μας και να δούμε την αιτία που μας κάνει τοξικούς και στη συνέχεια να στραφούμε προς τον Χριστό, ο οποίος δίνει το αίμα του και θυσιάζεται για τον άνθρωπο.
Υπάρχει συγκεκριμένος συμβολισμός κάποιων τυπικών τελετουργιών του Πάσχα;
Θα φέρω παράδειγμα συμβολισμού την Ακολουθία του Ιερού Νιπτήρα. Ας φανταστούμε τον ίδιο τον Χριστό να πλένει τα πόδια των μαθητών του. Σήμερα, θα μπορούσε κάποιος να την χαρακτηρίσει ευτελή την συγκεκριμένη πράξη, ειδικά για τον Θεάνθρωπο. Ο Χριστός, όμως, δεν ντρέπεται να το κάνει, υποβιβάζοντας τον εαυτό του.
Με αυτόν τον τρόπο θέλει να δείξει ότι ο καθένας από εμάς μπορεί να γίνει υπηρέτης για τον συνάνθρωπό του, αποβάλλοντας, όπως ανέφερα πριν, τον εγωισμό και τον ναρκισσισμό. Όλες οι ακολουθίες έχουν τον δικό τους συμβολισμό, με κεντρικό συμβολισμό να ταπεινωθούμε, αλλά όχι με την κακή έννοια. Πρέπει να ταπεινωθούμε για να έρθουμε κοντά στον Χριστό, αφού, άλλωστε Αυτός πρώτος ταπεινώθηκε. Πρέπει να αλλάξουμε για τον συνάνθρωπο, για τον άλλον. Με την απόκτηση δύναμης, υλικού πλούτου και εξουσίας θεωρούμε ότι μπορούμε να πετύχουμε και να αλλάξουμε τον κόσμο. Βλέπουμε, όμως, ότι όλοι όσοι έχουν την εξουσία δεν αλλάζουν τον κόσμο, αλλά, δυστυχώς τον καταστρέφουν.
Έχει αλλοιωθεί ο χαρακτήρας εορτασμού του Πάσχα, έτσι όπως όπως τον καθιέρωσε ο Απόστολος Παύλος;
Μέσα στην πορεία των χρόνων, η Εκκλησία άλλοτε πορεύεται με επιτυχία, άλλοτε όχι. Θα ήταν λάθος να πούμε ότι σήμερα ο κόσμος ζει με τυπικό τρόπο το Πάσχα, ενώ παλιότερα το ζούσε με ζωντανή κοινότητα που δεν υπάρχει σήμερα. Τα προβλήματα που εμφανίζονται θα εμφανίζονται στο διηνεκές. Το ζητούμενο είναι οι Θεολόγοι και η Εκκλησία να δείξει το πραγματικό νόημα και να παρουσιάσει τα πραγματικά μηνύματα στον πιστό. Το βασικό στοιχείο της χριστιανικής ζωής δεν είναι να γνωρίζει ο πιστός την πλούσια παράδοση της Εκκλησίας και τα λεγόμενα του Ευαγγελίου. Χρειάζεται να ακολουθήσει ένα παράδειγμα, το οποίο μας το προσφέρει ο Ίδιος ο Χριστός. Ο Χριστός ταπεινώνεται και θυσιάζεται, προσφέρει απλόχερα αγάπη και έλεος, και είναι απλό από πλευράς μας να λεγόμαστε, όχι μόνο Χριστιανοί, αλλά να λεγόμαστε πάνω απ’ όλα άνθρωποι σεβόμενοι τον διπλανό μας και τα ζώα. Το μήνυμα του Χριστού είναι απλό: «Δώσε απλόχερα αγάπη στο καθετί».
