Ο σημαντικός ρόλος που είχαν οι γυναίκες στην Αργοναυτική Εκστρατεία, είναι το θέμα της σημερινής εκδήλωσης «Αργοναυτικά» και «Ο ρόλος των γυναικών στην Αργοναυτική Εκστρατεία» της φετινής διοργάνωσης του Κοινού των Μαγνήτων, του παγκόσμιου σωματείου αποδήμων Μαγνήτων με έδρα τον Βόλο, σε συνδιοργάνωση με την Εφορεία Αρχαιοτήτων Μαγνησίας. Η εκδήλωση θα πραγματοποιηθεί στον αύλειο χώρο του Αθανασάκειου Αρχαιολογικού Μουσείου Βόλου σήμερα Τετάρτη, 6 Αυγούστου 2025, ώρα 20:00, με είσοδο ελεύθερη.
Η Δρ Ανδρομάχη Καρανίκα καθηγήτρια κλασικής φιλολογίας στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια Irvine, μίλησε στο Ράδιο ΕΝΑ 102,5 και τον Ηλία Κουτσερή, τονίζοντας ότι στη σημερινή εκδήλωση στόχος της είναι να επαναπροσδιορίσει την Αργοναυτική Εκστρατεία σε σχέση με της αρχαίες πηγές και τα «Αργοναυτικά» του Απολλώνιου του Ρόδιου.
«Οι γυναίκες στο προσκήνιο από πολύ νωρίς…»
Η καθηγήτρια τόνισε ότι αυτό που είναι συγκλονιστικό, είναι ο Απολλώνιος ενώ είναι ίσως ο καλύτερος μελετητής του Ομηρικού έπους και ξέρει όλη την αρχαϊκή ποίηση καλύτερα από οποιονδήποτε άλλο – εξάλλου είναι διευθυντής της Βιβλιοθήκης της Αλεξάνδρειας και έχει πρόσβαση σε υλικό που δεν μπορεί καν να ονειρευτεί ένας σύγχρονος φιλόσοφος – ο τρόπος με τον οποίο προσεγγίζει τον μύθο της Αργοναυτικής Εκστρατείας, έχει ενδιαφέρον γιατί βάζει τις γυναίκες στο προσκήνιο από πολύ νωρίς.
«Ο πρώτος διάλογος που έχουμε, είναι του Ιάσονα με τη μητέρα του και βάζει τη σχέση μεταξύ μάνας και γιού, έχουμε τον ρόλο της Μήδειας και εκεί κάνει μια επανάσταση γιατί πρέπει να σταθεί ενάντια στον Ευρυπίδη, ενώ υπάρχουν άλλες γυναικείες παρουσίες, επίσης πολύ σημαντικές, όπως και οι θεότητες. Υπάρχει πλήθος γυναικών που δίνει στην Αργοναυτική εκστρατεία ένα άλλο νόημα», επισήμανε η κ. Καρανίκα.
Ταξίδι από τον 3ο αιώνα π.Χ. ως τον 4ο αι. μ.Χ.
Η καθηγήτρια κλασικής φιλολογίας τόνισε ότι θα κάνει μια ιστορική προσέγγιση, γιατί ο Απολλώνιος γράφει μέσα στη Βιβλιοθήκη της Αλεξάνδρειας, αλλά απευθύνεται σε ένα διαφορετικό κοινό, ενώ πολλοί μελετητές αναφέρουν ότι πίσω από αυτές τις πολύ ενδιαφέρουσες φιγούρες είναι η Αρσινόη, που έχει τον κεντρικό ρόλο στην Πτολεμαϊκή αυλή της Αλεξάνδρειας, οπότε υπάρχει το ιστορικό και το μυθικό στοιχείο, τα οποία συνδιαλέγονται, συναλλάσσονται και κατά κάποιο τρόπο ο μύθος της Αργοναυτικής Εκστρατείας, όπως και κάθε μύθος, απεικονίζει την εποχή στην οποία εκφράζεται.
«Στη σημερινή εκδήλωση θα κάνουμε ένα ταξίδι. Θα αρχίσουμε και θα εστιάσουμε στον Απολλώνιο τον Ρόδιο, αλλά θα πάμε και σε άλλες πηγές, στη Ρώμη, αλλά και ένα ταξίδι από τον 3ο αιώνα π.Χ. ως τον 4ο αι. μ.Χ. και η τελευταία πηγή θα είναι ένα από τα λεγόμενα ορφικά Αργοναυτικά, όπου έχουμε μια σχεδόν μεταφυσική εξέλιξη του τι σημαίνει ταξίδι.
Οπότε θα κάνουμε ένα δικό μας ταξίδι στο Μουσείο και θα αναφερθούμε σε πηγές που κάποιοι τις ξέρουν, αλλά πολλές δεν τις γνωρίζουμε και θα είναι καλό να τις μάθουμε και να δούμε ότι υπάρχει ένας τεράστιος πλούτος κειμένων και γνώσης, που φέρνοντάς τα κοντά μας, είναι ένας τρόπος να συνδιαλεχτούμε κι εμείς σε σχέση με το μυθικό και φαντασιακό στοιχείο και να σκεφτούμε περισσότερο και για τη δική μας ζωή», ανέφερε η κ. Καρανίκα.
Καινούργια ερμηνευτικά εργαλεία
Η καθηγήτρια ανέφερε ότι βρίσκουμε νέα δεδομένα και στην ίδια την απλή αφήγηση, όπως μια θρυλική φιγούρα από τον μύθο της Τροίας, ένας «καθρέφτης» της ιστορίας, όπως έχουμε τη θυσία της Ιφιγένειας στους Αχαιούς, έχουμε και τη θυσία της Ισιόνης στην Τροία, όπως προκύπτει στον τρωικό μύθο, σε έναν πάπυρο που ανακαλύφθηκε πρόσφατα και συνδέεται με την Αργοναυτική Εκστρατεία.
Η ίδια είπε ότι αυτό που κάνει την αρχαία μυθολογία τόσο πλούσια και τόσο προσφιλή, ειδικά στα νέα παιδιά, είναι ότι μπορείς και να παίξεις μαζί της, να την αλλάξεις, να την ξανα-αφηγηθείς, να την περάσεις σε άλλα μέσα, στην τέχνη, στον κινηματογράφο, στην τηλεόραση, στα βιντεοπαιχνίδια. Αυτά όμως, κάτι λένε και για την εποχή τη δική μας, οπότε μπαίνουν και καινούργια ερμηνευτικά εργαλεία, επισήμανε η καθηγήτρια κλασικής φιλολογίας.
Τα μαθήματα στο Πανεπιστήμιο
Αναφερόμενη στα μαθήματα που κάνει στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια Irvine, η κ. Καρανίκα ανέφερε ότι τα μαθήματα με τους φοιτητές της είναι ευχάριστα, υπάρχει μια εσωτερική αίσθηση ότι δίνει κάτι δικό της και είναι φορές που νιώθει ως πρέσβειρα της Ελλάδας.
Η καθηγήτρια είπε ότι υπάρχουν δυσκολίες, καθώς οι ανθρωπιστικές σπουδές περνούν μια κρίση, είμαστε όμως στην ευχάριστη κατάσταση, επειδή το αντικείμενο είναι ελληνικό από μόνο του και επειδή τα παιδιά αντιλαμβάνονται την αξία της αφήγησης για ότι κάνουν, στρέφονται στον κλασικό κόσμο, γιατί τους δίνει κάποια μοτίβα και δομικά στοιχεία και είναι πολύ εύκολο να μιλήσουν γι’ αυτά.
«Ένα από τα θέματα που συζητώ συχνά, είναι το θέμα της ύβρεως, που είναι στην καρδιά της τραγωδίας και δεν είναι εύκολο να δοθεί στον κόσμο, αλλά είναι ευκολότερο να δοθεί στο κείμενο ή στην αφήγηση, γίνονται πολλά μαθήματα που περνούν σε ένα πολύ βαθύτερο ψυχολογικό επίπεδο και αυτό εκτιμάται. Γι’ αυτό, με το που βγαίνουν τα μαθήματα κυρίως μυθολογίας και αρχαίας ιστορίας, ελληνικής και ρωμαϊκής, κλείνουν οι θέσεις άμεσα», επισήμανε η καθηγήτρια του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνια.
Απόδοση ραδιοφωνικής συνέντευξης Ντίνος Στεργιόπουλος
