Τις λεπτομέρειες της γαλλικής συμβιβαστικής πρότασης για σύνδεση των μέτρων διευθέτησης του ελληνικού χρέους -ουσιαστικά της επιμήκυνσης στη διάρκεια αποπληρωμής του- με την πορεία του ΑΕΠ είχαν την ευκαιρία να συζητήσουν στην Αθήνα τόσο ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας όσο και ο υπουργός Οικονομικών Ευκλείδης Τσακαλώτος με τον Γάλλο υπουργό Οικονομικών Μπρουνό Λεμέρ. Η επίσκεψη του κ. Λεμέρ έγινε εν μέσω συνεχών παρασκηνιακών διαβουλεύσεων μεταξύ όλων των εμπλεκόμενων μερών, με κοινό στόχο να βρεθεί λύση στο Eurogroup της Πέμπτης και να μη χρειαστεί η παραπομπή του θέματος στη Σύνοδο Κορυφής.
Η συμβιβαστική πρόταση που επεξεργάζονται όλα τα εμπλεκόμενα μέρη περιλαμβάνει καλύτερη διατύπωση όσον αφορά τη διευθέτηση του χρέους, ελαστικότερους στόχους όσον αφορά τα πρωτογενή πλεονάσματα, ένα πακέτο χρηματοδότησης αναπτυξιακών έργων και πιθανή σύνδεση των μέτρων για το χρέος με την πορεία του ΑΕΠ τα επόμενα χρόνια.
Προσπάθεια για βελτιώσεις στο προσχέδιο της 22/5
Στο Eurogroup της Πέμπτης θα επιδιωχθεί να γίνουν οι ακόλουθες «βελτιώσεις» στο προσχέδιο της συμφωνίας που παρουσιάστηκε στον Ευκλείδη Τσακαλώτο κατά τη συνεδρίαση της 22ας Μαΐου:
1. Η απόφαση του Eurogroup να μην αναφέρεται σε επιμήκυνση του ελληνικού χρέους «από 0 έως 15» χρόνια. Από την ελληνική πλευρά ζητείται να απαλειφθεί το «μηδέν» και να παραμείνει το «έως 15» ή -ιδανικά- έως 20 χρόνια.
2. Η επιμήκυνση του χρέους αλλά και τα υπόλοιπα μέτρα διευθέτησης να συνδεθούν με την πορεία του ΑΕΠ. Αυτό σημαίνει ότι η Ελλάδα θα εξασφαλίζει επιμήκυνση του χρέους εφόσον το ΑΕΠ της χώρας μεγεθύνεται με ρυθμό όχι μεγαλύτερο του 1,3%-1,5%. Υψηλότεροι ρυθμοί ανάπτυξης θα φέρνουν επί της ουσίας μικρότερες επιμηκύνσεις του χρέους, ενώ δεν έχει αποσαφηνιστεί ακόμη τι θα συμβεί αν η οικονομία γυρίσει και πάλι σε ύφεση, κάτι καθόλου απίθανο δεδομένου ότι η περίοδος επιτροπείας της ελληνικής οικονομίας θα εκτείνεται μέχρι το 2060. Η σύνδεση της διευθέτησης του χρέους με την πορεία του ΑΕΠ αποτελεί τον πυρήνα της γαλλικής πρότασης η οποία κατατέθηκε προκειμένου να ξεμπλοκάρουν οι διαπραγματεύσεις ανάμεσα στους Ευρωπαίους και το ΔΝΤ.
Ως γνωστόν, το ΔΝΤ στηρίζει το αίτημά του για μεγαλύτερες παρεμβάσεις στο χρέος στις δυσμενείς προβλέψεις του για την πορεία της ελληνικής οικονομίας (σ.σ.: μέση ετήσια ανάπτυξη του ΑΕΠ όχι μεγαλύτερη του 1,1%), σε αντίθεση με τους Ευρωπαίους οι οποίοι βλέπουν ταχύτερο ρυθμό μέσα στις επόμενες δεκαετίες. Θεωρητικά τουλάχιστον η γαλλική πρόταση φέρνει πιο κοντά τις δύο αντικρουόμενες θέσεις.
3. Η παραγωγή πρωτογενών πλεονασμάτων της τάξης του 3,5% έχει συμφωνηθεί μέχρι και το 2022 και δεν αναμένεται να υπάρξει νέα συζήτηση επί αυτού (άλλωστε μόλις πρόσφατα νομοθετήθηκε από την ελληνική πλευρά το περαιτέρω πάγωμα των συντάξεων και το 2022 προκειμένου να εξασφαλιστεί ο στόχος και για τη συγκεκριμένη χρονιά). Αυτό που είναι ανοικτό είναι ο στόχος του πλεονάσματος μετά το 2022. Η προσπάθεια επικεντρώνεται στο να κατέβει ο πήχης από το 2,2% που είναι τώρα (έστω και στο 2%) αλλά και το ελεγκτικό πλαίσιο να μην είναι τόσο ασφυκτικό. Εξετάζεται το ενδεχόμενο στο πλαίσιο «χαλάρωσης» της επιτροπείας, η επίτευξη των στόχων να εξετάζεται ανά 5ετία και όχι ανά έτος. Δηλαδή, να μην εξετάζεται για κάθε έτος ξεχωριστά το αν εξασφαλίζεται το συμφωνηθέν πλεόνασμα (π.χ. 2% για το 2023, 2% για το 2024 κ.ο.κ) αλλά να διερευνάται αν επιτυγχάνεται ο στόχος με βάση το μέσο πρωτογενές πλεόνασμα της πενταετίας.
4. Η διαμόρφωση ενός «αναπτυξιακού πακέτου» για την ελληνική οικονομία το οποίο σε οικονομικούς όρους θα μπορεί να έχει το ίδιο αποτέλεσμα με τη διευθέτηση του χρέους. Μένει να αποσαφηνιστεί πώς θα μπορούσε να χρηματοδοτηθεί ένα τέτοιο πακέτο. Δηλαδή, αν θα μπορούσαν να αξιοποιηθούν τα υπόλοιπα της 3ης δανειακής σύμβασης που θα παραμείνουν αδιάθετα (π.χ. τα 25 δισ. ευρώ που προορίζονταν για την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών) ή αν θα μπορούσε να γίνει καλύτερο «πακετάρισμα» άλλων κονδυλίων, όπως π.χ. του πακέτου Γιούνκερ.
Διέξοδος πριν από τη Σύνοδο Κορυφής
Από τις δηλώσεις που έγιναν μετά τη συνάντηση του Αλέξη Τσίπρα με τον Γάλλο υπουργό Οικονομικών προέκυψε η διάθεση και των δύο πλευρών να αποφευχθεί οριστικά η παραπομπή του ελληνικού ζητήματος στη Σύνοδο Κορυφής. «Πιστεύω ότι είναι εφικτό η διέξοδος να βρεθεί στο πλαίσιο του Συμβουλίου των υπουργών Οικονομικών και να μη χρειαστεί να βρεθεί στο επίπεδο των ηγετών της Συνόδου Κορυφής. Γιατί, αν και αυτό θα έδινε μεγαλύτερες πιθανότητες, εντούτοις η δραματοποίηση του προβλήματος δεν θα ωφελούσε κανέναν» ήταν η δήλωση του Αλέξη Τσίπρα, με τον Γάλλο υπουργό να συμφωνεί λέγοντας: «Δεν είμαστε καθόλου μακριά από τη λύση και η λύση θα πρέπει οπωσδήποτε να βρεθεί στις 15 Ιουνίου. Νομίζω ότι τώρα όλα τα ζητήματα έχουν τεθεί επί τάπητος για να βρούμε επιτέλους αυτή την πολυπόθητη λύση και θα πρέπει οπωσδήποτε να αποφύγουμε νέα κρίση επί του ελληνικού ζητήματος».
Ο κ. Λεμέρ, χωρίς να δώσει διευκρινίσεις ή περισσότερες λεπτομέρειες επί του περιεχομένου, επιβεβαίωσε τις συνεχείς διαβουλεύσεις που γίνονται εν όψει της συνεδρίασης της Πέμπτης, αναφέροντας ότι «εδώ και δέκα ημέρες έχω πολλαπλασιάσει τις επαφές επί του θέματος με τη γενική διευθύντρια του ΔΝΤ, με τον Γερμανό υπουργό Οικονομικών, καθώς και με τον πρόεδρο του Eurogroup».
Η ατζέντα του Eurogroup
To ελληνικό ζήτημα και ειδικότερα η βιωσιμότητα του ελληνικού χρέους συμπεριλαμβάνονται και επισήμως στα βασικά θέματα που θα συζητηθούν στο Eurogroup της Πέμπτης, σύμφωνα με την επίσημη ατζέντα του συμβουλίου των υπουργών Οικονομικών της Ευρωζώνης.
Όπως αναφέρεται, το Eurogroup θα συνεχίσει τη συζήτηση για τη βιωσιμότητα του ελληνικού χρέους με στόχο να βρεθεί κοινή προσέγγιση που θα μοιράζονται τα κράτη – μέλη της Ευρωζώνης και οι θεσμοί (Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ΕΚΤ, Eυρωπαϊκός Μηχανισμός Σταθερότητας και ΔΝΤ).
«Αυτή θα περιλαμβάνει τους μεσοπρόθεσμους δημοσιονομικούς στόχους της Ελλάδας (πέρα από το 2018) και τα πιθανά μέτρα για το χρέος που ενδεχομένως να προκύψουν, εάν κριθεί αναγκαίο, μετά την επιτυχή ολοκλήρωση του προγράμματος στα μέσα του 2018. Το πλαίσιο γι’ αυτή τη συζήτηση είναι η συμφωνία που επετεύχθη στο Eurogroup της 24ης Μαΐου 2016, περιγράφοντας τα μέτρα σε βραχυπρόθεσμα, μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα», αναφέρεται στο κείμενο της ατζέντας.
«Οι υπουργοί, τέλος, θα ανταλλάξουν απόψεις και για την επικαιροποιημένη εκτίμηση των θεσμών για την εφαρμογή των λεγόμενων προαπαιτούμενων, που αποτελούν μέρος των μεταρρυθμίσεων που συμφωνήθηκαν με τους θεσμούς.
Η εφαρμογή των προαπαιτούμενων και η ανάλυση της βιωσιμότητας χρέους είναι σημαντικά βήματα για την ολοκλήρωση της δεύτερης αξιολόγησης του προγράμματος και την εκταμίευση της επόμενης οικονομικής βοήθειας προς την Ελλάδα στο πλαίσιο του προγράμματος του ESM» επισημαίνεται.
