Στον Βόλο βρέθηκε το Σαββατοκύριακο ο Καθηγητής Νεότερης Ιστορίας στο Τμήμα Ιστορίας του ΕΚΠΑ και Γενικός Γραμματέας του Ιδρύματος της Βουλής των Ελλήνων για τον Κοινοβουλευτισμό και την Δημοκρατία κ. Ευάνθης Χατζηβασιλείου, όπου συμμετείχε στις εκδηλώσεις για τα 100 χρόνια Μικρασιατικής Καταστροφής.
Μάλιστα το Σάββατο μίλησε στο κοινό σε ειδική εκδήλωση με θέμα «Το Μικρασιατικό ζήτημα 1915-1922». Με αφορμή την τοποθέτησή του αυτή ο κ. Χατζηβασιλείου φιλοξενήθηκε και στο Ράδιο ΕΝΑ και μίλησε στον Ηλία Κουτσερή για το βιβλίο του «Μικρασιατική Καταστροφή: 50 ερωτήματα και απαντήσεις» δίνοντας τη δική του χροιά στο συγκλονιστικό αυτό γεγονός, που τάραξε την Ελλάδα.
Αναφερόμενος στο βιβλίο του ο Καθηγητής, σημείωσε πως μαζί με τον κ. Άγγελο Συρίγο, που το έγραψαν από κοινού, είχαν διαπιστώσει σε διάφορες δημόσιες εκδηλώσεις, στρογγυλές τράπεζες, σε διαλέξεις, ότι δεν υπήρχε κάτι ευσύνοπτο και συνολικό για τη Μικρασιατική Καταστροφή.
«Αποφασίσαμε να το δημοσιεύσουμε εμείς, με αυτή τη μέθοδο των ερωτημάτων και των απαντήσεων, διότι και αυτές οι ερωτήσεις που υπάρχουν μέσα σε αυτό το βιβλίο , δεν τις έχουμε επινοήσει εμείς, οι περισσότερες είναι ερωτήσεις που μας έχουν γίνει από το κοινό, μετά από μια εκδήλωση που γίνεται συζήτηση και νομίζω ότι είναι ένας τρόπος για να μπορέσει κάποιος να έχει μια γενική εικόνα, επαρκή, αυτού του μεγάλου γεγονότος», εξήγησε για τη δομή του βιβλίου του.
Έχουμε μια σχεδόν οριστική εικόνα του τι έγινε
Ο κ. Χατζηβασιλείου αναφέρθηκε εάν τελικά, μετά από 100 χρόνια από την καταστροφή έχουμε μάθει τι είχε συμβεί ή εάν ακόμη υπάρχουν σκοτεινά σημεία.
«Είναι λογικό κάθε εποχή να θέσει τα ερωτήματά της για το παρελθόν. Οριστική εικόνα, νομίζω ότι ποτέ δεν σχηματίζεται, αλλά 100 χρόνια μετά, με τις δουλειές, με την έρευνα που έχει γίνει, τα αρχεία που έχουμε πλέον διαθέσιμα, νομίζω ότι μπορούμε να έχουμε μια πραγματικά σχεδόν οριστική εικόνα. Δεν νομίζω ότι υπάρχουν πράγματα μείζονος σημασίας τα οποία μένουν ακόμα αδιευκρίνιστα», τόνισε ο ίδιος και υπογράμμισε πως η βασική αιτία της μικρασιατικής καταστροφής είναι ο εθνικός διχασμός.
«Αυτή η τρομερή εσωτερική εθνική ρήξη μεταξύ Βενιζελικών – Αντιβενιζελικών, που σήμαινε ότι όποια κυβέρνηση κι αν διαχειριζόταν αυτό το θέμα, που ήταν το μεγαλύτερο εγχείρημα της νεότερης Ελλάδας, προσπαθούσε να το πετύχει μόνο με τις μισές δυνάμεις του έθνους. Με την υποστήριξη του μισού Ελληνικού λαού ή με τους μισούς αξιωματικούς του στρατού, γιατί τους άλλους δεν τους εμπιστευότανε και τους αποστράτευε. Είναι τραγικό ότι σε αυτή, την πιο δύσκολη ενέργεια που έκανε ποτέ ο ελληνισμός, την έκανε με τις μισές του δυνάμεις, είτε μέχρι το 1920 με τους Βενιζελικούς είτε μετά με τους Αντιβενιζελικούς», υποστήριξε.
Πρέπει να υπάρχει και η άλλη άποψη
Το νόμισμα λένε έχει δύο όψεις και η ιστορία δύο πλευρές. Σύμφωνα με τον Καθηγητή όταν θέλει κανείς να δώσει μια συνολική εικόνα, είναι απαραίτητο να έχει την άποψη, την προοπτική και τις αντιλήψεις του άλλου.
«Νομίζω ότι σε μεγάλο βαθμό, το βιβλίο που κάναμε με τον κ. Συρίγο προσπάθησε να καταγράψει και να λάβει υπόψη του και την οπτική της άλλης πλευράς. Εδώ υπάρχει βέβαια μια ιστορική ειρωνεία. Γι’ αυτό που για μας είναι η μικρασιατική καταστροφή, για το τουρκικό έθνος είναι μια πολύ μεγάλη νίκη και θα έλεγα πως οι ίδιοι την αντιμετωπίζουν ως νίκη στον δικό τους αγώνα ανεξαρτησίας που έκαναν εναντίον μας και των δυτικών μεγάλων δυνάμεων που μας είχαν υποστηρίξει για να βρεθούμε στη Μ. Ασία.
Υπάρχει αυτή η προοπτική και υπάρχει και ενδιαφέρον ότι αυτοί οι δύο λαοί, ο ελληνικός και ο τουρκικός έχουν διεξάγει αγώνες ανεξαρτησίας ο ένας εναντίον του άλλου. Εμείς το 1821, αυτοί έναν αιώνα μετά. Από κει και πέρα και η άποψη του άλλου είναι σημαντικό να μπορείς να την αντιληφθείς. Δεν είναι ανάγκη να την αποδεχτείς, αλλά πρέπει να καταλαβαίνεις τι λέει», τόνισε ο κ. Χατζηβασιλείου.
Σημείωσε ότι την άποψη της άλλης πλευράς πρέπει να την αναζητείς, όμως αυτό δεν σημαίνει ότι την αποδέχεσαι.
«Πρέπει να την καταλάβεις, για να μπορείς να καταλάβεις το σύνολο της εικόνας. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι οι Τούρκοι κατήγαγαν μία τεράστια νίκη το 1922 όχι μόνο εναντίον μας, αλλά και εναντίον της Δύσης γενικότερα. Η αλήθεια από την άλλη πλευρά είναι ότι την κατήγαγαν με υπέρμετρη σκληρότητα, με εντολές που έρχονταν από πάνω για ακρότητες των αμάχων, κάτι που η τουρκική πλευρά θα πρέπει να το αποδεχτεί έτσι ώστε να ξεκαθαρίσει τους λογαριασμούς της με το παρελθόν της», κατέληξε ο Καθηγητής.
