Στην Αίγυπτο βρέθηκε τις πρώτες ημέρες της νέας χρονιάς ο Βολιώτης γεωλόγος στο Πανεπιστήμιο της Λυών και δημοτικός σύμβουλος Βόλου κ. Μάρκος Βαξεβανόπουλος, όπου και θα ηγήθηκε αρχαιολογικής αποστολής.
Ειδικότερα, ο κ. Βαξεβανόπουλος συμμετείχε με ηγετικό ρόλο σε αρχαιολογική αποστολή του Πανεπιστημίου της Λυών στην Ανατολική έρημο της Αιγύπτου, όπου ανασκάπτεται ένα χωριό μεταλλωρύχων και ένα φρούριο Πτολεμαϊκής περιόδου (3ος αιώνας π.Χ.) και ήταν υπεύθυνος των ανασκαφών στο εσωτερικό των μεταλλείων χρυσού της εγγύς περιοχής.
Σήμερα, ο Βολιώτης επιστήμονας επιστρέφει στην Ελλάδα με ένα ξεχωριστό και μοναδικό εύρημα στις αποσκευές του, το οποίο αποδεικνύει την ύπαρξη Ελλήνων μεταλλωρύχων στην έρημο Σαχάρα της Αιγύπτου, αλλά και τις συνθήκες εργασίας εντός των αρχαίων μεταλλείων.
Ο κ. Βαξεβανόπουλος, λίγο πριν αναχωρήσει από Αίγυπτο για Ελλάδα και βρισκόμενος στο αεροδρόμιο, μίλησε στο Ράδιο ΕΝΑ και στον Ηλία Κουτσερή για τις σημαντικές ανακαλύψεις, που έγιναν και είναι σίγουρο πως θα εντυπωσιάσουν την επιστημονική κοινότητα και όχι μόνο.
«Μαζί με την πολλή άμμο από τις ερήμους, φέρνουμε και πολύ όμορφα αποτελέσματα για την επιστήμη της αρχαιολογίας, της γεωλογίας. Ήταν μία ανασκαφή στην οποία συμμετείχαν πάνω από 50 άτομα. Είχαμε περίπου 35 εργάτες και 20 άτομα επιστημονικό προσωπικό, γεωλόγους, αρχαιολόγους, ανθρωπολόγους, όλες τις ειδικότητες, που πρέπει να έχει μία σύγχρονη αρχαιολογική ανασκαφή. Προσωπικά, ήμουν υπεύθυνος για την ανασκαφή, που διεξήχθη αρχές του έτους, μέσα στα αρχαία μεταλλεία χρυσού της Αιγύπτου», είπε ο κ. Βαξεβανόπουλος.
Τόνισε ότι στην Αίγυπτο υπάρχουν πάρα πολλά μεταλλεία χρυσού, όμως εξαιτίας της εντατικοποίησης της εκμετάλλευσης, καταστρέφονται. Γι’ αυτό τον λόγο η ομάδα ανασκαφής πήρε ειδική άδεια από το Υπουργείο Πολιτισμού της Αιγύπτου και πραγματοποίησε αρχαιολογικές ανασκαφές μέσα στα αρχαία μεταλλεία για να διασώσει τις πληροφορίες, που κρύβουν.
Που έγιναν οι ανασκαφές – Το σημαντικό νέο εύρημα
Σύμφωνα με τον κ. Βαξεβανόπουλο, επιλέχθηκε μία περιοχή, στο κέντρο της Αιγύπτου, στο ανατολικό της κομμάτι, δηλαδή στην ανατολική Σαχάρα. Το όνομα της περιοχής είναι Γκότζα κι εκεί υπάρχει μεγάλος αριθμός μεταλλείων χρυσού. Σε ένα από αυτά πραγματοποιήθηκε η αρχαιολογική ανασκαφή, με αρκετά ευρήματα.
«Βρήκαμε υπολείμματα από τα ρούχα των μεταλλωρύχων, υπολείμματα από τα εργαλεία τους, από τη φωτιά, που άναβαν στο εσωτερικό των μεταλλείων και το πιο όμορφο εύρημα, ανάμεσα στην κεραμική, ήταν ένα σπασμένο όστρακο, που ήταν γραμμένο και ήταν ένα γράμμα ενός μεταλλωρύχου. Σε αυτό το γράμμα αναφέρονται ονόματα Ελλήνων. Αρχικά πιστεύαμε ότι όσοι δούλεψαν σε αυτό το μεταλλείο ήταν ντόπιοι με ελληνικά ονόματα, αλλά λόγω κάποιος ιδιαιτερότητας αυτών των ονομάτων πιστεύουμε ότι ήταν Έλληνες, οι οποίοι βρέθηκαν στο κέντρο της ερήμου και έσκαβαν για τον χρυσό, γιατί είχαν την τεχνογνωσία», υποστήριξε ο διακεκριμένος επιστήμονας για το νέο αυτό αρχαιολογικό και ιστορικό εύρημα.
Θύμισε δε, ότι το 2020, για πρώτη φορά παγκοσμίως είχε βρεθεί αντίστοιχο γράμμα μεταλλωρύχου μέσα πάλι σε αρχαίο μεταλλείο, που ανέσκαπτε η ομάδα του και από εκείνον προσωπικά. Αυτό είναι το δεύτερο γράμμα, που βρίσκει η ίδια ομάδα κι αυτό μοναδικό εύρημα, προσφέρει πολύτιμες πληροφορίες.
«Αυτό το γράμμα μας δίνει πληροφορίες και για τις συνθήκες εργασίας. Μέσα στο μεταλλείο, οι συνθήκες είναι πολύ άσχημες. Μιλάμε για 30 βαθμούς Κελσίου θερμοκρασία, απίστευτη σκόνη, είσαι συνέχεια σκυφτός, βρώμικος, πρέπει να σπας τον βράχο και αυτό που καταλαβαίνουμε και μπορούμε να αντλήσουμε ως πληροφορία από το γράμμα, είναι ότι οι τότε μεταλλωρύχοι δούλευαν νυχθημερόν. Αυτή είναι μία νέα πληροφορία, που χρειάζεται να τεκμηριωθεί επαρκώς, αλλά με αυτό το γράμμα βλέπουμε ότι έχουμε πολύ άσχημες συνθήκες εργασίας, όπως μας περιγράφουν και οι αρχαίοι συγγραφείς», εξήγησε ο κ. Βαξεβανόπουλος.
Τα συγκεκριμένα μεταλλεία , όπου έγιναν οι ανασκαφές είναι πτολεμαϊκής περιόδου και ανήκουν από το 300 πΧ έως το 200 πΧ, δηλαδή 3ος αιώνας πΧ.. Ο Πτολεμαίος διοικεί την Αίγυπτο και η δυναστεία των Πτολεμαίων ανοίγει ξανά τα μεταλλεία χρυσού και αντλεί μεγάλες ποσότητες χρυσού από αυτές τις υπόγειες στοές. Υπάρχει μία στάση της εκμετάλλευσης των αρχαίων χρυσορυχείων, μετά την εποχή των Φαραώ, δηλαδή στις προδυναστικές εποχές. Σταματάει η λειτουργία τους γύρω στο 1000 πΧ και ξανά ανοίγουν με την κατάκτηση της Αιγύπτου από τον Μ. Αλέξανδρο κι έτσι από το 310πΧ σημειώνεται η εντατικοποίηση της εκμετάλλευσης αυτών των αρχαίων μεταλλείων.
«Έχουμε εργάτες, οι οποίοι πιθανότατα έρχονται από την Ελλάδα με την τεχνογνωσία του πως να ανοίξουν τις στοές και πως να αντλήσουν μεγαλύτερες ποσότητες χρυσού και πραγματικά υπάρχουν σημεία, που είναι προς δημοσίευση και θα εντυπωσιάσουν όχι μόνο το επιστημονικό προσωπικό, αλλά και τους ανθρώπους, που τους ενδιαφέρει η αρχαία ιστορία και η αρχαία τεχνολογία. Πως διανοίγαν αυτές τις στοές, μέσα σε ένα πολύ σκληρό πέτρωμα, για τις συνθήκες εργασίας και γενικά όλη αυτή την αλυσίδα παραγωγής του χρυσού», συμπλήρωσε ο ίδιος.
Το πρωί στους 30 βαθμούς Κελσίου και το βράδυ στους -5
Ο κ. Βαξεβανόπουλος και η ομάδα του βρέθηκαν στην Σαχάρα για την αρχαιολογική και γεωλογική τους αποστολή. Έγιναν σύγχρονοι μεταλλωρύχοι και ουσιαστικά, για να ανακαλύψουν τα αρχαία ευρήματα, πάτησαν στα χνάρια των αρχαίων. Σκυφτοί για ώρες, με τη ζέστη και τις θερμοκρασίες να «χτυπούν» κόκκινο, αισθάνθηκαν ίσως πιο κοντά τους, τους Έλληνες, αρχαίους μεταλλωρύχους.
«Οι συνθήκες ήταν άσχημες και για εμάς. Ήμασταν στη μέση της ερήμου, είχαμε πολλή ζέστη όλη την ημέρα, δουλεύαμε στους 30 βαθμούς Κελσίου, σκάβοντας στο αρχαίο μεταλλείο κα το βράδυ είχαμε πολύ κρύο, γιατί διαμέναμε σε σκηνές, δεν είχαμε πολύ νερό, η θερμοκρασία κάποιες ημέρες έπεφτε και κάτω από το 0. Το πρωί μπορεί η θερμοκρασία να ήταν 25 βαθμούς και το βράδυ -5. Κι αν κάτι συνέβαινε, που ευτυχώς δεν συνέβη, το κοντινότερο χωριό απήχε περίπου 2 ώρες με το αμάξι, μέσα στην έρημο. Δηλαδή ήμασταν πολύ βαθιά μέσα στην έρημο και ουσιαστικά διακινδυνεύαμε για να αντλήσουμε αυτή την σημαντική πληροφορία για την επιστημονική κοινότητα», είπε χαρακτηριστικά ο ίδιος.
Στην Αίγυπτο τα ευρήματα- Διαλέξεις και σε Γαλλία
Από τη στιγμή που τα σπάνια αυτά ευρήματα βρέθηκαν στο έδαφος της Αιγύπτου, απαγορεύονται να βγουν εκτός χώρας, τόνισε ο κ. Βαξεβανόπουλος. Ωστόσο, θα εκτεθούν σε μουσεία της Αιγύπτου, γιατί είναι πολύ σημαντικά. Παρόλα αυτά, όπως είπε, ως ομάδα και ως Πανεπιστήμιο έχουν σχεδιάσει διαλέξεις, οι οποίες θα γίνουν όχι μόνο στη Γαλλία και στην Αίγυπτο, αλλά θα καταβληθεί προσπάθεια να γίνουν και στην Ελλάδα .
«Κι εγώ προσωπικά θα ασκήσω πίεση να γίνει και στον Βόλο για να τιμήσω την πόλη, που διαμένω», κατέληξε ο ίδιος, επιστρέφοντας στην Ελλάδα, μετά από αρκετές ημέρες στην έρημο των αρχαίων μεταλλωρύχων.
Απόδοση ραδιοφωνικής συνέντευξης: Δήμητρα Παλαιοδημοπούλου
