Ένα Πανεπιστήμιο «επιχειρεί». Μια φράση, τρεις λέξεις, και η αίσθηση πως λαμβάνεις μια φυσιολογική πληροφορία μιας φυσιολογικής χώρας, η οποία, σε συνάρτηση με τα όσα συμβαίνουν στην Ελλάδα τα τελευταία εφτά χρόνια, θα μεγεθύνει την απαισιοδοξία και τον θυμό σου. Κι όμως αφορά τη δική μας χώρα και μάλιστα το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας!
Όλα ξεκίνησαν όταν η επιστημονική ομάδα του Δημήτρη Κουρέτα, σε συνεργασία με 3 εγχώριες επιχειρήσεις (Polytech, Coffee Island, Serinth) συνέλαβαν την ιδέα για την ανάπτυξη μιας συσκευής που θα μπορεί να υπολογίσει την αντιοξειδωτική ικανότητα υγρών τροφίμων όπως ο καφές, οι χυμοί, η μπύρα και το κρασί, η το γάλα. Πρόκειται για ροφήματα που λίγο πολύ όλοι μας χρησιμοποιούμαι στην καθημερινότητα μας, χωρίς ωστόσο να γνωρίζουμε τα πιθανά οφέλη που μπορούν να προκύψουν αν η κατανάλωση τους ρυθμιστεί ώστε να λαμβάνουμε την ‘ιδανική’ ποσότητα.
Οι έλεγχοι της αντιοξειδωτικής ικανότητας των τροφών διεξάγονται από τις αντίστοιχες βιομηχανίες, ωστόσο τα μηχανήματα που χρησιμοποιούνται είναι πανάκριβα και απαιτούν εξειδίκευση για το χειρισμό τους. Σαν αποτέλεσμα ο απλός καταναλωτής ή οι διατροφολόγοι που θα τους ενδιέφερε κάτι τέτοιο να μην μπορούν να πραγματοποιήσουν τέτοιους ελέγχους. Η συσκευή που αναπτύχθηκε προσφέρει αυτή τη δυνατότητα καθώς είναι πολύ πιο φθηνή και αρκετά εύκολη στη χρήση. Περιλαμβάνει ένα χρωματόμετρο και μια εφαρμογή ο συνδυασμός των οποίων επιτρέπει την αποτίμηση της αντιοξειδωτικής ικανότητας ενός υγρού χρησιμοποιώντας ουσιαστικά μια σταγόνα του. Με μια επιπλέον εφαρμογή μπορεί να μετρηθεί η αντιοξειδωτική κατάσταση στο αίμα του ανθρώπου. Κατ’ αυτό τον τρόπο μπορεί να υπολογιστεί η κατανάλωση αντιοξειδωτικών και να δημιουργηθεί μια ατομική δίαιτα με βάση τις ανάγκες του καθενός.
Το όλο σκεπτικό έρχεται σε συμφωνία και με μια τάση που διαμορφώνεται διεθνώς τελευταία, και αποσκοπεί στην εξατομίκευση της ιατρικής ώστε μακροχρόνια να καταστεί δυνατή η ύπαρξη ατομικών θεραπειών με βάση το μεταβολικό και γενετικό προφίλ του κάθε ατόμου.
Ρωτάω τον καθηγητή του τμήματος Βιοχημείας και Βιοτεχνολογίας του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας να μου εξηγήσει την ιστορία που οδήγησε στη συγκεκριμένη ανακάλυψη. «Ο όρος αντιοξειδωτικό έχει εισβάλλει στην καθημερινότητα μας τα τελευταία χρόνια. Τι είναι όμως τα αντιοξειδωτικά για τα οποία τόσα πολλά έχουν ειπωθεί; Πρόκειται περί ενώσεων που είτε παράγονται από τον ίδιο τον οργανισμό μας φυσιολογικά, είτε προσλαμβάνονται μέσω της τροφής. Παίζουν ιδιαίτερα σημαντικό ρόλο στην προστασία σε επίπεδο τόσο του κυττάρου όσο και ολόκληρου του οργανισμού από τις ελεύθερες ρίζες, και έχει συσχετιστεί εδώ και χρόνια με πληθώρα παθολογικών καταστάσεων όπως διάφοροι καρκίνοι, καρδιαγγειακά νοσήματα, νευροεκφυλιστικές ασθένειες και άλλα. Οι ελεύθερες είναι εν δυνάμει βλαβερά μόρια που μπορούν να παραχθούν ως παραπροϊόν του μεταβολισμού μας όσο και από εξωγενείς πηγές όπως το κάπνισμα ή η ατμοσφαιρική ρύπανση. Διαδραματίζουν σημαντικό φυσιολογικό ρόλο κι έτσι σε μικρές ποσότητες χρειάζονται για την εύρυθμη λειτουργία του οργανισμού, Ωστόσο, όταν βρίσκονται σε περίσσεια μπορούν να προκαλέσουν βλάβες στο DNA, τις πρωτεΐνες και τα λιπίδια. Έτσι, τα αντιοξειδωτικά εξουδετερώνουν την περίσσεια των ελευθέρων ριζών, ωστόσο όταν τα ενδογενή δεν επαρκούν κρίνεται απαραίτητη η χορήγηση διαιτητικών αντιοξειδωτικών. Τα φυτικά προϊόντα πριν καταλήξουν στον καταναλωτή υφίστανται επεξεργασία η οποία μπορεί να επηρεάσει σε μεγάλο βαθμό τις ιδιότητες τους. Και πάλι όμως, το τελικό προϊόν μπορεί να ενισχύσει την αντιοξειδωτική άμυνα του οργανισμού όπως έχει φανεί σε κλινικές μελέτες που έχουν πραγματοποιηθεί στο εργαστήριο Φυσιολογίας Ζωικών Οργανισμών, του τμήματος μας τμήματος. Πιο συγκεκριμένα, φάνηκε πως η καθημερινή κατανάλωση χυμού ροδιού για δυο εβδομάδες, βελτίωσε την οξειδοαναγωγική εικόνα του οργανισμού, αυξάνοντας τα αντιοξειδωτικά και μειώνοντας τους δείκτες οξειδωτικού στρες (http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/25092396) .
Το μηχάνημα αυτό παρουσιάστηκε φέτος στο Athens Science Festival στο Γκάζι τον Απρίλιο και η εταιρεία Eucrasia έχει αναλάβει την προώθηση της τεχνολογίας αυτής σε μεγάλα ξενοδοχεία στην Ελλάδα και στην Ευρώπη, ως παροχή υπηρεσιών στους πελάτες τους. Ήδη έχει υπογραφεί η πρώτη μεγάλη συνεργασία με το Costa Navarino, και ακολουθούν άλλα πέντε μεγάλα ξενοδοχεία. Τα οφέλη για το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας είναι αρκετά μεγάλα κάθε χρόνο. Υπολογίζεται ότι κάθε χρόνο περίπου 50.000 ευρώ θα εισπράττει το Πανεπιστήμιο για δικαιώματα χρήσης της τεχνολογίας που αναπτύχθηκε από την ερευνητική ομάδα του καθηγητή Κουρέτα. Την συσκευή θα παρασκευάζει η εταιρεία Polytech στη Λάρισα. Τα χρήματα που θα εισπράττει το Πανεπιστήμιο θα γίνονται κυρίως υποτροφίες σε φοιτητές που κάνουν το διδακτορικό τους.
Ρωτάω τον Δημήτρη Κουρέτα πως βλέπει αυτή την εξέλιξη για την ερευνητική του ομάδα. « Μας ενδιαφέρει να περάσει το μήνυμα ότι το Πανεπιστήμιο επιχειρεί για τους φοιτητές του σε συνθήκες κρίσης και τα πάει περίφημα. Ενώ όλοι φεύγουν από τη χώρα, εμείς κρατάμε τα παιδιά εδώ».
Φτάνει όμως αυτό; Η απάντηση είναι προφανής. Εξίσου προφανής και η στρατηγική που θα πρέπει να ακολουθήσει η χώρα, σχεδιάζοντας και εφαρμόζοντας μια συνολική στρατηγική που θα συνδέει το ελληνικό Πανεπιστήμιο, και την έρευνα, με τις επιχειρήσεις και την αγορά εργασίας. Αλήθεια, ακούει κανείς;
Πηγή: Larissanet.gr
