Τέσσερις στόχους οι οποίοι θα πρέπει να επιτευχθούν μέχρι το Eurogroup του Νοεμβρίου έχει θέσει η ελληνική κυβέρνηση, η οποία περιμένει ότι η σημερινή συνεδρίαση των υπουργών Οικονομικών της Ευρωζώνης θα κυλήσει χωρίς ιδιαίτερες εντάσεις, δεδομένου ότι το ελληνικό ζήτημα δεν είναι καν στην επίσημη ατζέντα.
Μέχρι τις 6 Νοεμβρίου, ημερομηνία πραγματοποίησης του επόμενου Eurogroup στις Βρυξέλλες, η ελληνική διαπραγματευτική ομάδα θέλει:
* Πρώτον, να έχει ολοκληρώσει έναν πρώτο γύρο διαβουλεύσεων με τους επικεφαλής των θεσμών
* Δεύτερον, να έχει διασφαλίσει ότι το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο δεν θα εγείρει νέα εμπόδια που θα προκαλέσουν καθυστερήσεις στην 3η αξιολόγηση
* Τρίτον, να πάρει το πράσινο φως για την εκταμίευση των 800 εκατ. ευρώ που προορίζονται για την αποπληρωμή των ληξιπρόθεσμων οφειλών του Δημοσίου και
* Τέταρτον, να «κλειδώσει» το 80% των προαπαιτούμενων, αυξάνοντας έτσι τις πιθανότητες για ολοκλήρωση της 3ης αξιολόγησης μέχρι το Εurogroup του Ιανουαρίου (σ.σ.: ο επίσημος στόχος είναι οι διαπραγματεύσεις να ολοκληρωθούν μέχρι το Eurogroup του Δεκεμβρίου, αλλά όλοι οι εμπλεκόμενοι παραδέχονται ότι ο στόχος είναι πολύ δύσκολο θα επιτευχθεί).
Ο αρχικός προγραμματισμός προέβλεπε και έναν πέμπτο στόχο: Μια ακόμη επιτυχημένη έξοδο στις αγορές μέσα στον Οκτώβριο, για την άντληση κεφαλαίων που θα χρησιμοποιούνταν για τη βελτίωση της καμπύλης των ελληνικών ομολόγων αλλά και για το γέμισμα του «κουμπαρά» ασφαλείας εν όψει του τέλους του 3ου μνημονίου. Αυτή τη στιγμή, όμως, είναι αμφίβολο αν θα επιχειρηθεί η έξοδος μέσα στις επόμενες εβδομάδες, καθώς πλέον το κλίμα έχει επιβαρυνθεί από το αποτέλεσμα των γερμανικών εκλογών, την πρόωρη διενέργεια των stress tests των τραπεζών αλλά και την αβεβαιότητα σχετικά με το αν θα υλοποιηθεί τελικώς ο στόχος για έγκαιρη ολοκλήρωση της 3ης αξιολόγησης. Αναλυτικά, οι προοπτικές επίτευξης των τεσσάρων στόχων έχουν ως εξής:
1 Η διοργάνωση της πρώτης αποστολής των επικεφαλής των θεσμών στην Αθήνα αναμένεται να αποφασιστεί στο πλαίσιο της ετήσιας Συνόδου του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου και της Παγκόσμιας Τράπεζας στην Ουάσιγκτον στις 10 με 15 Οκτωβρίου. Στις συναντήσεις που θα πραγματοποιηθούν στο περιθώριο της Συνόδου και στην οποία θα παρευρίσκονται όλοι οι πρωταγωνιστές του ελληνικού ζητήματος πλην ενδεχομένως του Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, θα κριθεί αν έχει νόημα να πραγματοποιηθεί μέσα στο τελευταίο 10ήμερο του Οκτωβρίου μια πρώτη αποστολή των επικεφαλής των θεσμών στην Αθήνα προκειμένου να καταγραφούν οι διαφωνίες επί των 95 προαπαιτούμενων. Αν δεν «κλειδώσει» η άφιξη των θεσμών αμέσως μετά τη Σύνοδο στην Ουάσιγκτον, τότε το πιθανότερο είναι ότι ο πρώτος γύρος διαβουλεύσεων θα πραγματοποιηθεί μετά το Eurogroup του Νοεμβρίου, καθώς στο τελευταίο 10ήμερο του Οκτωβρίου υπάρχουν και φθινοπωρινές διακοπές στην Ευρώπη και η εθνική επέτειος στην Ελλάδα.
2 Ένα από τα βασικά μέτωπα που θα μπορούσαν να προκαλέσουν την τήρηση σκληρής στάσης από την πλευρά του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου -και κατά συνέπεια την καθυστέρηση στην 3η αξιολόγηση- ήταν αυτό των τραπεζών και της απαίτησης του ΔΝΤ να υπάρξει άμεσα κεφαλαιακός έλεγχος. Η πρόοδος που υπήρξε στις διαπραγματεύσεις ΔΝΤ- Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας και η συμφωνία να γίνουν τα stress tests μέσα στον Φεβρουάριο, ώστε να έχουν ολοκληρωθεί πριν από το τέλος του 3ου προγράμματος, φαίνεται να έχει κλείσει το συγκεκριμένο μέτωπο. Υπάρχουν άλλα δύο: Πρώτον, η ενδεχόμενη απαίτηση του ΔΝΤ να επιβληθούν νέα δημοσιονομικά μέτρα για να κλείσει ο προϋπολογισμός του 2018 και του 2019 (σ.σ.: στο τραπέζι αναμένεται να πέσει σε ένα τέτοιο ενδεχόμενο η πρόωρη περικοπή των συντάξεων και του αφορολόγητου). Και δεύτερον, το θέμα του χρέους. Το ΔΝΤ θα επαναφέρει το αίτημά του για μεγαλύτερη διαφάνεια στις προθέσεις των ευρωπαϊκών θεσμών για το χρέος προκειμένου να αποσαφηνιστεί και το τι πρόκειται να συμβεί με το πρόγραμμα του 1,6 δισ. ευρώ που έχει εγκρίνει κατ’ αρχήν το ΔΝΤ για την Ελλάδα (σ.σ.: είναι το πρόγραμμα που προβλέπει ότι η εκταμίευση των χρημάτων θα γίνει μόνο υπό την προϋπόθεση ότι θα αποσαφηνιστούν τα μέτρα για το ελληνικό χρέος). Δεδομένου ότι ακόμη δεν έχει καν προκύψει η γερμανική κυβέρνηση, είναι εξαιρετικά αμφίβολο αν θα υπάρξει η παραμικρή πρόοδος στο συγκεκριμένο θέμα. Σε κάθε περίπτωση, το θέμα του χρέους -όπως και γενικότερα η ατζέντα της 3ης αξιολόγησης- θα αποτελέσει αντικείμενο συζητήσεων του πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα αλλά και του υπουργού Οικονομικών Ευκλείδη Τσακαλώτου στις 16 Οκτωβρίου με την επικεφαλής του ΔΝΤ Κριστίν Λαγκάρντ στην Ουάσιγκτον.
3 Οι πληρωμές ληξιπρόθεσμων οφειλών του Δημοσίου και οι εκδόσεις νέων συντάξεων θα συνεχιστούν και τις επόμενες ημέρες προκειμένου το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους να συλλέξει από τους φορείς της Γενικής Κυβέρνησης τα στοιχεία για την αποπληρωμή των υποχρεώσεων του Δημοσίου. Από το λογιστήριο υποστηρίζουν ότι οι λογαριασμοί των φορέων της γενικής κυβέρνησης έχουν ήδη πιστωθεί με τα απαιτούμενα ποσά που πρέπει να καταβληθούν για να ξεκλειδώσει και η επόμενη δόση των 800 εκατ. ευρώ μέχρι το τέλος του μήνα. Αυτό που εκκρεμεί είναι να γίνουν οι πληρωμές από τους φορείς που είναι και οι τελευταίοι κρίκοι της αλυσίδας και να αποσταλούν τα στοιχεία στους θεσμούς. Η εκταμίευση της δόσης των 800 εκατ. ευρώ δεν απαιτεί απόφαση του Eurogroup παρά μόνο ενημέρωση του Euro Working Group και απόφαση εκταμίευσης από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Στήριξης.
4 Ο 4ος στόχος, ο οποίος έχει τεθεί και επισήμως από τον πρωθυπουργό, είναι και ο πιο απαιτητικός. Ο υπουργός Οικονομικών θέλει να προσέλθει στο Eurogroup του Νοεμβρίου με στοιχεία που να αποδεικνύουν ότι έχει ολοκληρωθεί το 80% των προαπαιτούμενων, δηλαδή περίπου 75 από το σύνολο των 95. Δεδομένου ότι μέχρι στιγμής δεν έχουν κλειδώσει παρά περίπου 15, τα εμπλεκόμενα υπουργεία θα πρέπει να πατήσουν γκάζι, καθώς τα χρονικά περιθώρια είναι ελάχιστα. Στις λίγες εβδομάδες που απομένουν μέχρι το Eurogroup του Νοεμβρίου, θα πρέπει να δημοσιευτούν στο ΦΕΚ δεκάδες υπουργικές αποφάσεις, πολλές εκ των οποίων είναι και κρίσιμες για την κοινή γνώμη (όπως για παράδειγμα τα τιμολόγια της ΔΕΗ). Για το τελευταίο στάδιο της διαπραγμάτευσης θα μείνουν τα δύσκολα μέτωπα, όπως είναι η διαμόρφωση του τελικού σχεδίου του προϋπολογισμού (σ.σ.: θα πρέπει να κατατεθεί στη Βουλή μέχρι τις 21 Νοεμβρίου), η προώθηση των αποκρατικοποιήσεων (σ.σ.: το οικονομικό επιτελείο θεωρεί κρίσιμο ζήτημα την πώληση μετοχών των εταιρειών ύδρευσης, καθώς θα πρέπει να συνοδευτεί από εκχώρηση του management), το άνοιγμα κλειστών επαγγελμάτων κ.λπ.
«Δικαιώθηκα για την Ελλάδα»
Υπεραμύνεται των πολιτικών που εφαρμόστηκαν στην Ελλάδα και σε άλλες χώρες της Ευρωζώνης, ο Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, λίγο πριν αποχωρήσει από το γερμανικό ΥΠΟΙΚ, για να αναλάβει την προεδρία της γερμανικής Βουλής.
Όπως σημειώνει σε συνέντευξή του στους «Financial Times», εν όψει και του 113ου και τελευταίου Eurogroup της οκταετούς θητείας του, στόχος του δεν ήταν να επιβάλει τη λιτότητα στην Ευρώπη, αλλά «μία αξιόπιστη πολιτική που θα οικοδομούσε εμπιστοσύνη και θα παρήγαγε ανάπτυξη».
Μάλιστα, αισθάνεται δικαιωμένος από τα αποτελέσματα των μεταρρυθμίσεων που εφαρμόστηκαν, μεταξύ άλλων, στην Ελλάδα.
«Πρωταγωνίστησα στη συζήτηση σχετικά με το εάν η Ελλάδα έπρεπε να κάνει ένα διάλειμμα για κάποια χρόνια, αλλά η Ελλάδα δεν ήθελε» επισημαίνει. «Δεν έμενε τίποτα άλλο, από τον συγκεκριμένο δρόμο που είναι εξαιρετικά δύσκολος για τους πολιτικούς ηγέτες της Ελλάδας, ο δρόμος των μεταρρυθμίσεων» αναφέρει, προσθέτοντας ότι ήταν «πάντα στο πλευρό αυτών που ήθελαν λύσεις».
Τα 27 προαπαιτούμενα των αποκρατικοποιήσεων έως τον Δεκέμβριο
Στον τομέα των αποκρατικοποιήσεων η συμφωνία με τους θεσμούς του περασμένου Ιουνίου περιλαμβάνει 27 προαπαιτούμενα, τα οποία θα πρέπει να υλοποιηθούν έως το τέλος Δεκεμβρίου.
1 Ενέργεια-ΔΕΗ: Όχι αργότερα από τον Ιούνιο θα γίνει προσαρμογή του ΥΚΩ κατόπιν πρότασης της ΡΑΕ, ώστε το έλλειμμα της ΔΕΗ να καλυφθεί, όχι αργότερα από τον Δεκέμβριο του 2022.
2 Ενέργεια: Μέχρι τον Ιούνιο η ΔΕΗ θα εισφέρει το 51% των μετοχών του ΑΔΜΗΕ σε εταιρεία Συμμετοχών. Η εταιρεία Συμμετοχών θα καταθέσει φάκελο στην Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς, ενώ η συναλλαγή θα γίνει γνωστή στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή για τις σχετικές άδειες.
3 Δίκτυα ενέργειας: Νέος μηχανισμός για τη χωρητικότητα των δικτύων σύμφωνα με τις οδηγίες της βοήθειας για την Ενέργεια και το Περιβάλλον.
4 Δίκτυα ύδρευσης: Η Ειδική Γραμματεία Υδάτων θα ενεργοποιήσει καινούργιο σύστημα συλλογής πληροφοριών.
5 Πρόσληψη συμβούλων μέχρι τον Ιούνιο του 2017 για τα υπολειπόμενα περιουσιακά στοιχεία που περιλαμβάνονται στο σχέδιο αξιοποίησης περιουσιακών στοιχείων του ΤΑΙΠΕΔ.
6 Ελληνικό: Έγκριση του Αναπτυξιακού Πλάνου από το Κεντρικό Συμβούλιο και προώθηση στα αρμόδια υπουργεία για επεξεργασία.
7 Η κυβέρνηση θα λάβει οριστικές αποφάσεις για τη μεταφορά της ΕΑΒ στην ΕΔΗΣ (Εταιρεία Δημοσίων Συμμετοχών).
8 Ελληνική Εταιρεία Συμμετοχών και Περιουσίας: Η Γενική Συνέλευση θα υιοθετήσει όσες ρυθμίσεις του εσωτερικού κανονισμού έχουν απομείνει σε εκκρεμότητα.
9 Ελληνικό: Η μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων θα τεθεί σε δημόσια διαβούλευση.
10 Ελληνική Εταιρεία Συμμετοχών και Περιουσίας: Συμπλήρωση εσωτερικού κανονισμού.
11 Ελληνική Εταιρεία Συμμετοχών και Περιουσίας: Πλήρωση των κενών θέσεων στο Δ.Σ. του ΤΑΙΠΕΔ και διαχωρισμός των μελών σε εκτελεστικά και μη.
12 Ελληνική Εταιρεία Συμμετοχών και Περιουσίας: Το Δ.Σ. θα εξετάσει το θέμα του Δ.Σ. της ΕΤΑΔ.
13 Ελληνική Εταιρεία Συμμετοχών και Περιουσίας: Δημοσίευση του στρατηγικού πλάνου.
14 ΔΕΣΦΑ: Επιλογή του προτιμητέου υποψήφιου αγοραστή.
15 Ελληνική Εταιρεία Συμμετοχών και Περιουσίας: Ορισμός των μελών του Δ.Σ. της ΕΔΗΣ στα μέσα Αυγούστου.
16 Αγορές προϊόντων και επιχειρηματικό περιβάλλον: Νέα νομοθεσία μέσα στον Σεπτέμβριο για τους τομείς εξόρυξης.
17 Ενέργεια-φυσικό αέριο: Το ΚΥΣΟΙΠ κατόπιν εισήγησης της ΡΑΕ θα υιοθετήσει το μεσοπρόθεσμο σχέδιο (2017-2020) για την αγορά φυσικού αερίου.
18 Δίκτυα ύδρευσης: Νέα επιχειρηματικά σχέδια για την ΕΥΔΑΠ και την ΕΥΑΘ με την υποστήριξη της Τεχνικής Βοήθειας.
19 Εγνατία: Υποβολή για έγκριση της νέας πολιτικής για τα διόδια στην Εγνατία και τους κάθετους άξονες.
20 Ελληνική Εταιρεία Συμμετοχών και Περιουσίας: Αντικατάσταση των μελών του Δ.Σ. της ΕΤΑΔ αν κριθεί αναγκαίο.
21 Ελληνική Εταιρεία Συμμετοχών και Περιουσίας: Μεταφορά του πρώτου «πακέτου» ακινήτων κατόπιν συμφωνίας με τις αρχές.
22 Ελληνική Εταιρεία Συμμετοχών και Περιουσίας: Ολοκλήρωση του εσωτερικού κανονισμού για θέματα μερισματικής και επενδυτικής πολιτικής μέσα στον Οκτώβριο.
23 Βιομηχανίες δικτύου (Ενέργεια): Τα δομικά μέτρα για την αποεπένδυση της ΔΕΗ στον τομέα λιγνίτη θα οριστικοποιηθούν μέσω της επίσημης κατάθεσης της συμφωνηθείσας δεσμευτικής προσφοράς από την Ελληνική Δημοκρατία στο DG COM.
24 Υπερταμείο: Η γενική συνέλευση θα εγκρίνει το στρατηγικό πλάνο.
25 Βιομηχανίες δικτύου (Ενέργεια): Κατανομή δυνατοτήτων και διαχείριση συμφόρησης. Για τη σύζευξη της αγοράς την επόμενη μέρα (Ιταλία – Ελλάδα και Βουλγαρία – Ελλάδα) η Ελλάδα θα ενταχθεί στο σχέδιο σύζευξης της αγοράς της Eυρωπαϊκής Ένωσης μέχρι τον Δεκέμβριο του 2017.
26 Εταιρείες ύδρευσης: Οι αρχές έως τον Δεκέμβριο του 2018 θα εκπονήσουν στρατηγικό σχέδιο για την ενίσχυση της διακυβέρνησης, της διοικητικής ικανότητας και της οικονομικής αυτονομίας των εταιρειών.
27 Ελληνικό: Οι Αρχές θα εκδίδουν το σχέδιο Προεδρικού Διατάγματος για το Ολοκληρωμένο Σχέδιο Ανάπτυξης όχι αργότερα από έξι μήνες από την επίσημη υποβολή του, σύμφωνα με τη σχετική διάταξη του Ν. 4062/2012.
