Μέσα σε μόλις 15 χρόνια χάθηκε το 1/3 των αγροκτημάτων μικρής κλίμακας στην Ελλάδα και εν γένει στην ΕΕ, όπως έδειξε έρευνα της Greenpeace, δηλαδή τίθεται σε κίνδυνο η αγροτική ραχοκοκαλιά της χώρας. Η κ. Έλενα Δανάλη, υπεύθυνη της εκστρατείας της βιώσιμης γεωργίας στο ελληνικό γραφείο της Greenpeace μίλησε στο Ράδιο ΕΝΑ και στον Ηλία Κουτσερή γι’ αυτή τη δυσχερή εξέλιξη, η οποία έχει επιπτώσεις τόσο στους μικρούς παραγωγούς, όσο και στο περιβάλλον, στην υγεία αλλά και στην ποιότητα των τροφίμων.
Όπως είπε χαρακτηριστικά η κ. Δανάλη, η Greenpeace ανέλυσε δεδομένα της τελευταίας 15ετίας από το Δίκτυο Γεωργικής Λογιστικής Πληροφόρησης, από τη Eurostat από τη Κομισιόν και διαπίστωσε ότι σε όλη την Ευρώπη αλλά ιδιαιτέρως στην Ελλάδα σχεδόν το 1/3 των αγροκτημάτων έχει χαθεί και η μείωση αφορά αποκλειστικά μικρής κλίμακας αγροκτήματα. Αυτό σημαίνει εννοούμε μία μέση παραγωγή λιγότερο από 15.000 ευρώ, με τα εν λόγω «χαμένα» αγροκτήματα να αποτελούν τη ραχοκοκαλιά της ελληνικής γεωργίας.
Χάνεται η ραχοκοκαλιά της ελληνικής γεωργίας
«Χάνεται η ραχοκοκαλιά της ελληνικής γεωργίας. Έτσι όπως είδαμε τα δεδομένα του αγροτικού τομέα, το 2021 το 88% των αγροκτημάτων της χώρας ήταν αγροκτήματα μικρής κλίμακας, δηλαδή η συντριπτική πλειοψηφία.
Αυτό που διαπιστώνουμε μελετώντας όλα αυτά τα δεδομένα, γιατί μελετήσαμε και τις χρηματοδοτήσεις είτε είναι δημόσια χρηματοδότηση από την ΚΑΠ, είτε είναι ιδιωτικές χρηματοδοτήσεις από τράπεζες, μας έκανε να αναρωτηθούμε και να ερευνήσου που πάνε αυτές οι χρηματοδοτήσεις κι τι ενισχύεται στο τέλος. Ενισχύεται άδικα και άνισα η εκβιομηχάνιση των αγροκτημάτων, δηλαδή ενισχύονται τα αγροκτήματα βιομηχανικής κλίμακας με απόδοση πάνω από 250.000 ευρώ», υπογράμμισε η ίδια.
Η κ. Δανάλη εξήγησε ότι η Κοινή Αγροτική Πολιτική- ΚΑΠ- είναι κυρίως στρεμματική, δηλαδή χρηματοδοτεί με βάση τα στρέμματα και όχι με βάση την καλλιέργεια ή τις μεθόδους συντήρησης των αγροκτημάτων ή τις πρακτικές γεωργικές προς όφελος της υγείας, του περιβάλλοντος, των αγροτών.
«Η στρεμματική ΚΑΠ προφανώς
εξωθεί και πιέζει σε μια εκβιομηχάνιση»
«Αυτή η στρεμματική ΚΑΠ προφανώς εξωθεί και πιέζει σε μια εκβιομηχάνιση.Όταν τα μικρά, οικογενειακά αγροκτήματα βιομηχανοποιούνται, στην ουσία πιέζονται να εφαρμόσουν και τις πιο καταστρεπτικές γεωργικές πρακτικές, για να μπορέσουν να μείνουν στο επάγγελμα και ταυτόχρονα, τα μικρά αγροκτήματα, που δεν έχουν πρόσβαση σε χρηματοδοτήσεις και σε καμία κρατική υποστήριξη, αναγκάζονται να κλείσουν.
Αυτό είναι ένα άδικο, άνισο χάσμα ανάμεσα στα αγροκτήματα μικρής κλίμακας και στα αγροκτήματα βιομηχανικής κλίμακας. Κι αυτό σημαίνει πολιτική αποτυχία στην αντιμετώπιση αυτών των ανισοτήτων», τόνισε.
Σημείωσε σε, ότι σε πανευρωπαϊκό επίπεδο, ενώ τα 2/3 των αγροκτημάτων της ΕΕ είναι αγροκτήματα μικρής κλίμακας, τελικά ο έλεγχος συγκεντρώνεται στα χέρια ελάχιστων αγροκτημάτων, δηλαδή σε επίπεδο ΕΕ ο έλεγχος βρίσκεται στο 8% των αγροκτημάτων.
Υποβαθμίζεται η ύπαιθρος, αυξάνεται η ανεργία…
Αυτό, όπως υπογράμμισε η κ. Δανάλη, έχει επιπτώσεις, πέρα από τον έλεγχο της παραγωγής, στην ανεργία, καθώς την αυξάνει σε αγροτικές περιοχές, υποβαθμίζει την ύπαιθρο και κάτι που δεν συζητιέται ποτέ είναι ότι επιβαρύνεται η ευζωία των ζώων και τελικά καταστρέφεται η φύση στην οποία βασίζονται οι αγρότες.
«Η φύση είναι σύμμαχος των αγροτών, δεν είναι πλέον, γιατί πολιτικά δεν έχει ενισχυθεί. Δεν χρηματοδοτούνται, δεν ενισχύονται, δεν αποκτούν τεχνογνωσία και πρόσβαση στην αγορά, αγρότες που εφαρμόζουν πιο αγροοικολογικές προσεγγίσεις , που φροντίζουν να μην κατασπαταλάται και να μην ρυπαίνεται το νερό προς όφελος και της τσέπης τους και της υγείας, της καλλιέργειάς τους και του νερού και του εδάφους και τελικά της κλιματικής κρίσης, που ήταν αλλαγή και βρίσκεται σε άμεση σύνδεση και συνάρτηση με την αγροτική παραγωγή.
Ο βιομηχανικός τρόπος που παράγεται η τροφή, που βασίζεται στα ορυκτά καύσιμα, που είναι η κύρια αιτία της κλιματικής κρίσης επιδεινώνει την κλιματική κρίση αλλά εάν ανατραπεί ως μοντέλο, μπορεί να αναχαιτίσει τις χειρότερες επιπτώσεις», σημείωσε.
Να στηριχθούν οι αγρότες μικρής κλίμακας
Σύμφωνα με την κ. Δανάληη Greenpeace ζητά από την ελληνική κυβέρνηση και φυσικά από τους ηγέτες της ΕΕ, μέτρα που ανατρέπουν αυτή την τάση εξαφάνισης των αγροτών μικρής κλίμακας, με έμφαση σε όσους ήδη εφαρμόζουν οικολογικές προσεγγίσεις και όσους θέλουν να στραφούν προς αυτές και νέους αγρότες.
«Δεν μπορούν να εγκαταλείψουν την παραγωγή, οι παραγωγοί.Και σίγουρα δεν μπορούν να απομακρυνθούν περαιτέρω οι νέοι αγρότες. Αυτές πρέπει να είναι κομβικές προτεραιότητες της κυβέρνησης και των κομμάτων της αντιπολίτευσης, που ναι μεν δεν έχουν την ευθύνη αποφάσεων, έχουν ευθύνη να έχουν προτάσεις και θέσεις», σημείωσε η ίδια.
Η Θεσσαλία είναι η αγροτική πρωτεύουσα
της χώρας και πρέπει να προστατευτεί
Όπως τόνισε η κ. Δανάλη, με όλες αυτές τις αποφάσεις που έχουν λάβει ελληνικές κυβερνήσεις και ΕΕ, είδαμε τελικά να μπαίνει η κλιματική κρίση στις αυλές μας, στα χωράφια μας, στα τρακτέρ μας και στο πιάτο μας.
«Επλήγη η Θεσσαλία, που είναι η αγροτική πρωτεύουσα της χώρας , που παράγει τροφή για όλη την Ελλάδα και παράγει και προϊόντα που εξάγονται», ανέφερε και συνέχισε λέγοντας ότι το δεύτερο αίτημα είναι να δημοσιευτεί ένα σχέδιο πραγματικής αναγέννησης και πραγματικής θωράκισης της αγροτικής παραγωγής στην Ελλάδα ξεκινώντας από την πληγείσα Θεσσαλία.
«Τον Νοέμβριο του 2023 καταθέσαμε και στην ελληνική κυβέρνηση και στα κόμματα της αντιπολίτευσης δέκα άξονες προτεραιότητες που πρέπει να εφαρμοστούν στη Θεσσαλία επειγόντως και κατ’ επέκταση στην Ελλάδα σταδιακά, που τρέχουν το αγροτικό μοντέλο, να είναι βιώσιμο με όρους ανθεκτικότητας στα νέα δεδομένα αλλά και δικαιοσύνης.
Διότι εάν πρόκειται η πληγείσα Θεσσαλία να εξαγοραστεί από ένα- δύο ομίλους, fundsκαι τελικά οι παραγωγοίεγκαταλείψουν την παραγωγή, δεν έχουμε σώσει τη περιοχή. Δεν πρέπει να καταστραφεί ο αγροτικός ιστός της περιοχής γιατί θα καταστραφεί και ο κοινωνικός ιστός .Μας ενδιαφέρει το περιβάλλον και ο άνθρωπος κατά προτεραιότητα», επεσήμανε η ίδια.
Τόνισε πως πρώτος στόχος της γεωργίας και πεποίθηση της Greenpeace είναι, να θρέφει επαρκώς και υγιεινά τον πληθυσμό στην επικράτειά της κι αυτό, σημείωσε η κ. Δανάλη, θα έπρεπε να είναι επίσης προτεραιότητα της κυβέρνησης για τον τρόπο που αντιμετωπίζει τη γεωργία και ο δεύτερος εξίσου σημαντικός στόχος είναι ένα σταθερό, επαρκές και δίκαιο εισόδημα στους παραγωγούς.
«Εάν το μοντέλο δεν ικανοποιεί τους στόχους αυτούς, τότε σε ποιους ανταποκρίνεται;», αναρωτήθηκε.
Η λύση στη Θεσσαλία είναι η γη, στους παραγωγούς
Αναφερόμενη περισσότερο στην πληγείσα Θεσσαλία, η κ. Δανάλη υπογράμμισε πως η λύση για την περιοχή δεν είναι επιστροφή σε απαρχαιωμένες ιδέες και προτάσεις που μας οδήγησαν στο σημερινό αδιέξοδο.
«Δεν είναι μπετά , δεν είναι ιδιωτικοποίηση νερού, δεν είναι μεγάλης κλίμακας επενδυτές. Η λύση είναι στη γη, στους παραγωγούς στη μικρή κλίμακα, στην αγροοικολογική προσέγγιση , στην έμφαση στον άνθρωπο και στην προστασία του οικοσυστήματος, τη θεραπεία και την αποκατάστασή του γιατί αποτελεί κλειδί η υγεία του για την αγροτική παραγωγή.
Δεν μπορεί να υπάρχει υγιής αγροτική παραγωγή μέσα σε ένα σύστημα που καταρρέει . Το είδαμε, το βιώσαμε. Δεν έχουμε καμία δικαιολογία να μην συνδέουμε την κλιματική κρίση με την αγροτική παραγωγή και να μην επιταχύνουμε τη στροφή της αγροτικής παραγωγής σε ένα μοντέλο πραγματικά βιώσιμο», κατέληξε εμφατικά η ίδια, κρούοντας καμπανάκι κινδύνου για το μέλλον της αγροτικής παραγωγής αλλά και του περιβάλλοντος.
Απόδοση ραδιοφωνικής συνέντευξης: Δήμητρα Παλαιοδημοπούλου
