Την Άνοιξη του 1916, στην κορύφωση του Εθνικού Διχασμού, η Κυβέρνηση Σκουλούδη αποφάσισε την παράδοση της οχυρωματικής γραμμής του Ρούπελ στις Γερμανοβουλγαρικές δυνάμεις. Η παράδοση του Ρούπελ οδήγησε στη Β΄ Βουλγαρική Κατοχή της Ανατολικής Μακεδονίας. Προς το τέλος Αυγούστου του 1916, το ελληνικό Δ΄ Σώμα Στρατού με απόφαση του διοικητή του Ιωάννη Χατζόπουλου, αποφάσισε αντί να αιχμαλωτιστεί από τους Βούλγαρους, να παραδοθεί εθελοντικά στους Γερμανούς. Στις 18 Αυγούστου το Δ’ Σώμα, που αποτελούνταν από περίπου 7.000 αξιωματικούς και οπλίτες ξεκίνησε από τη Δράμα, με προορισμό το στρατόπεδο της πόλης Γκέρλιτς της Γερμανίας.
Ο συνθέτης- ερευνητής Κωνσταντίνος Ανδρικόπουλος που ζει στη Γερμανία ξεκίνησε από το 2003 μία μεγάλη έρευνα στα ιστορικά αρχεία της εποχής και ανακάλυψε σημαντικές και ιστορικές ηχογραφήσεις που έκαναν αιχμάλωτοι Έλληνες στρατιώτες, μεταξύ αυτών και από τη Μαγνησία.
«Οι φωνές απ΄το παρελθόν…»
Με αφορμή πρόσφατη δράση του Πολιτιστικού Συλλόγου Σούρπης, για τις ηχογραφήσεις του Σουρπιώτη Απόστολου Κοντούλη, που έγιναν στο Γκέρλιτς(Görlitz) της Γερμανίας το 1917, ο κ. Ανδρικόπουλος μίλησε στο Ράδιο ΕΝΑ 102,5 και στον Ηλία Κουτσερή(ενώ ακούστηκαν μοναδικά ηχητικά ντοκουμέντα που ηχογραφήθηκαν σε κυλίνδρους!) για το ταξίδι αυτό στο παρελθόν, που φέρνει στο σήμερα τις φωνές και το έργο των Ελλήνων στρατιωτών.
«Κάθε φορά που έρχομαι σε επαφή με οικογένειες και ακολουθώντας αυτές τις φωνές από το παρελθόν, όπως τις αποκαλώ, από το 2003 ήδη που ξεκίνησα αυτή την έρευνα, νιώθω πολύ μεγάλη χαρά και συγκίνηση και τη συγκίνηση της οικογένειας και των απογόνων», είπε χαρακτηριστικά ο ερευνητής για τα συναισθήματά του κάθε φορά που ανακαλύπτει ένα αρχείο, που αφορά σε κάποιον Έλληνα.
Όλα ξεκίνησαν το 2003, όταν ο κ. Ανδρικόπουλος ήταν μέλος σε ένα διαδικτυακό φόρουμ για το ρεμπέτικο τραγούδι και τα μέλη του, μιλούσαν για μια ηχογράφηση μπουζουκιού. «Στην πορεία δεν μου έκανε τόση μεγάλη εντύπωση, αλλά όταν κατάλαβα ότι δεν ήταν μία μόνο ηχογράφηση μπουζουκιού, αλλά υπήρχαν πολλές ηχογραφήσεις παραδοσιακής μουσικής, εκκλησιαστικών τροπαρίων αλλά και ηχογραφήσεις με ντοπιολαλιές με ιστορίες, παραμύθια κτλ εντυπωσιάστηκα. Έκανα μια προσπάθεια να έρθω σε επαφή με το Πανεπιστήμιο Humboldt του Βερολίνου, που με έστειλε στο εθνολογικό μουσείο κι εκεί η διευθύντρια μου είπε ότι δεν έχουν ψηφιοποιηθεί τα αρχεία και με έστειλε πάλι στο Πανεπιστήμιο που είχε αρχίσει ψηφιοποίηση και πήρα στα χέρια μου τα πρώτα 19ηχογραφήματα. Όταν έβαλα το cd στον υπολογιστή μου και άκουσα αυτές τις φωνές, ανατρίχιασα. Ένιωσα τεράστια συγκίνηση, ακούγοντας αυτές τις φωνές από το παρελθόν. Με τον καιρό κατάλαβα ότι οι ηχογραφήσεις ήταν πολύ περισσότερες», επεσήμανε ο ίδιος, που έως το 2016 κατόρθωσε και συγκέντρωσε όλες τις ηχογραφήσεις καθώς και τα συνοδευτικά τους έντυπα στα χέρια του.
Τα αρχεία επιβίωσαν δύο παγκοσμίων πολέμων!
Τα εν λόγω αρχεία επιβίωσαν δύο παγκοσμίων πολέμων και χρησιμοποιήθηκαν δύο τρόποι ηχογράφησης, ένα με κύλινδρο κι ένα με δίσκο.
Στο αρχείο του ερευνητή υπάρχουν άνθρωποι από τον Βόλο, όπου ο ίδιος έχει έρθει σε επαφή με τους απογόνους τους.
«Είμαι σε επικοινωνία από το 2003 με πολλές οικογένειες κι ετοιμάζω τα βίντεο πολλών. Είναι έτοιμο το αφιέρωμα στον Μιχαήλ Ντούβα από τη Μάνη, με τα μανιάτικα μοιρολόγια. Εντυπωσιακή είναι η μοναδική περίπτωση του Μιχαήλ Πολυχρονάκη με τραγούδια και την πρώτη ηχογράφηση λύρας, υπάρχουν με τον Κοντούλη. Είναι η ιστορία 7000 ανθρώπων, που βρέθηκαν εκεί. Στις ηχογραφήσεις είχαν συμμετοχή 36 στρατιώτες και στρατιωτικοί στους κυλίνδρους και 77 στους δίσκους, ενώ κάποιοι είχαν συμμετοχή και στα δύο μέσα», επεσήμανε ο κ. Ανδρικόπουλος σημειώνοντας ότι οι ηχογραφήσεις έγιναν από τις 12 έως τις 17 Ιουλίου του 1917, ενώ συμπλήρωσε ότι υπάρχει και το ημερολόγιο του ΚερασιώτηΜαργαριτούλη, ένα ιστορικό ντοκουμέντο μεγάλου ενδιαφέροντος, το οποίο δημοσίευσε το 2004.
Ο κ. Ανδρικόπουλος μετά την έρευνά του, συγκεντρώνει τα στοιχεία και δημιουργεί για καθένα δημιουργό και ένα βίντεο το οποίο ανεβαίνει στο youtube. Το ηχητικό του Σουρπιώτη Απόστολου Κοντούλη μπορεί να το ακούσει ο κάθε ενδιαφερόμενος στο https://www.youtube.com/watch?v=rrnfwik6YeA
Απόδοση ραδιοφωνικής συνέντευξης: Δήμητρα Παλαιοδημοπούλου
