Παράθυρο για σημαντικές αυξήσεις στα τιμολόγια του νερού της άρδευσης και σε αισθητά μικρότερο βαθμό της ύδρευσης προκύπτει από την οικονομική ανάλυση χρήσεων ύδατος του Υδατικού Διαμερίσματος Θεσσαλίας, η οποία έχει εκπονηθεί στο πλαίσιο της 1ης Αναθεώρησης Σχεδίων Διαχείρισης Λεκανών Απορροής Ποταμών της Ελλάδας και αποτελεί τη βάση για τη δημόσια διαβούλευση.
Όπως προκύπτει από την οικονομική ανάλυση,
-Το συνολικό κόστος (χρηματοοικονομικό, περιβαλλοντικό και πόρου) για το αδιύλιστο νερό άρδευσης ανέρχεται σε 16 λεπτά ανά κυβικό μέτρο κατανάλωσης, ωστόσο η ανάκτηση αυτού του κόστους είναι ιδιαίτερα χαμηλή καθώς ισούται μόλις με το 17,2%. Τι σημαίνει αυτό πρακτικά; Βάσει της νέας Κοινής Υπουργικής Απόφασης για την τιμολόγηση του νερού, από το 2018 και κάθε χρόνο στο εξής οι πάροχοι νερού άρδευσης θα πρέπει να προσαρμόζουν τα τιμολόγιά τους ώστε να βελτιωθεί το ποσοστό ανάκτησης κόστους «χωρίς να ανατρέπονται οι συνθήκες βιωσιμότητας των αγροτικών χρήσεων». Με δεδομένο ότι στη Θεσσαλία υπάρχει το συγκεκριμένο «ιδιαίτερα χαμηλό» ποσοστό ανάκτησης κόστους, μένει να φανεί πού θα φθάσουν τα τιμολόγια αρδευτικού νερού ώστε να βελτιωθεί η ανάκτηση κόστους χωρίς να ανατραπεί η βιωσιμότητα των αγροτικών εκμεταλλεύσεων.
-Τελείως διαφορετική είναι η εικόνα στο διυλισμένο νερό ύδρευσης. Το συνολικό κόστος (χρηματοοικονομικό, περιβαλλοντικό και πόρου) ανέρχεται σε 1 ευρώ 75 λεπτά και 3 σεντς του λεπτού ανά κυβικό μέτρο κατανάλωσης κατά μέσο σταθμισμένο όρο στο διαμέρισμα. Η μέση ανάκτηση αυτού του κόστους ανέρχεται, όμως, σε 88,5%, με αντίστοιχο μέσο έσοδο 1 ευρώ 55 λεπτά και 1 σεντς του λεπτού ανά κυβικό μέτρο κατανάλωσης.
ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ
ΑΝΑΛΥΣΗ
Όσα επισημαίνονται στην οικονομική ανάλυση είναι ενδεικτικά για το τι συμβαίνει σήμερα και τι πρόκειται να συμβεί στην κοστολόγηση του νερού από το 2018 και μετά:
«Η ανάκτηση του συνολικού κόστους στο αδιύλιστο νερό άρδευσης είναι ιδιαίτερα χαμηλή, ισούμενη με 17,2%, καθώς τα μέσα έσοδα που πραγματοποιούν οι πάροχοι είναι προσανατολισμένα στην κάλυψη μόνο των ταμιακών εκταμιεύσεών τους, που συνήθως δεν καλύπτουν ούτε καν το πλήρες λειτουργικό κόστος με συνέπεια τη συσσώρευση χρεών, κυρίως προς τους παρόχους ηλεκτρικής ενέργειας. Όσοι χρήστες αντλούν από τον υπόγειο υδροφορέα με ιδιωτικές γεωτρήσεις, καλύπτουν εξ ορισμού το συνολικό χρηματοοικονομικό κόστος, αλλά όχι και το περιβαλλοντικό και το κόστος πόρου.
Το χρηματοοικονομικό κόστος είναι υψηλό στους παρόχους διυλισμένου πόσιμου νερού. Ισούται με 1 ευρώ και 74 λεπτά ανά κυβικό μέτρο κατανάλωσης. Συνήθως είναι σημαντικά υψηλότερο στους παρόχους (κυρίως ΔΕΥΑ) με μεγάλο αριθμό συνδεδεμένων χρηστών και μεγαλύτερη ετήσια κατανάλωση. Αιτία είναι αφενός ότι η εξυπηρέτηση μεγάλου αριθμού χρηστών απαιτεί μεγάλα και περισσότερο σύνθετα έργα, αλλά και ότι, στις μεγαλύτερες μονάδες παροχής αυτής της υπηρεσίας νερού, ο έλεγχος των στοιχείων κόστους, υπό τις συνθήκες που λειτουργούν σήμερα, είναι λιγότερο αποτελεσματικός.
Οι πάροχοι αδιύλιστου νερού άρδευσης έχουν κατά κανόνα χαμηλό χρηματοοικονομικό κόστος που ισούται με πέντε λεπτά ανά κυβικό μέτρο κατανάλωσης.
ΣΤΟΙΧΕΙΑ
Στους παρόχους διυλισμένου νερού ύδρευσης, που λειτουργούν με μορφή ΔΕΥΑ, η επάρκεια και διαθεσιμότητα στοιχείων κόστους και εσόδων είναι καλύτερη, καθώς εφαρμόζουν εξειδικευμένο λογιστικό διπλογραφικό σύστημα.
Οι πάροχοι αδιύλιστου νερού άρδευσης τηρούν απολύτως στοιχειώδη στοιχεία ταμιακών ροών (εισπράξεις – πληρωμές) με περιορισμένη δυνατότητα αξιόπιστης αξιοποίησης.
Αναλυτικά στοιχεία για να υπολογιστεί το κόστος κεφαλαίου (π.χ., κόστος και χρόνος κτήσης παγίων) είναι συνήθως ελλιπή.
Ειδικότερα, για τα έργα κεφαλής, που συνήθως έχουν εκτελεστεί από φορείς διαφορετικούς από τους τελικούς παρόχους, η διαθεσιμότητα ή και χρησιμότητα στοιχείων είναι ακόμη ατελέστερη, είτε γιατί έχουν εκτελεστεί σε πολύ παλαιότερες περιόδους, είτε γιατί, ιδίως σε περιπτώσεις έργων που εκτελέστηκαν από φορείς του δημοσίου, δεν ήταν εφικτό να αντληθούν τα έστω και ανεπαρκή στοιχεία κόστους έργων του απώτερου παρελθόντος».
ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΟ
ΚΟΣΤΟΣ
Στην οικονομική ανάλυση προσδιορίζονται επίσης το περιβαλλοντικό και το κόστος πόρου:
«Στα πρώτα Σχέδια Διαχείρισης Λεκανών Απορροής Ποταμών, το Περιβαλλοντικό Κόστος εκτιμήθηκε βάσει της μεθόδου αποτροπής, της μεθόδου απορρύπανσης, καθώς και βάσει άλλων μεθόδων περιβαλλοντικής οικονομίας. Κατά μέσο σταθμισμένο όρο στο διαμέρισμα το περιβαλλοντικό κόστος εκτιμήθηκε ίσο με 5 σεντς του λεπτού ανά κυβικό μέτρο κατανάλωσης στην ύδρευση και ίσο με 9 λεπτά και 4 σεντς του λεπτού ανά κυβικό κατανάλωσης στην άρδευση.
Στα πρώτα Σχέδια Διαχείρισης Λεκανών Απορροής Ποταμών, το Κόστος Πόρου εκτιμήθηκε εξετάζοντας δύο επιμέρους έννοιες, δηλαδή το κόστος του νερού ως φυσικού πόρου και το κόστος του νερού ως οικονομικού πόρου. Το κόστος πόρου στην ύδρευση ανέρχεται σε 8 σεντς του λεπτού ανά κυβικό μέτρο κατανάλωσης, ενώ στην άρδευση είναι ίσο με 1 λεπτό και 7 σεντς του λεπτού ανά κυβικό μέτρο κατανάλωσης».
ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΗ ΣΥΜΠΑΡΑΤΑΞΗ:
Επιπλέον κόστος 6 ευρώ το στρέμμα
στις ποτιστικές καλλιέργειες από το 2018
«Οι υπεύθυνοι-ανεύθυνοι της Συγκυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ αυτήν την φορά στοχοποιούν ακόμη ένα βασικό εργαλείο του πρωτογενούς τομέα, το νερό αγροτικής χρήσης, καθώς με την εισαγωγή του «μεταβλητού τέλους» όπου εμπεριέχεται και το «περιβαλλοντικό τέλος» σκοπεύουν ήδη από την επόμενη χρονιά να επιβαρύνουν τους παραγωγούς με ποτιστικές καλλιέργειες με ένα έξτρα κόστος που εμπειρικά υπολογίζεται στα 6 ευρώ ανά στρέμμα (εκτός του σταθερού τέλους που πλήρωναν μέχρι τώρα)».
Αυτό εκτιμά ο υπεύθυνος Αγροτικής Ανάπτυξης της Δημοκρατικής Συμπαράταξης (ΠΑΣΟΚ-ΔΗΜΑΡ) κ. Μιχάλης Τζελέπης και επισημαίνει ότι «με τη συγκεκριμένη απόφαση, η αύξηση του κόστους άρδευσης είναι δεδομένη και προσθέτονται νέα αναφαίρετα βάρη πολύ στοχευμένα στις πλάτες αυτών που η σημερινή κυβέρνηση υπερασπιζόταν κάποτε με μεγίστη παρρησία επάνω στα τρακτέρ».
Πηγή: Ελευθερία
