Για το Εθνικό Σχέδιο Δράσης για τα Άτομα με Αναπηρία, την κοινωνική πολιτική, την οικονομική κρίση και τους αστέγους, όπως και για την παροχή του «Προσωπικού βοηθού στα ΑμεΑ», μίλησε στο «Ράδιο ΕΝΑ 102,5» και στον Ηλία Κουτσερή, ο κ. Γιώργος Σταμάτης, Γενικός Γραμματέας Κοινωνικής Αλληλεγγύης και Καταπολέμησης της Φτώχειας, τονίζοντας ειδικά για το τελευταίο, πως πρόκειται για μία ουσιαστική παροχή στους συμπολίτες με αναπηρία για την ανεξάρτητη διαβίωση τους. Ο κ. Σταμάτης όμως, μίλησε και για το κοινωνικό πρόσωπο του κράτους και τις πράξεις στήριξης των ανθρώπων που ζουν κάτω από τον μανδύα της φτώχειας.
Μετά τη δεκαετή και πλέον οικονομική κρίση, πιστεύετε ότι ο κορωνοϊός θα επηρεάσει και πόσο, τη φτώχεια στη χώρα μας; Υπάρχουν στοιχεία που δείχνουν ότι αυξήθηκε η φτώχεια στην χώρα μας τα τελευταία χρόνια;
Περάσαμε μία δεκαετία πολύ δύσκολη, που ιδίως τα μεσαία στρώματα και όχι μόνο πιεστήκανε πολύ οικονομικώς , θυμόμαστε όλοι την περίοδο 2011-2013 με μεγάλη εκτόξευση της ανεργίας που αυτόματα συνδέονταν και με την αύξηση της φτώχειας. Κλιμακωτά, αυτός ο δείκτης έχει πέσει. Φτάνοντας στο σήμερα που ζούμε μία πανδημία και βιώνουμε το δεύτερο κύμα της, παρόλο που είναι δύσκολο για πάρα πολλούς συμπολίτες μας, υπάρχουν δύο σημαντικές πολιτικές.
Η μία είναι, το ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα, το οποίο κρατά τα επίπεδα της φτώχειας σε ένα σημείο, ώστε οι συνάνθρωποί μας να μην ζουν σε ένδεια και αυτό είναι πολύ σημαντικό. Το ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα προέρχεται από τα λεφτά των Ελλήνων φορολογουμένων και καταλήγει σε ανθρώπους που έχουν μεγάλο πρόβλημα και ζουν στα όρια της φτώχειας. Αυτό είναι ένα μέτρο που δίνει λύση μαζί με τη διασύνδεση όλων αυτών των ανθρώπων με την εργασία.
Κι εκεί είναι το μεγάλο στοίχημα. Ταυτόχρονα ένα άλλο πρόγραμμα που συνδέεται με το ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα είναι η παροχή επισιτιστικής βοήθειας μέσω του ΤΕΒΑ, όπως το ονομάζουμε, όπου συμπολίτες που δικαιούνται και λαμβάνουν το ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα, λαμβάνουν και την επισιτιστική βοήθεια.
Τα νούμερα και στα δύο προγράμματα ξεπερνούν το 95% που σημαίνει ότι και τα δύο ως προγράμματα έχουν μεγάλη απήχηση και βοηθούν τους συμπολίτες που βιώνουν την ακραία φτώχεια να μπορούν να ξεπερνούν τα προβλήματα με βάση τις συνθήκες που ζουν. Αυτό μαζί με άλλα επιδόματα, όπως το επίδομα παιδιού, ακόμη και το επίδομα γέννησης το οποίο δεν έχει οικονομικό όριο, βοηθά τους νέους γονείς, που δίνει η ελληνική πολιτεία, «κρατάνε» σε έναν μεγάλο βαθμό τη φτώχεια. Ταυτόχρονα, έχουμε και μία μείωση της παιδικής φτώχειας, που είναι ένα άλλο μεγάλο θέμα και αυτό συνδυάζεται πολλές φορές με το επίπεδο διαβίωσης των γονέων, οπότε με τα μέτρα και τις αποφάσεις ανάσχεσης που έλαβε ο Πρωθυπουργός και η κυβέρνηση, αυτό συγκρατείται σε ένα πολύ καλό επίπεδο και όλοι προσδοκούμε φεύγοντας από αυτή την πανδημία και με το Ταμείο Ανάκαμψης που θα παίξει σημαντικό ρόλο, να ξαναέρθουμε σε μία κανονικότητα που όλοι θέλουμε.
Άρα μπορεί να χαρακτηριστεί να πει κανείς, ότι το κοινωνικό κράτος είναι σε ένα καλό επίπεδο πλέον στη χώρα μας;
Το κοινωνικό κράτος, η κοινωνική προστασία στη χώρα μας, είναι σε ένα πάρα πολύ καλό επίπεδο. Προφανώς υπάρχουν και προβλήματα και κάθε μέρα προσπαθούμε όλα αυτά να τα βελτιώσουμε. Είχε πει παλιά ο Ούλοφ Πάλμερ, ο Σουηδός πολιτικός, ότι ο αγώνας που πρέπει να κάνουμε, δεν είναι για να καταπολεμήσουμε τον πλούτο, αλλά να καταπολεμήσουμε τη φτώχεια. Και η φτώχεια είναι μία κατάσταση που θέλει διαρκή αγώνα. Δεν είναι μόνο να δώσεις ένα επίδομα. Το πιο σημαντικό είναι πως αυτός που παίρνει το επίδομα μπορεί να διασυνδεθεί με την εργασία. Η εργασία είναι το παν κι εκεί είναι η λύση. Και η εργασία έρχεται μέσω της ανάπτυξης, δεν έρχεται μέσω των επιδομάτων.
Υπάρχουν κάποιες προτεραιότητες στις πολιτικές για την αντιμετώπιση της φτώχειας από δω και πέρα;
Όλες οι πολιτικές είναι στο επίπεδο της ανάσχεσης. Τέλος Δεκεμβρίου οι συμπολίτες που λαμβάνουν το ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα θα τους πιστωθεί κι ένας έξτρα μήνας. Δεν είναι το παν, αλλά είναι μία έξτρα βοήθεια. Η κυβέρνηση είναι εδώ για να μπορεί να δίνει λύσεις στους συνανθρώπους μας που βιώνουν τη φτώχεια κι δη την ακραία φτώχεια.
Τι περιλαμβάνει το Εθνικό Σχέδιο Δράσης για τα άτομα με αναπηρία και πως θα λειτουργήσει το κομμάτι του «Προσωπικού βοηθού»;
Το Εθνικό Σχέδιο Δράσης ήταν μία προεκλογική εξαγγελία του Κυριάκου Μητσοτάκη, έλαβε σάρκα και οστά πέρυσι τον Αύγουστο, υπεύθυνος ορίστηκε ο Υπουργός Επικρατείας κ. Γεραπετρίτης και πριν μία εβδομάδα στην Βουλή τελείωσε και η διαβούλευση και η παρουσίαση του σχεδίου για τα άτομα με αναπηρία. Ουσιαστικά το Εθνικό Σχέδιο Δράσης για τα άτομα με αναπηρία, είναι η πολιτική του κράτους και ταυτόχρονα είναι και η λογοδοσία του κράτους. Είναι ένα δεσμευτικό κείμενο, οι πολιτικές είναι πολύ συγκεκριμένες οποτε όλοι θα πρέπει να εφαρμόζουν αυτές τις αποφάσεις για τα άτομα με αναπηρία. Είναι χωρισμένο σε έξι πυλώνες και ταυτόχρονα ο κάθε πολίτης είτε είναι άτομο με αναπηρία είτε όχι, θα μπορεί να εποπτεύει όλες αυτές τις δράσεις.
Ήμασταν από τις λίγες χώρες στην Ε.Ε. που δεν είχαμε αναπτύξει ποτέ ένα εθνικό σχέδιο δράσης για τα άτομα με αναπηρία. Αυτή τη στιγμή είναι η πρώτη φορά που γίνεται, η διαβούλευση ήταν πολύ μεγάλη, γιατί τίποτα δεν γίνεται για τα άτομα με αναπηρία, όπως και για κάθε κοινωνική ομάδα, χωρίς να συμμετέχει η ίδια.
Τα σχέδια δράσης πρέπει να γίνονται ταυτόχρονα με τους κοινωνικούς εταίρους. Τα σχόλια είτε στην παρουσίαση στη Βουλή, είτε στη διαβούλευση, είτε στο αναπηρικό κίνημα είναι πέραν του δέοντος θετικά. Αυτό μας χαροποιεί αλλά ταυτόχρονα είναι για μας και μία ευθύνη στο να υλοποιηθούν όλα αυτά τα προγράμματα.
Ένα μέρος του Σχεδίου Δράσης από την πλευρά του Υπουργείου Εργασίας στο οποίο και ανήκω, είναι ο «προσωπικός βοηθός». Ο «προσωπικός βοηθός», θα είναι μία τομή- παροχή τους κράτους για τα άτομα με αναπηρία και ήμασταν από τις λίγες χώρες που δεν είχαμε αναπτύξει τον θεσμό του προσωπικού βοηθού. Είναι ο βοηθός που οδηγεί το άτομο με αναπηρία στην ανεξάρτητη διαβίωση και είναι πολύ σημαντικό καθώς συμπολίτες μας, άτομα με αναπηρία, να μην είχαν μέχρι τώρα το δικαίωμα της ελεύθερης επιλογής στον προσωπικό βοηθό.
Το κάθε άτομο με αναπηρία μέχρι τώρα προσλάμβανε από ιδίους πόρους, έναν προσωπικό βοηθό και ο βοηθός προσπαθούσε να διευκολύνει σε δράσεις της ζωής του. Τώρα το κράτος θα πληρώνει τον προσωπικό βοηθό. Μέσω μίας επιτροπής το άτομο με αναπηρία θα επιλεχθεί και θα εξεταστεί ότι έχει ανάγκη τον προσωπικό βοηθό. Πάμε λοιπόν στην επόμενη ημέρα, που είναι η αποϊδρυματοποίηση και η ανεξάρτητη διαβίωση. Εμείς ήδη έχουμε προτείνει και ευελπιστούμε να εγκριθεί στο Ταμείο Ανάκαμψης το πιλοτικό πρόγραμμα για τον προσωπικό βοηθό, αφορά σε 3000 άτομα με αναπηρία και το ποσό που έχουμε προϋπολογίσει είναι στα 38 εκ. ευρώ, ώστε μετά το πιλοτικό πρόγραμμα να έρθει η ελληνική πολιτεία και να θεσμοθετήσει τον προσωπικό βοηθό ως πολιτική παροχής υπηρεσιών στα άτομα με αναπηρία.
Πολλά άτομα με αναπηρία είχαν εγκλωβιστεί γιατί δεν μπορούσαν καν να διαθέσουν χρήματα για έναν βοηθό…
Υπάρχουν πολλοί συμπολίτες μας με αναπηρία, οι οποίοι θέλουν να ζήσουν αυτόνομα, μόνοι τους και κατέφευγαν στη λύση να μείνουν με την οικογένεια. Αυτό δεν οδηγούσε στην ανεξάρτητη διαβίωση, γιατί και οι ίδιοι θέλουν να κάνουν οικογένειες, να ζήσουν αυτόνομα. Χωρίς τον προσωπικό βοηθό δεν μπορεί να γίνει. Ο προσωπικός βοηθός είναι μια παροχή προς τα άτομα με αναπηρία για να πραγματοποιήσουν την επιθυμία τους για ανεξάρτητη διαβίωση και βάζει και τη χώρα μας και τους συμπολίτες με αναπηρία, σε μια διαφορετική προσέγγιση.
Το εν λόγω πρόγραμμα, συνδυάζεται και με την αποϊδρυματοποίηση, πρόκειται για ένα σχέδιο που «τρέχουμε» σε δύο Κέντρα Κοινωνικής Πρόνοιας, ένα στη Δυτική Ελλάδα κι ένα στην Αττική και στόχος είναι σιγά σιγά να κλείσουμε αυτά τα κέντρα, ώστε αυτοί οι άνθρωποι ειτε να μείνουν μόνοι τους, είτε να ζήσουν στις Στέγες υποστηριζόμενης διαβίωσης, που είναι ένα διαφορετικό μοντέλο. Οι Στέγες Υποστηριζόμενης Διαβίωσης είναι διαμερίσματα για τα άτομα με αναπηρία, που είναι μέσα στην κοινότητα. Υπάρχει δηλαδή η ένταξη στην κοινωνία. Αυτό συνδέεται και με την ένταξη στην εργασία αλλά και την προσβασιμότητα σε όλους τους τομείς. Εάν η πόλη μας δεν είναι προσβάσιμη, πως θα βγει ένα άτομο με αναπηρία να πάει σε μια δουλειά ισότιμα με όλους τους πολίτες. Η προσβασιμότητα είναι μέλημα των Δήμων. Μία πόλη προσβάσιμη και φιλική απευθύνεται σε όλους και στα άτομα με αναπηρία και στα άτομα τρίτης ηλικίας , στις μητέρες, στα παιδιά… Η προσβασιμότητα είναι γενικότερης φιλοσοφίας, πως αντιλαμβάνεται η πόλη τους πολίτες της.
Επειδή αναφερθήκατε τέλος κ. Σταμάτη στις Στέγες Υποστηριζόμενης Διαβίωσης, σκέφτεστε να επεκτείνετε τον αριθμό τους;
Οι Στέγες Υποστηριζόμενης Διαβίωσης θέλουμε να επεκταθούν και είμαστε σε επαφή με τις Περιφέρειες για να ενταχθούν και να επιδοτηθούν περισσότερες Στέγες στο Επόμενο Επιχειρησιακό Σχέδιο.
