Γεννήθηκε στην Κύπρο και φαίνεται πως το τρέξιμο ήταν χαραγμένο στο DNA του. Ήρθε στην Ελλάδα, συμμετείχε στην εθνική ομάδα και το 1946 ήταν αυτός που έκοψε πρώτος το νήμα του κορυφαίου μαραθωνίου στη Βοστώνη των Ηνωμένων Πολιτειών. Ο Στέλιος Κυριακίδης έτρεξε με πάθος, με αγάπη και με στόχο μόνο την Ελλάδα, που τότε, μόλις είχε βγει από την λαίλαπα του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου και εισερχόταν στην φρίκη του Εμφυλίου Πολέμου. Ο Κυριακίδης αναφώνησε στο νήμα “Για την Ελλάδα” και δεν πέρασε απαρατήρητος. Ο Χάρυ Τρούμαν, τότε πρόεδρος των ΗΠΑ τον υποδέχτηκε στον Λευκό Οίκο και του προσέφερε την πολυπόθητη βοήθεια που ήθελε για τους Έλληνες. Σήμερα, στη Βοστώνη υπάρχει το άγαλμα του Κυριακίδη, μαζί με τον Σπύρο Λούη για να θυμίζει σε όλους, τον μεγάλο αυτό άνθρωπο κι έπειτα αθλητή.
Για τον Στέλιο Κυριακίδη, το έργο του αλλά και τις αρχές του, μίλησε στο «Ράδιο ΕΝΑ 102,5» και στον Ηλία Κουτσερή ο γιος του Δημήτρης, ο οποίος είναι επιχειρηματίας, ναυπηγός με δραστηριότητα στη Σαγκάη, επίσημος εκπρόσωπος του μαραθωνίου Αθήνας στην Κίνα και άνθρωπος ο οποίος επισκέπτεται και ως ειδικός εκπρόσωπος του Μαραθώνα, μεταδίδοντας το πνεύμα και τα μηνύματα του Στέλιου Κυριακίδη, πολλές περιοχές στον κόσμο, όπου πραγματοποιούνται μαραθώνιοι!
Ποιος “καλός άνεμος” σας έφερε στην πόλη μας;
Μια πολύ καλή φίλη, η Μαρία Λιανού, με την οποία γνωριστήκαμε πριν από μερικούς μήνες, οποία άκουσε την ιστορία του πατέρα μου, ήρθε σε επαφή μαζί μου έχοντας ήδη ξεκινήσει να κάνει προγράμματα σε σχολεία, καθώς είναι καθηγήτρια φυσικής αγωγής, κι άρχισα να τη βοηθώ στα προγράμματα λέγοντάς της, για τη ζωή του πατέρα μου και κυρίως το κοινωνικό του έργο κι όχι μόνο το αθλητικό. Εξαιτίας των lockdown ανέβαλα το ταξίδι μου στην Ελλάδα, όμως τώρα ήρθα για να γνωριστώ και με ανθρώπους της Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης εδώ στον Βόλο, να δούμε τι μπορούμε να κάνουμε για τα νέα παιδιά στα σχολεία, αλλά και άλλες δράσεις που μπορούμε να προγραμματίσουμε για να προωθήσουμε και την ιστορία του Κυριακίδη και του μαραθωνίου. Να δείξουμε στα παιδιά πως μπορούν να είναι καλύτεροι πολίτες, χωρίς να σκέφτονται μόνο τον εαυτό τους και πως μπορούν να βοηθήσουν γνωρίζοντας την ιστορία του Στέλιου Κυριακίδη, ο οποίος έκανε απίθανα πράγματα σε πάρα πολύ δύσκολες εποχές.
Από τις πρώτες συνομιλίες και επαφές που έχετε κάνει, βλέπετε δηλαδή ότι μπορούν να αναπτυχθούν οι δράσεις αυτές που επιθυμείτε στην πόλη μας;
Οι δύο συναντήσεις που έκανα ήδη ήταν πολύ θετικές. Εξήγησα πως μπορώ να βοηθήσω με το τεράστιο υλικό που έχω, γιατί δεν είναι μόνο η ιστορία του πατέρα μου. Είμαι στην Κίνα τα τελευταία 28 χρόνια κάνω πάρα πολλές εκθέσεις κι όχι μόνο για τον Κυριακίδη, αλλά και για την ιστορία του μαραθωνίου, διότι αν υπάρχει μία λέξη που είναι παγκοσμίως γνωστή είναι η λέξη marathon. Μπορεί να την καταλάβει και να την ακούσει οποιοδήποτε παιδάκι από τη ζούγκλα του Αμαζονίου μέχρι και ο μεγαλύτερος άνθρωπος στη Σαχάρα. Πίσω όμως από τη λέξη marathon υπάρχει μία ιστορία και δεν είναι μόνο το αγώνισμα του μαραθωνίου, αλλά είναι και ο δυτικός πολιτισμός και η δημοκρατία. Εμείς φέραμε αυτά τα δύο πράγματα στην Δύση. Έτσι λοιπόν, προσπαθώ να προωθήσω αυτά, γιατί ο κόσμος δεν τα γνωρίζει.
Επισημαίνουν πολλοί ότι έχουμε ξεχάσει αξίες και ιδανικά, ιδέες που στο παρελθόν μας κράτησαν ζωντανούς και αν αυτό δεν μεταλαμπαδευτεί στις νέες γενιές ίσως χάσουμε ένα κομμάτι που το έχει στο DNA του ο Έλληνας. Νομίζω ότι και στις συνεντεύξεις που είχε δώσει ο αείμνηστος πατέρας σας αυτό που πρότασσε ήταν η ελληνική ψυχή, η επιμονή, η υπομονή…
Επειδή έχω την ευκαιρία και ταξιδεύω σε όλο τον κόσμο τα τελευταία 50 χρόνια μπορώ και προβάλω αυτή την τεράστια ιστορία της Ελλάδος και κάνοντας εκθέσεις σε πολλά σημεία του κόσμου και εκπαιδευτικά προγράμματα στα σχολεία στην Αμερική, τη Βοστώνη, την Κίνα, αλλά και την Κύπρο, γιατί ο πατέρας μου ήταν Κύπριος. Με αυτό προσπαθώ να προβάλω και την χώρα μας αλλά και να καλυτερεύσουμε και την νεολαία, γιατί σε δύσκολες στιγμές φαίνεται ο χαρακτήρας του ανθρώπου, όχι στις εύκολες.
Ο Στέλιος Κυριακίδης σε μια εποχή πραγματικά πολύ δύσκολη το 1946, όταν η Ελλάδα προσπαθούσε με τα βίας να βρει τον βηματισμό της, γνωρίζουμε ότι κατάφερε και πήγε στην Αμερική, ξοδεύοντας από την τσέπη του, ματώνοντας και ιδρώνοντας για να εκπροσωπήσει στον μαραθώνιο της Βοστώνης την Ελλάδα και κατάφερε και βγήκε πρώτος, ζητώντας βοήθεια για όλους τους Έλληνες!
Η ιστορία του Στέλιου Κυριακίδη έχει τέσσερα μεγάλα κεφάλαια. Αρχικά είναι το αθλητικό μέρος, που ξεκίνησε το 1932 να τρέχει, σε μεγάλη ηλικία και κατάφερε πράγματα καταπληκτικά γιατί το ρεκόρ που έκανε στη Βοστώνη το ’46 ήταν και η καλύτερη επίδοση στον κόσμο. Τότε δεν υπήρχε παγκόσμιο ρεκόρ, αλλά καλύτερη επίδοση. Ως αθλητής πέτυχε πάρα πολλά όχι μόνο στην Ελλάδα και στα Βαλκάνια, αλλά και παγκόσμια. Ο μαραθώνιος της Βοστώνης την εποχή εκείνη ήταν ο μεγαλύτερος στον κόσμο. Όμως δεν ήταν μόνο το γεγονός ότι υπήρξε πρωταθλητής. Ο Κυριακίδης ήταν και πρωτοπόρος αθλητής για την εποχή του. Ήταν πάρα πολλά χρόνια “μπροστά” στο προπονητικό μέρος των μεγάλων αποστάσεων. Δηλαδή το 1934 είναι ο πρώτος αθλητής στον κόσμο που χρησιμοποιεί χρονόμετρο χειρός, όχι ρολόι, αλλά χρονόμετρο, που το αγόρασε στην Κύπρο.
Το επόμενο χρονόμετρο σε χέρι αθλητή μεγάλων αποστάσεων είναι 50 χρόνια αργότερα, το 1982 το βάζει ο Bill Rodgers. Ήταν ο πρώτος που έκανε διατάσεις το 1935. Οι διατάσεις εμφανίστηκαν στη ζωή μας πριν από 20 χρόνια. Ο Κυριακίδης τις ήξερε για προθέρμανση και αποθεραπεία από το 1935. Είναι ο πρώτος αθλητής στον κόσμο μεγάλων αποστάσεων που τρέχει για φιλανθρωπικό σκοπό το 1946 στην Αμερική. Είναι ο πρώτος αθλητής στον κόσμο, που τρέχει για έναν ειδικό σκοπό. Το 1947 επιστρέφει στην Αμερική, σε ηλικία 37 ετών και ως νικητής της προηγούμενης χρονιάς, αλλά ο σκοπός του είναι άλλος.
Ο σκοπός του είναι να μαζέψει χρήματα και αθλητικό υλικό για να μπορέσει η ελληνική ομάδα να πάει στους Ολυμπιακούς το 1948. Σίγουρα είναι ο μόνος Έλληνας αθλητής και από τους λίγους στον κόσμο που τον κάλεσαν στον Λευκό Οίκο δύο φορές, το 1946 και το 1947 και τον είδε ο Τρούμαν. Όταν κέρδισε τον μαραθώνιο της Βοστώνης, τον ρώτησε ο Τρούμαν τι θέλει κι εκείνος απάντησε βοήθεια για τη χώρα μου. Και τότε έδωσαν μία τεράστια βοήθεια που ονομάστηκε “Πακέτο Κυριακίδης”. 25.000 τόνοι τρόφιμα, που ήρθαν με δύο πλοία της εποχής στην Αθήνα. Το 1947 όταν ο Τρούμαν άκουσε ότι πάλι θέλει να ξαναμαζέψει χρήματα γι’ αυτό και τρέχει , τον φώναξε πάλι στον Λευκό Οίκο και πάλι τον ρώτησε τι μπορεί να κάνει για εκείνον. Και ο Στέλιος Κυριακίδης πετυχαίνει δύο πράγματα. Πρώτον αθλητικό υλικό από τα Αμερικάνικα Πανεπιστήμια, που στάλθηκαν για να προπονηθεί η ελληνική ομάδα και μαζεύει και 50.000 δολάρια για τα εισιτήρια και τα έξοδα της ελληνικής ομάδας. Το κυριότερο ήταν το 1947 που δόθηκε το σχέδιο Μάρσαλ κι ενώ θα ξεκινούσε η βοήθεια στο τέλος του 1947, αρχές του 1948 για τις ευρωπαϊκές χώρες, η Ελλάδα πήρε προκαταβολή 400 εκ. δολάρια τον Μάιο του 1947. Ήταν η μόνη ευρωπαϊκή χώρα που έλαβε προκαταβολή, λόγω του Κυριακίδη.
Μετά υπάρχει το πατριωτικό κεφάλαιο. Έτρεχε για την Ελλάδα, όχι για τον εαυτό του. Του έκαναν πολλές και σημαντικές προτάσεις να γίνει επαγγελματίας στην Αμερική, να μείνει εκεί και να βγάλει πολλά χρήματα, μάλιστα επειδή ήταν και ωραίος, η NGM από το Χόλυγουντ του έκανε πρόταση 400.000 δολαρίων για να γίνει ηθοποιός για δέκα χρόνια και δεν δέχτηκε. Είπε ότι ήρθα να τρέξω για την πατρίδα μου και τους Έλληνες. Ενώ συνέχιζε το κοινωνικό του έργο μέχρι που πέθανε και το πνεύμα του μας βοηθά ακόμη και σήμερα.
Έχετε κυκλοφορήσει κι ένα βιβλίο “Η ζωή και το αιώνιο έργο του Στέλιου Κυριακίδη”…
Ο πατέρας μου, χωρίς να το ξέρουμε γιατί δεν μας το είχε πει ποτέ, μάζευε τα πάντα στη ζωή του. Μέχρι και τα …μενού από εστιατόρια που πήγαινε σε βαλκανικούς αγώνες τα κρατούσε! Φωτογραφίες, αποκόμματα από εφημερίδες, γράμματα, τα παπούτσια του, τις αθλητικές του φανέλες. Αυτά δεν ξέραμε ότι υπήρχαν στο σπίτι, τα είχε στην αποθήκη. Επτά χρόνια μετά τον θάνατο του πατέρα μου, «κάποιος» με έσπρωξε να καθαρίσω την αποθήκη και βρήκα τις δύο κούτες με το τεράστιο υλικό. Μου πήρε επτά μήνες, δουλεύοντας 18 ώρες την ημέρα για να βάλω μία τάξη σ’ αυτό το υλικό. Έτσι έφτιαξα ένα αρχείο, εμπλουτίζοντάς το κι εγώ και το έδωσα στο Πανεπιστήμιο της Λεμεσού στην καινούργια του βιβλιοθήκη, διότι αυτό το υλικό δεν είναι μόνο η ιστορία του Στέλιου Κυριακίδη, είναι η ιστορία του ελληνικού, του κυπριακού αθλητισμού, είναι τα πολιτικά της εποχής, τα κοινωνικά της εποχής. Μάλιστα, για τους Ολυμπιακούς της Αθήνας το NBC έκανε ένα ντοκιμαντέρ αφιέρωμα στον Στέλιο Κυριακίδη, το οποίο κατέκτησε και το ΕΜΜΥ, που είναι το αντίστοιχο Όσκαρ για την τηλεόραση. Τώρα υπάρχει μία κινηματογραφική παραγωγή από τη Disney, σε παραγωγή Πάρι Κασιδόκωστα που κάποια στιγμή θα βγάλει και την ταινία του Στέλιου Κυριακίδη.
Υπήρξε με κάποιον τρόπο αναγνώριση του έργου του Στέλιου Κυριακίδη;
Στο 2ο χιλιόμετρο του μαραθωνίου της Βοστώνης, υπάρχει ένα άγαλμα, που είναι το ίδιο που υπάρχει και στον Μαραθώνα και το δώρισε η ελληνική εταιρεία αθλητικών ειδών New Balance δίνοντας 500.000 δολάρια για να κατασκευαστούν. Αποτυπώνουν τον Σπύρο Λούη να υποδέχεται και να δείχνει τον δρόμο στον Στέλιο Κυριακίδη. Γίνονται πέντε μαραθώνιοι στην μνήμη του και πολλές άλλες αθλητικές διοργανώσεις κ.α.
