Αιμίλιος Χειλάκης: «Η πανδημία και ο εγκλεισμός, μας έφεραν αντιμέτωπους με τα σκοτάδια μας…»

«Δεν είμαι φεμινιστής, είμαι απλώς δημοκράτης. Η ισότητα, είναι το πρώτο εργαλείο για να συνεννοηθούμε»
«Που πολύς κόσμος δεν μπόρεσε να διαχειριστεί» ανέφερε στο Ράδιο Ένα ο γνωστός ηθοποιός

Ένα από τα σπουδαιότερα έργα του παγκόσμιου ρεπερτορίου, ένα έργο γραμμένο ίσως από τα χέρια ενός από τους εξίσου σπουδαιότερους ποιητές του κόσμου, επισκέφτηκε την πόλη του Βόλου και το Θερινό Θέατρο της Νέα Ιωνίας. Ο γνωστός σε όλους «Οθέλλος» του Ουίλιαμ Σαίξπηρ μέσα από τις ερμηνείες εξαιρετικών ηθοποιών που με τα μηνύματα του έργου θέλησαν να υπενθυμίσουν ότι τα πράγματα δεν άλλαξαν και τόσο πολύ από το 1603, ημερομηνία γραφής του θεατρικού. Ο Αιμίλιος Χειλάκης, ένας από τους πρωταγωνιστές του θιάσου του «Οθέλλου», ως σύγχρονος «Ιάγος», μίλησε στο Ράδιο ΕΝΑ και στο πολιτιστικό ένθετο του κεντρικού δελτίου ειδήσεων με τον Ηλία Κουτσερή, για την διαχρονικότητα του έργου και την ταύτιση των μηνυμάτων με την σύγχρονη εποχή. Διαφορετικότητα, μισαλλοδοξία, ισότητα των δύο φύλων, γυναικοκτονίες είναι μερικές μόνο από τις λέξεις του έργου που αντικατοπτρίζονται καθαρά στην καθημερινότητα της εποχής μας.

Άνοιξαν οι καλλιτεχνικοί χώροι και τα θέατρα μετά από μία δύσκολη περίοδο ειδικά για εσάς τους καλλιτέχνες…

Όταν ακούστηκε από επίσημα χείλη ότι τα θέατρα είναι μη απαραίτητες δομές, ήταν κάτι λυπηρό και θέλω να πιστεύω ότι ήταν λεκτικό ατόπημα. Φέτος ο κόσμος έδειξε σε εμάς τους επαγγελματίες, που δεν βλέπαμε την ώρα να ξαναβγούμε στην σκηνή, ότι ήταν πιο ανήσυχος απ’ ότι εμείς. Ήταν χαρούμενος που άνοιξαν τα θέατρα, καθώς το θέατρο δεν είναι για τους επαγγελματίες αλλά για το κοινό. Αν δεν έχουμε θεατές δεν κάνουμε θέατρο. Πρεσβεύουμε τη λαϊκότητα του θεάτρου, καθώς ανήκει στο πλήθος και όχι σε κάποιους επιλεγμένους. Και ο Γιάννης Μπέζος και η Μυρτώ Αλικάκη και εγώ που είμαστε οι «φυσικοί ηγέτες» του θιάσου είμαστε λαϊκοί καλλιτέχνες και θέλουμε αυτό που κάνουμε, να αφορά πάρα πολύ κόσμο.

Ποια είναι η άποψή σας σχετικά με την ασφάλεια στους χώρους πολιτισμού αλλά και τον εμβολιασμό;

Ο κόσμος που δεν θέλει να εμβολιαστεί είναι ο κόσμος που είναι φοβισμένος. Ξέρουμε όλοι ότι υπάρχει αυτός ο ιός. Θα έπρεπε να τους εξηγήσουν για ποιο λόγο δεν πρέπει να φοβούνται . Θεωρώ ότι είναι πολύ μικρό το ποσοστό που έχει ακραίες θέσεις για το εμβόλιο. Τους καταλαβαίνω τους ανθρώπους που φοβούνται, αλλά στο θέατρο δεν χρειάζεται να είσαι εμβολιασμένος ή ανεμβολίαστος, αλλά μπορείς να έρθεις με τη μάσκα σου και κρατώντας αποστάσεις.

Να δούμε όμως και τα θεατρικά και την περιοδεία… Πώς έγινε η επιλογή του έργου «Οθέλλος» ;

Η επιλογή του «Οθέλλου» δεν έγινε για το ερωτικό της υπόθεσης, αλλά για την τραγωδία του ξένου. Για όσους δεν γνωρίζουν και μας διαβάζουν τώρα, θα εξηγήσω. Ο Μαυριτανός Οθέλλος, Άραβας στρατηγός στη Βενετία του 1600, ερωτεύεται και παντρεύεται την κόρη ενός από τους ευγενείς της Βενετίας. Ο πατέρας της κοπέλας δεν τον θέλει, αλλά τον χρειάζεται για να πολεμήσει στην Κύπρο εναντίον των Τούρκων. Το θέμα λοιπόν είναι ότι ένας μαύρος, ένα βδέλυγμα για την κοινωνία των λευκών της Βενετίας , παντρεύτηκε μια λευκή. Προσπαθούν να δώσουν στον Οθέλλο να καταλάβει ότι εφόσον είσαι ένα μίασμα δεν μπορείς να παντρευτείς τις κόρες μας.
Ο στρατιώτης του, ο Ιάγος, τον οποίο υποδύομαι εγώ, ζηλεύει πάρα πολύ τον Οθέλλο, ενώ ταυτόχρονα επειδή δεν του έδωσε τον βαθμό που ήθελε, μπαίνει σε μία διαδικασία να τον κάνει να πιστέψει ότι η σπουδαία γυναίκα του, η Δυσδαιμόνα, τον απατά.
Ο Οθέλλος, εν τέλει, το πιστεύει πάρα πολύ εύκολα και τη σκοτώνει. Το θέμα λοιπόν στο θεατρικό έργο δεν είναι μόνο η ζήλεια και η δήθεν απιστία της Δυσδαιμόνας, αλλά ότι είναι κάτι που ήταν έτοιμος να το πάθει εξαιτίας της διαφορετικότητάς του.
Ένας άνθρωπος που είναι διαφορετικός και ήδη έχει ηττηθεί από την διαφορετικότητά του, όταν μάλιστα το διαφορετικό είναι η σημαία της Δημοκρατίας. Όσοι θέλουμε να λεγόμαστε δημοκράτες πρέπει να έχουμε σημαία μας τη διαφορετικότητά μας. Όλοι οι ηθοποιοί στο έργο, αλλά και ο σκηνοθέτης, είμαστε πολιτικά όντα και μετά καλλιτέχνες. Για να μπορέσεις να αρθρώσεις δημόσιο λόγο θα πρέπει να έχει άποψη, γνώμη και γνώση. Θέλαμε λοιπόν να μιλήσουμε για το θέμα του ότι πολλές φορές είμαστε ευάλωτοι εμείς οι ίδιοι με το ξένο μέσα μας γιατί δεν το έχουμε αποδεχτεί εμείς οι ίδιοι.

Αν και το έργο με τα μηνύματα που περνάει γράφτηκε πριν από πολλά χρόνια κάποια από τα δικαιώματα, ακόμα αμφισβητούνται και προσβάλλονται έντονα

Πάντα θα προσβάλλεται έντονα η διαφορετικότητα γιατί ένα από τα προβλήματα της αγέλης, είναι ο ξένος. Είμαστε ζώα αγέλης, που άλλωστε… ψάχνουμε την ανοσία της αγέλης. Είμαστε ζώα της ομάδας και χρειαζόμαστε τον φυσικό μας αρχηγό. Για να ξεχωρίζουμε από την αγέλη, όλους τους άλλους, τους θεωρούμε ξένους. Ο πολιτισμός τα τελευταία 3.000 χρόνια έχει έρθει για να δεχόμαστε και τον ξένο. Οι Αρχαίοι Έλληνες είχανε πολύ βαθιά μέσα τους την έννοια του ξένου και ήταν συμφιλιωμένοι με αυτόν. Όσοι οραματίζονται και ευαγγελίζονται ελληνικό αίμα θα έπρεπε να είναι φιλικά προσκείμενοι προς το ξένο. Εξού άλλωστε και η λέξη φιλοξενία. Μέσα πολλές φορές κυριαρχεί περισσότερο το ζώο από τον άνθρωπο, λόγω του φόβου του θανάτου.

Μια από τις κριτικές που διάβασα ήταν ότι το έργο συνδέεται ανατριχιαστικά με την επικαιρότητα και ειδικά αυτή η υποβολή του Ιάγου προς τον Οθέλλο που λέει « πνίξ’ την στο κρεβάτι που πλαγιάζετε». Πόσο άμεσα αλήθεια, είναι συνδεδεμένο με την τρέχουσα επικαιρότητα…

Δεν είναι φοβερό και σπουδαίο να καταλαβαίνεις ότι πρέπει διαρκώς να ασχολιόμαστε με αυτά τα κείμενα για να θυμόμαστε τα απλά πράγματα που δεν πρέπει να κάνουμε; Το φύλο ανήκει και αυτό στην διαφορετικότητα, ειδικά στο κυρίαρχο φύλο που είναι ο άντρας και ειδικά στην πατριαρχική κοινωνία. Έχει την δυνατότητα να δολοφονήσει κάποιον γιατί έχει προσβληθεί η τιμή του. Επειδή φοβόμαστε ότι θα γίνουμε περίγελοι και ότι η κοινωνία θα μας θεωρήσει αδύναμους θα πρέπει να εκδικηθούμε για την τιμή μας. Το έργο γράφτηκε το 1603 και ο Σαίξπηρ θέτει το θέμα της ισότητας. Μέσα στον μονόλογο της Αιμιλίας που υποδύεται η Μυρτώ Αλικάκη, λέει σε ένα σημείο ότι οι άντρες φταίνε πολλές φορές για το ότι εμείς οι γυναίκες δεν είμαστε τίμιες. Εκείνη την εποχή αν αυτό το έλεγε μια γυναίκα θα την είχαν σκοτώσει στην πλατεία για παραδειγματισμό. Κι όμως, ο ποιητής το έχει μέσα στο έργο και το λέει. Το έργο μας θυμίζει κάποιες ερωτήσεις που πρέπει διαρκώς να τις κρατάμε ως ερωτήσεις και όχι να τις απαντήσουμε. Είναι μεγάλη ερώτηση, αν πρέπει να μπορούμε να αφαιρούμε ζωή επί τιμής. Αν πρέπει να θεωρούμε ότι μας ανήκουν οι άνθρωποι. Το ξαναλέω και το φωνάζω: Είναι πιο ωραίο να ανήκεις στο σύντροφό σου παρά να του ανήκεις, γιατί υπάρχει μια παράδοση και αυτό μπορεί να ορίσει τη συζυγία. Ξέρετε, δεν μου αρέσουν καθόλου οι λέξεις νυμφεύομαι ή παντρεύομαι , γιατί η παντρεμένη γυναίκα είναι η ύπανδρος. Αυτή η λέξη λοιπόν, είναι πολύ περίεργη, καθώς έχει να κάνει με την υπανδρεία, τη θέση της γυναίκας δηλαδή κάτω από τον άντρα. Δεν είμαι φεμινιστής, είμαι απλώς δημοκράτης. Η ισότητα, είναι το πρώτο εργαλείο για να συνεννοηθούμε. Όλα αυτά τα λέω γιατί υπάρχει η ανάγκη να τα ξανασκεφτούμε. Απ’ ότι φαίνεται υπάρχει μεγαλύτερη ανάγκη, γιατί η πανδημία και ο εγκλεισμός μέσα στο σπίτι μας, μας έφερε αντιμέτωπους με τα σκοτάδια μας, που πολύς κόσμος δεν μπόρεσε να διαχειριστεί. Άλλοι απλώς χώρισαν, άλλοι σκότωσαν.

Σκηνοθετικά πώς θέλατε μαζί με τον κ. Δούνια να αποδώσετε το θεατρικό έργο;

Σκηνοθετικά προσπαθήσαμε να προσεγγίσουμε την τραγωδία του Σαίξπηρ με όρους του αρχαίου ελληνικού δράματος. Όχι με ιδιωτικές στιγμές, αλλά καθαρά με δημόσιες. Αν κάτι σπουδαίο έχει το ελληνικό δράμα είναι ότι τα βάσανα των Βασιλιάδων τους τα έβλεπε ο χορός, που ήταν οι πολίτες ή οι γέροντες ή οι σοφοί του τόπου, η πόλη, το κοινό, η Δημοκρατία. Έχουμε κρατήσει σταθερά όλο το θίασο επί σκηνής σε μία αποιδιωτικοποίηση που έχουμε κάνει εμείς ως σκηνοθέτες. Όπως ξέρουμε ο Οθέλλος δολοφονεί τη Δυσδαιμόνα και ενώ τη στιγμή της δολοφονίας είναι μέσα σε ένα κλειστό χώρο, είμαστε όλοι παρόντες και το βλέπουμε, όπως όλοι παρόντες έχουμε υπάρξει σε στιγμές βίας και δεν έχουμε κάνει τίποτα. Αυτή είναι μια σκηνή σκηνοθετικά που θέλουμε να σας κάνουμε να σκεφτείτε.

Ποια είναι τα επόμενα επαγγελματικά σας σχέδια; Πως προέκυψε η συμμετοχή σας στις Άγριες Μέλισσες και ο ρόλος… του «κακού»;

Η περιοδεία μας τελειώνει αυτή την εβδομάδα στην περιφέρεια και γυρίζουμε εντός των τειχών των Αθηνών. Επίσης, έχω ξεκινήσει ήδη τα γυρίσματα της σειράς Άγριες Μέλισσες, στην οποία η επιλογή μου έγινε από τον Λευτέρη Χαρίτο, έναν παλιό φίλο, ο οποίος μου πρότεινε να έχω έναν πάρα πολύ ωραίο και σπουδαίο ρόλο. Επειδή πιστεύω πολύ στις συνεργασίες, ήταν ένας σημαντικός παράγοντας ο Λευτέρης. Από την άλλη, χαίρομαι πολύ που αποκαλούμε «κακό» έναν άνθρωπο του καθεστώτος της Χούντας, γιατί στο συλλογικό ασυνείδητό μας αυτή η εποχή έχει αφήσει μελανά στίγματα τα οποία ακόμα προσπαθούμε να αντιπαρέλθουμε. Είδα τη φωτογραφία με το παιδί που είναι αντιεμβολιαστής και το βιβλίο με τον Παπαδόπουλο στο χέρι, και αναρωτήθηκα αν αντιλαμβάνεται ότι αυτές οι θεωρίες μίσους πρέπει κάποια στιγμή να εκλείψουν από την ανθρωπότητα.

Εγγραφείτε στην ομάδα Magnesianews στο Viber για να λαμβάνετε ενημερώσεις.
Ακολουθήστε τη ροή Magnesianews στο Google News και μείνετε σε επαφή με ότι συμβαίνει.