Η Ιστορία δεν έχει σύνορα, τα ιστορικά γεγονότα δεν αποκρύπτονται, επειδή θα έλθει κάποια απρόσμενη στιγμή, η οποία θα μας θυμίσει το παρελθόν. Κάπως έτσι εξελίχθηκε και η υπόθεση του Δ΄ Ελληνικού Σώματος Στρατού κατά τη διάρκεια του Πρώτου Παγκοσμίου πολέμου, το οποίο από τη Μακεδονία μετέβη πάνοπλο ως «φιλοξενούμενο» του Κάιζερ της Γερμανίας και παράμεινε στο Γκαίρλιτς της Σαξονίας από το 1916 μέχρι το 1919. Μία αμφιλεγόμενη στρατιωτική κίνηση παγκοσμίου ενδιαφέροντος σε πολεμική περίοδο.
Ποιος γνώριζε τις ταλαιπωρίες, τις προσωπικές περιπέτειες και την ψυχολογική κατάσταση των 7.000 ανδρών του Σώματος; Μάλλον πολλοί λίγοι στρατιωτικοί αναλυτές παράδοξων πολεμικών υποθέσεων. Το γεγονός είχε περιπέσει στη λήθη και στην Ελλάδα και στη Γερμανία. Οι λόγοι πολλοί: Αλλαγές συνόρων στην Ευρώπη, διάλυση αυτοκρατοριών, επανενώσεις κρατών και ανατροπές καθεστώτων.
Η Ιστορία εν τούτοις δεν πεθαίνει. Είναι αθάνατη και ανασταίνεται, όταν υπάρξει το κατάλληλο περιβάλλον και δημιουργηθούν ευνοϊκές προϋποθέσεις, όπως οι επόμενες. Για το Δ΄ Ελληνικό Σώμα Στρατού υπήρχε καταχωρημένη στο δημοτικό αρχείο του Γκαίρλιτς μια πραγματεία γραμμένη από τον γερμανό πρόξενο στον Βόλο Έλμουτ Σέφελ (Helmut Scheffel) και στα αρχεία της οικογένειας Μαργαριτούλη από τον Προφήτη Ηλία του Άνω Βόλου «Τα στρατιωτικά απομνημονεύματα» του δεκανέα Νικολάου Μαργαριτούλη. Οι δύο αυτές πηγές, η κάθε μία από τη δική της οπτική γωνία, φωτίζουν ένα κομμάτι της ελληνικής ιστορίας που συνδέεται άμεσα και με τη γερμανική ιστορία κατά την περίοδο του Α΄ Παγκοσμίου πολέμου.
Την ευκαιρία άδραξαν δύο πανεπιστημιακοί, ο Έλληνας Δημήτριος Μπενέκος και ο Γερμανός Βόλφγκανγκ Γκάιερχος (Wolfgang Geierhos), οι οποίοι συνεργάστηκαν, ανάλυσαν, επεξεργάστηκαν και δημοσίευσαν, τα δύο αυτά ιστορικά τεκμήρια στη Γερμανική γλώσσα, ώστε η υπόθεση του Δ΄ Σώματος Στρατού να γίνει ευρέως γνωστή και στη Γερμανία.
Η γραφικότατη πόλη του Γκαίρλιτς, που φέτος γιορτάζει το 950 ιωβηλαίο από την ίδρυσή της, οργανώνει πολλαπλές εκδηλώσεις μνήμης και ανάμεσά τους, πολύ κεντρικού ενδιαφέροντος, έχει προγραμματίσει ειδική εκδήλωση για το ιστορικό θέμα της «φιλοξενίας» των Ελλήνων στο Γκαίρλιτς, με βάση τις πληροφορίες που αντλούνται από το ως άνω βιβλίο. Σημειώνεται, εδώ, πως στο Γκαίρλιτς ζουν ακόμη μερικές οικογένειες απογόνων από τους συναφθέντες τότε ελληνογερμανικούς γάμους.
Οι λαοί της Ευρώπης, έχουν κοινές ιστορικές στιγμές, ας τις εκμεταλλευτούμε για ειρηνική συνύπαρξη και για τη δημιουργία ευεργετικών πολιτών. Η Ιστορία θυμάται!
